Αφιερωμένο
στη Διευθύντρια του 2ου ΣΔΕ Τρικάλων, Μαρία Μουτσάκη.
(Γράφει η φιλολόγος Μαρία Αγναντή)
Στάση πρώτη:
Περνώντας τον ανιχνευτή μετάλλου είναι η πρώτη πύλη της φυλακής.
Μετά το πρώτο «κρακ» της βαριάς σιδερένιας πόρτας ακολουθούν κι άλλες πολλές καθώς εισέρχεσαι όλο και πιο βαθιά στο Κατάστημα Κράτησης Τρικάλων.
Στο πρώτο φυλάκιο, όπου αφήνεις το κινητό, τα hands-free και ό,τι άλλο σε συνδέει με τον έξω κόσμο αφήνεις και όλα
όσα νομίζεις ότι ξέρεις για τον «μέσα»…
Στάση δεύτερη:
Δεύτερος έλεγχος, μετά ένας διάδρομος μακρύς φωτισμένος με λάμπες φθορίου, κάγκελα παντού, αίθουσες και κελιά δεξιά και αριστερά.
Η ζωή εδώ κατ’ αρχήν θυμίζει σειρά στο Netflix από εκείνες που εκτυλίσσονται στις αμερικάνικες φυλακές και που οι Έλληνες παρακολουθούμε με πάθος.
Διασχίζουμε σιωπηλοί μαζί με άλλους προσκεκλημένους τους στενούς ανήλιαγους διαδρόμους.
Αυτή ήταν η «καλύτερη» διαδρομή για να φτάσουμε στη Βιβλιοθήκη των φυλακών, στο χώρο της γιορτής.
Με αμφίθυμη διάθεση, δέος και ακούγοντας τα αλλεπάλληλα «κρακ» από βαριές σιδερόπορτες να κλείνουν πίσω μας φτάσαμε στο χώρο, όπου στεγάζονται οι εκπαιδευτικές δομές.
Έργα έγκλειστων μαθητών παντού και ένα τραπέζι γεμάτο καλούδια για να ταρταριστούν οι επίσημοι, όσοι παραμείνουν και κατόπιν εορτής, μοναδική «έγχρωμη» πινελιά στην ατμόσφαιρα.
Μα πουθενά ένα κομμάτι θέας!
Βρισκόμαστε στο Σχολείο των φυλακών Τρικάλων.
Εκπαιδευτικοί του 2ου ΣΔΕ Τρικάλων, σωφρονιστικοί υπάλληλοι, κρατούμενοι και δεκαμελής ορχήστρα μουσικών του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων σε άψογη μεταξύ τους συνεργασία υπό την αιγίδα του δήμου Τρικκαίων και με την ευγενική χορηγία του ΑΚΕΘ, παρουσίασαν σε εκλεκτό πολυπληθές κοινό εκδήλωση με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Απόστολου Καλδάρα, μικρό αφιέρωμα στο έργο και στη ζωή του σπουδαίου Τρικαλινού συνθέτη.
Όλα συνέβησαν την Τετάρτη, 29 Ιουνίου εντός των «τειχών» της φυλακής με παρόντα στην εκδήλωση τον Κώστα Καλδάρα, γιο του τιμώμενου δημιουργού.
Το Σχολείο των φυλακών είναι κάτι παραπάνω από εκπαιδευτική διαδικασία.
Είναι η επαφή των έγκλειστων με τον έξω κόσμο, ο χώρος που για λίγες ώρες αφήνουν πίσω τους την ταυτότητα του κρατούμενου, νιώθουν άνθρωποι ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους και που κτίζουν σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης μεταξύ τους και με τους δασκάλους τους.
Αυτή η ανθρώπινη συνθήκη από μόνη της είναι αρκετή, σχολείο δεύτερης ευκαιρίας αλλά όχι σχολείο δεύτερης κατηγορίας.
Το Σχολείο αυτό είναι ό,τι καλύτερο έχει συμβεί σε τούτους τους ανθρώπους.
Είναι ο τρόπος να «δραπετεύσουν» από τους θαλάμους και τα στενά και κελιά, ο τρόπος να γεμίσει ο χρόνος της πλήξης και της απραξίας, ο τρόπος να περιμένουν κάτι για την επόμενη μέρα, να πιστέψουν ότι έχει και άλλη σημασία η ποινή εκτός από τιμωρία.
Η μόρφωση αποτελεί δικαίωμα και επιβράβευση κόπων.
Αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα για να «γκρεμιστούν» οι τοίχοι που χωρίζουν τη φυλακή από την κοινωνία. Πολλοί άνθρωποι δεν θα είχαν καταλήξει στη φυλακή και θα ίσως είχαν διαφορετική πορεία ζωής, αν είχαν λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση…
Θεωρώ ότι αποκτά προστιθέμενη αξία η σοφία του Β. Ουγκώ πώς
«όπου ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μία φυλακή», καθώς έγινα αυτήκοος μάρτυς εντός του
Σχολείου των φυλακών Τρικάλων, όταν διά στόματος κρατούμενου μαθητή άκουσα πως
«…πραγματική ποινή δεν είναι πόσα χρόνια θα σου ρίξει το δικαστήριο, αλλά πώς θα τα περάσεις τα χρόνια αυτά στη φυλακή και σε τι συνθήκες…»!
Απάντηση στον παραπάνω συλλογισμό και βασική προϋπόθεση για την επίτευξη ποιοτικής, αποτελεσματικής δημόσιας εκπαίδευσης, “ενεργειακό ψυχικό και πνευματικό κοίτασμα” που τροφοδοτεί και εξελίσσει κάθε διδασκόμενο και ειδικά τον αχαρτογράφητο ψυχισμό ενός κρατούμενου μαθητή,
αποτελεί η κουλτούρα του «ενορχηστρωτή» της καθημερινότητας στο Δημόσιο σχολείο:
Του διευθυντή.
Κάθε πρόγραμμα και κυρίως κάθε πρόβλημα φιλτράρεται μέσα από τη σχολική διεύθυνση και «χρωματίζεται» από τις ψυχικές διαθέσεις και τις ικανότητές του διευθυντή του σχολείου, ώστε να καταστεί πραγματοποιήσιμο.
Ο επικεφαλής κάθε σχολικής μονάδας με αφυπνισμένο το αίσθημα ευθύνης διεγείρει διαρκώς το ενδιαφέρον των συνεργατών/συναδέλφων του και δημιουργεί το απαιτούμενο κλίμα παρακίνησης.
Εξασφαλίζει σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς τη δέσμεση για την ικανοποίηση ολοένα υψηλότερων στόχων.
Ο διευθυντής ως ΣΥΝάδελφος, ΣΥΜβουλος και ΣΥΝετός φίλος συνάμα, εφαρμόζοντας το γράμμα και το πνεύμα του νόμου, ξεπερνώντας αντιζηλίες, ανταγωνισμό και παντός είδους μικρόνοιες αντιλαμβανόμενος έγκαιρα και σε βάθος τη σχολική πραγματικότητα αποτρέπει απώλειες και αποδεικνύεται άξιος της αποστολής του καθώς δεν έχει (και ούτε πρέπει να έχει)
ανάγκη το αξίωμα, αλλά την αξία της θέσης που υπηρετεί.
Αν δεν συμβαίνει έτσι,
τότε δυστυχώς η σχολική κοινότητα παλινδρομεί σε ανώριμες συμπεριφορές που σε συνδυασμό με τη συναισθηματική εξάντληση, την απουσία ελέγχου και τα αισθήματα χαμηλής επίτευξης στόχων διδασκόντων και διδασκομένων, επιβεβαιώνουν τη σκληρή επί δικαίων και αδίκων (ενίοτε όχι και άδικη…)
κοινή γνώμη,
η οποία επιμένει ότι στα σχολεία επικρατεί σταθερά μία ψεύτικη τελετουργία.
Οι φιλόλογοι γνωρίζουμε καλά ότι η επίκληση στην αυθεντία, ειδικά όταν γίνεται σε λάθος άτομο, είναι μία από τις συνηθέστερες και πιο επικίνδυνες λογικές πλάνες.
Αυτό δεν ισχύει εδώ, καθώς όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμα αποδίδονται από τη γράφουσα
-de profundis- ως εύσημα στην
Παιδαγωγό της
«πρώτης γραμμής του πυρός»,
τη Διευθύντρια του Σχολείου των φυλακών Τρικάλων,
Μαρία Μουτσάκη, φωτεινό παράδειγμα απύθμενης διάθεσης και προσφοράς, σεμνότητας και ανθρωπιάς,
που
-σε πείσμα του καιρού και των καιρών-
δίνει «φιλί ζωής» στην (εν πολλοίς κλινικά νεκρή) Δημόσια Εκπαίδευση!