(Δ. Αρχοντής, Κ. Γιαννακός, Φ. Γέμτος,Κ. Γκούμας,
Ηλ. Κοτσιμπογεώργος, Τ. Μπαρμπούτης, Δ. Τσιούρης)
Λέγεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις το νερό είναι χρυσός. Είναι βέβαιο ότι για την Θεσσαλία ένας τέτοιος ισχυρισμός δεν θα ήταν αβάσιμος.
Ο λόγος όμως που αναφερόμαστε στον χρυσό είναι ότι τις ημέρες αυτές προβλήθηκε στις οικονομικές στήλες όλων των μέσων ενημέρωσης η είδηση (δες ενδεικτικά {1}Καθημερινή, 6/2/2021) για την υπογραφή μιας «νέας επενδυτικής συμφωνίας» για τα μεταλλεία Κασσάνδρας (Χαλκιδική) ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και την εταιρεία, στην οποία εδώ και αρκετά χρόνια έχουν παραχωρηθεί δικαιώματα εξόρυξης και εκμετάλλευσης χρυσού (και όχι μόνο) στην συγκεκριμένη περιοχή.
Ως γνωστόν η υπόθεση αυτή για αρκετούς υπήρξε αμφιλεγόμενη, είχε προκαλέσει «έντονες αντιπαραθέσεις», ακολούθησε μια μακροχρόνια στασιμότητα στο θέμα και πολλές καθυστερήσεις αδειοδοτήσεων, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, οι παλαιότερες συμφωνίες και τα σχέδια εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της περιοχής να έχουν καταστεί «ανεπίκαιρα και μη αποδοτικά».
Να λοιπόν που η Κυβέρνηση της ΝΔ, μέσα σε 18 μήνες από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, εργάστηκε αθόρυβα και συστηματικά, με «εκτενή διυπουργική συνεργασία εν μέσω πανδημίας» (Καθημερινή, ο.π) και μετά από «τεράστιες προσπάθειες» κατέληξε σε μία συμφωνία, που αναμένεται σύντομα να έλθει προς επικύρωση στη Βουλή.
Προφανώς δεν θα εμπλακούμε στην αξιολόγηση της συμφωνίας για τον χρυσό, ούτε σε πολιτικές κρίσεις για ένα θέμα που ελάχιστα γνωρίζουμε. Θα σημειώσουμε όμως με έμφαση ότι στον χρυσό παρατηρούνται γρήγορες και ουσιαστικές εξελίξεις, σε αντίθεση με την συνεχιζόμενη στασιμότητα στο «δικό» μας μεγάλο ζήτημα των υδάτων, της τεράστιας οικολογικής απειλήςαπό τη κακή διαχείριση, της έλλειψης αποτελεσματικής προστασίας από κινδύνους ξηρασίας και πλημμυρών στη Θεσσαλία και την συνεχιζόμενη υποχώρηση στον γεωργικό τομέα.
Στην υπόθεση λοιπόν του χρυσού διακρίνουμε :
- Ξεκάθαρη πολιτική βούληση της Κυβέρνησης για διέξοδο από την στασιμότητα που παρέλαβε από την προηγούμενη πενταετία,
- Αποτελεσματικό συντονισμό των εμπλεκόμενων Υπουργείων, διαμόρφωση στόχων και βημάτων για υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδίου,
- Αξιοποίηση της Βουλής όπου θα συζητηθούν δημοκρατικά όλες οι απόψεις και θα επικυρωθεί (ή όχι) το κυβερνητικό σχέδιο, χωρίς νέα παράταση σε αντιπαραθέσεις, μάχες χαρακωμάτων, δικαστικές προσφυγές και ότι άλλο ζούμε σε αυτή τη χώρα σε παρόμοια θέματα.
Αντίθετα, στο θεσσαλικό πρόβλημα εντοπίζουμε :
- «Χαλαρή» πολιτική βούληση που εκφράζεται με λόγια που δεν ακολουθούνται από έργα,
- Απουσία δεσμεύσεων για συζήτηση του θέματος στη Βουλή,
- Αποσπασματικές θετικές αναφορές στα πιο «εύκολα» έργα (πχ. υποσχέσεις για μελέτη ταμιευτήρα Σκοπιάς Φαρσάλων), σε αντίθεση με την παρατεταμένη σιγή για τα πιο «δύσκολα» (πχ. ολοκλήρωση έργων Άνω Αχελώου) και παρά τις υποσχέσεις του κ. Πρωθυπουργού,
- Διατήρηση του αναποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου διαχείρισης υδάτων (που, μεταξύ άλλων, ευθύνεται για την άθλια διαχείριση τους στη Θεσσαλία),
- Έλλειψη σχεδίου και στόχων για την συγκράτηση (έστω προσωρινά) και αποκατάσταση στη συνέχεια των τεράστιων οικολογικών επιπτώσεων από τα υδατικά ελλείμματα στους υπόγειους υδροφορείς, αλλά και στα ποτάμια μας,
- Έλλειψη ισχυρού ενδιαφέροντος για τις μεγάλες δυνατότητες «πράσινης» ενεργειακής εκμετάλλευσης του υδάτινου πλούτου της περιοχής μας,
- Έλλειψη πρόθεσης εκπόνησης ολοκληρωμένου πλάνου (masterplan) για μέσο-μακροπρόθεσμα υδατικά έργα και δράσεις, με διαβούλευση φορέων και τοπικών κοινωνιών, όπως ταιριάζει σε μια ευνομούμενη, σύγχρονη, δημοκρατική χώρα.
- Έλλειψη πρόθεσης προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή που θα προκαλεί πλημύρες τύπου Ιανού ή προβλήματα από ξηρασίες ή καύσωνες από έλλειψη αποθεμάτων ασφαλείας από ταμιεύσεις νερού.
Για να είμαστε ειλικρινείς, μετά τις πρώτες «διερευνητικές» επαφές που είχαμε το 2019 με κυβερνητικά στελέχη, ειδικότερα τον Υπουργό κ. Γ. Γεραπετρίτη, και ιδιαίτερα μετά την προ ενός έτους ευρύτατη σύσκεψη στην Αθήνα για το υδατικό της Θεσσαλίας, ελπίζαμε ότι η κυβέρνηση, έχοντας δηλώσει από παλιά τις θέσεις της, έχοντας ακούσει φορείς και παράγοντες και έχοντας στη διάθεσή της ολοκληρωμένες προτάσεις και κατευθύνσεις (υπομνήματα, πορίσματα συνεδρίων κ.α.), θα «έβαζε μπρος τις μηχανές» για διέξοδο από την απραξία της περιόδου ΣΥΡΙΖΑ.
Δυστυχώς διαψευσθήκαμε.
Και μιας και αναφερθήκαμε στον ΣΥΡΙΖΑ, εντυπωσιάζουν και παράλληλα προκαλούν την νοημοσύνη των Θεσσαλών οι πρόσφατες δηλώσεις του υπευθύνου Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του κόμματος αυτού κ. Σ. Φάμελλου (δες εδώ{2},Trikalavoice, 5/2/2021).
Ο κ. Φάμελλοςεπιχαίρει για την μη πρόοδο στα έργα Αχελώου, την χαρακτηρίζει ως «αναδίπλωση της ΝΔ» και μας προτρέπει «να βρούμε άλλες λύσεις για την ενίσχυση του τοπικού εισοδήματος και των τοπικών υδατικών πόρων». Επίσης διατείνεται πως στην ΝΔ «κρύβονται πίσω από την εκτροπή Αχελώου …. ώστε να δικαιολογήσουν την αποτυχία τους όσο αφορά στα έργα που χρειάζεται η Θεσσαλία» (!!) (σημ. η έκπληξη δική μας).
Πραγματικά, πιο τυπική εφαρμογή του ρητού «κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια» δεν θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε. Όλα αυτά τα χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε τίποτε ουσιαστικό σε όλα τα θέματα των υδάτων (που λίγο πριν τα περιγράψαμε ως έλλειμμα πολιτικής της σημερινής Κυβέρνησης).Το μόνο που ασχολήθηκαν, κρυπτόμενοι πίσω από την άρνησή τους στην «εκτροπή Αχελώου», ήτανπως θα καταφέρουν να ανατρέψουν πολιτικές αποφάσεις και πορεία έργων αρκετών δεκαετιών (προς ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της,πέραν πάσης αμφιβολίας, ελλειμματικήςΘεσσαλίας), προκαλώντας με τον τρόπο αυτό συγχύσεις στην κοινή γνώμη. Ακόμη και στο έργο Μεσοχώραςο κ.Φάμελλοςπροξένησε (άθελα του;) πρόβλημανομιμότητας(κάτι που στην ίδιασυνέντευξη έμμεσα το αποδέχεται).
Και μιας και θεωρεί ο κ. Φάμελλος ότι υπάρχει αναδίπλωση της ΝΔ για τα έργα Αχελώου, δηλαδή συμπίπτει πλέον η Κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ στην άποψη να μην μεταφερθούν ύδατα του Αχελώου προς τον κάμπο, ας μας πει ως «υπεύθυνος» πολιτικός ενός «υπεύθυνου» κόμματος, τι ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ στην κυβέρνηση να πράξει σχετικά με τα ημιτελή έργα επί του Αχελώου ;
Να τα ολοκληρώσει; Να τα κατεδαφίσει ; Να τα εγκαταλείψει ως έχουν ; Σε ποια επιλογή τους θα τους στηρίξει και σε ποια θα αντιταχθεί;
Πέντε ολόκληρα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε ανεπιτυχώς να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της ανερμάτιστης επιχειρηματολογίας του, μοιράζοντας ακόμη και ψεύτικες υποσχέσεις (δες εδώ {3}Σπίρτζης, Δεκ. 2015) στον θεσσαλικό λαό ότι θα συνεχιστούν τα έργα (!).
Πότε επιτέλους θα βρουν την δύναμη για μια καθαρή πολιτική τοποθέτηση σχετικά με την τύχη των ημιτελών έργων Αχελώου ;
Θα κλείσουμε, όπως αρχίσαμε, με τον χρυσό.
Στο έργο αυτό, ακόμη και εάν δεν έπαιρνε την σχετικήπρωτοβουλία η σημερινή Κυβέρνηση, το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να μην πραγματοποιηθεί ένα (ωφέλιμο ή όχι,άλλοι θα το κρίνουν)επενδυτικόσχέδιο για την χώρα μας.
Στο υδατικό της Θεσσαλίας όμως, ηπολυετής στασιμότητα αυξάνειεκθετικά την δυσκολίαμελλοντικήςαντιμετώπισης του ήδη πολύ σοβαρούπροβλήματος. Κάθε χρόνος που περνάει «γεννά» όλο και υψηλότερα υδατικά ελλείμματα, περισσότερα προβλήματα στο περιβάλλον, επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη υψηλό κόστος παραγωγής (μειώνοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και το αγροτικό εισόδημα) και μεγαλώνει την αβεβαιότητα για την υδατική ασφάλειά μας από (συχνά επαναλαμβανόμενα) κλιματικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες.
Μπορούμε να παραμένουμε κι άλλο αδρανείς ;
*Αρχοντής Δημήτρης, πρώην Δήμαρχος Καρδίτσας
*Γιαννακός Κώστας, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας
*Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
*Γκούμας Κώστας, πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ
*Κοτσιμπογεώργος Ηλίας, Πρόεδρος ΟικονομικούΕπιμελητηρίου Θεσσαλίας
*Μπαρμπούτης Τάσος, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρώην γεν. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ
*Τσιούρης Δημήτρης, πρόεδρος ΤΟΕΒ Πηνειού
{1} ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ – Συμφωνία Eldorado – Δημοσίου για τα μεταλλεία Κασσάνδρας :
https://www.kathimerini.gr/economy/561255019/symfonia-eldorado-dimosioy-gia-ta-metalleia-kassandras/
{2} Trikalavoice – Σωκράτης Φάμελος: «Η εκτροπή του Αχελώου ανήκει στο παρελθόν» :
{3} Απάντηση Υπουργού κ. Σπίρτζη σε ερώτηση Βουλευτή κ. Τσιάρα (2015) :
https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2015_11_26_erotisi_tsiara_kai_apantisi_spirtzi.pdf