Ως τέλος εποχής και τελειωτικό χτύπημα στην γεωπονική παιδεία, περιγράφουν ακαδημαϊκοί, φοιτητές και επιστήμονες απόφοιτοι του τμήματος Γεωπονίας- Δασολογίας του ΑΠΘ, την ολοκλήρωση της μεταβίβασης της διαχείρισης του Αγροκτήματος αλλά και των Δασών της Σχολής σε φορέα – Ανώνυμη Εταιρία που θα λειτουργεί υπό την αιγίδα της διοίκησης του Πανεπιστημίου.
Αυτό που ανησυχεί την γεωπονική – δασολογική κοινότητα, είναι τα σχέδια που κρύβονται πίσω από τις αλλαγές διαχείρισης που επιβάλλει με το έτσι θέλω η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας, με την κατάργηση των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, που μέχρι σήμερα διοικούν και διαχειρίζονται τα 1800 στρέμματα του Αγροκτήματος φιλέτου, που εκτείνεται δίπλα ακριβώς στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», αλλά και τα χιλιάδες στρέμματα των δασών στο Περτούλι και τον Ταξιάρχη. Όπως αναφέρει το ΦΕΚ 6357 της 15ης Δεκεμβρίου 2022, «το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο ιδρύθηκε με τον α.ν. της 25ης.01.1936 (Α’ 52) και το β.δ. της 6ης.6.1936 (Α’ 275) και το «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο ιδρύθηκε με τον ν. 1881/1951 (Α’ 210), καταργούνται την 31η.12.2022 ως αυτοτελή νομικά πρόσωπα και συγχωνεύονται δια απορροφήσεως από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Το Α.Π.Θ. υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις των ως άνω φορέων, ως οιονεί καθολικός διάδοχος, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα».
Colpo grosso: Ποιος αναλαμβάνει τη διαχείριση;
Το εντυπωσιακό όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ότι ενώ καταργείται ο δημόσιος χαρακτήρας του Αγροκτήματος και των δασών μέσω της κατάργησης των ΝΠΔΔ, η διαχείριση μέσω του ΑΠΘ, ανατίθεται σε Ανώνυμη Εταιρία που ανήκει στο Πανεπιστήμιο αλλά είναι ιδιωτικού δικαίου. Όπως αναφέρει το ΦΕΚ «τυχόν εμπορικές και λοιπές συναφείς δραστηριότητες των συγχωνευόμενων φορέων με την επωνυμία «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» και «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διαχείρισης αυτών, από την 1η.1.2023 και εξής δύνανται να ανατίθενται στην Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της περιουσίας του Α.Π.Θ. σύμφωνα με τις διατάξεις του Εσωτερικού Κανονισμού της, κατόπιν απόφασης του Συμβουλίου Διοίκησης (Σ.Δ.), και έως τη συγκρότησή του Σ.Δ. με απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου, εάν κρίνεται αποτελεσματικότερη η εξυπηρέτηση της διαχείρισής τους». Επίσης το εν λόγω ΦΕΚ βάσει της υπουργικής απόφασης της Νίκης Κεραμέως, είναι άκρως διαφωτιστικό για τις προθέσεις και τους σχεδιασμούς που έπονται μετά την «μετάβαση στη νέα εποχή». Όπως αναφέρει «Από το οικονομικό έτος 2023, η κρατική επιχορήγηση και τα έσοδα των συγχωνευόμενων νομικών προσώπων από οποιαδήποτε πηγή, εγγράφονται στον προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι., που τα απορροφά.
Κατ’ εξαίρεση έσοδα που προέρχονται από ίδιους πόρους και δραστηριότητες των συγχωνευόμενων νομικών προσώπων με την επωνυμία «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» και «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», όπως η άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων, η παροχή υπηρεσιών, επιδοτήσεις από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας, έσοδα από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών, δύνανται να εγ-γράφονται στον προϋπολογισμό της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Α.Π.Θ., εφόσον ανατίθεται στην Εταιρεία η σχετική διαχείριση σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2».
Τι είναι αυτή η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της περιουσίας του Α.Π.Θ., που μπορεί να συνάπτει εμπορικές συμφωνίες και να κερδοσκοπεί από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας, πάντα βέβαια «υπέρ» του ΑΠΘ; Η εν λόγω ΑΕ, η «Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του ΑΠΘ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΠΘ, ιδρύθηκε το 1994 με το Π.Δ. 349, ΦΕΚ 186/07-11-1994, ως ειδικό νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, η οποία διέπεται από το ιδιωτικό δίκαιο και την κείμενη περί ανωνύμων εταιρειών νομοθεσία.
Σκοπός της ήταν να διαχειρίζεται τα κυλικεία, την κατασκήνωση και τα φωτοτυπικά κέντρα και άλλες δραστηριότητες ήσσονος οικονομικής σημασίας, αλλά όπως διαβάζουμε το όραμα της ΕΑΔΠ ΑΠΘ είναι η «αξιοποίηση της περιουσίας του ΑΠΘ στη βάση του τρίπτυχου: -αύξηση της προστιθέμενης αξίας, -ευρεία διάχυση της ωφέλειας, -ενίσχυση του ρόλου της ΕΑΔΠ και του ΑΠΘ προς όφελος της κοινότητας του ΑΠΘ και της κοινωνίας».
Επίσης η ΕΑΔΠ ΑΠΘ λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της σύγχρονης Εταιρικής Διακυβέρνησης (corporate governance) με έμφαση στους άξονες: Διαφάνεια- Λογοδοσία- Διαδικασίες- Αποτελεσματικότητα και είναι εγγεγραμμένη στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο με ΑΡ. Γ.Ε.ΜΗ. 131721204000 και στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών με Α.Μ.Α.Ε. 33651/105/Β/95/0014. Ποιος λοιπόν ήταν ο λόγος της κατάργησης των ΝΠΔΔ και η μεταβίβαση της διαχείρισης στην ΕΑΔΠ ΑΠΘ, που ιδρύθηκε για να διαχειρίζεται τα κυλικεία, την κατασκήνωση και τα κέντρα φωτοτυπίας του ΑΠΘ; Η προφανής απάντηση είναι ότι μέσω αυτής της “μετάβασης”, ανοίγεται πλατύς ο δρόμος για την αξιοποίηση ή εκμετάλλευση των 1800 στρεμμάτων του Αγροκτήματος που εκτείνεται από τις παραλίες του Θερμαικού, δίπλα στο αεροδρόμιο μέχρι και την οδό Θεσσαλονίκης Μουδανιών.
Σε μια περιοχή δηλαδή όπου τα ακίνητα αξίζουν χρυσάφι, όπου έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν τεράστια εμπορικά κέντρα, ιδιωτικά νοσοκομεία, επώνυμες ξενοδοχειακές μονάδες, κέντρα ψυχαγωγίας και καζίνο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν σχεδιασμοί μέρος του Αγροκτήματος να νοικιαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα για εμπορικές δραστηριότητες ενώ κάποιοι μιλούν για νέα νοσοκομεία και ξενοδοχεία. Το πιο ακραίο σενάριο που ακούγεται είναι η απομάκρυνση της Γεωπονικής Σχολής από την περιοχή και η μεταφορά της σε περιοχή του νομού Θεσσαλονίκης αμιγώς αγροτική. Στέφανος Κουνδαράς: Είναι ακατανόητο Όπως αναφέρει στην Parallaxi o καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ Στέφανος Κουνδουράς, η απόφαση κατάργησης των ΝΠΔΔ του Αγροκτήματος και των Δασών, είναι μία πράξη ακατανόητη που δεν προσφέρει τίποτα καινούργιο και βλάπτει την εκπαιδευτική διαδικασία. «Δεν γνωρίζουμε γιατί έγινε αυτό, δεν μας ενημέρωσαν ποτέ, δεν μας κάλεσαν στη διαβούλευση, όλα έγιναν με την απουσίας μας.
Η γεωπονική κοινότητα δεν έχει καμία σχέση με όλη αυτή τη διαδικασία, γιατί δεν μας ρώτησαν, δεν αξιοποίησαν τις γνώσεις που έχουμε πάνω στο αντικείμενο», αναφέρει και τονίζει πως η κατάργηση των ΝΠΔΔ είναι ακατανόητη διότι μέχρι σήμερα το Αγρόκτημα και τα Δάση του ΑΠΘ, λειτουργούν από ιδίους πόρους και προγράμματα, είναι αυτοτελή ιδρύματα και δεν κόστιζαν ούτε ευρω στο ελληνικό δημόσιο. Αντίθετα συνέβαλαν με τον καλύτερο τρόπο στην παραγωγή γνώσεων και εκπαιδευτικού έργου, ενισχύοντας και τον κοινωνικό χαρακτήρα του ΑΠΘ με τους κοινωνικούς λαχανόκηπους.
Όπως αναφέρει, αυτή η διαδικασία μετάβασης στο νέο καθεστώς δεν θα περάσει χωρίς αντιδράσεις και η ακαδημαϊκή κοινότητα θα προσφύγει νομικά με αίτηση ακύρωσης και ασφαλιστικά μέτρα. «Κάνουμε την προσπάθεια μας, διότι φοβόμαστε ότι θα υπάρξουν προβλήματα στο εκπαιδευτικό έργο και στο πρόγραμμα μας», τονίζει και αναφέρει πως γεωπονική κοινότητα δεν απέκλειε το ενδεχόμενο να παραχωρηθεί ένα κομμάτι του αγροκτήματος για να μεταφερθούν κάποιες δραστηριότητυες του ΑΠΘ, ή ακόμα και για τη δημιουργία ενός νοσοκομείου, αλλά η κυβέρνηση δεν επιδίωξε κανένα διάλογο. Μάλιστα σε σχετική του ανάρτηση μιλά για Τέλος Εποχής: Ανάλογο ήταν και το σχόλιο από τον Απόστολος Αποστολίδη, Κοσμήτορα της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος: “Βαθιά απογοήτευση αγαπητέ Πρόεδρε όχι για το πως αντιμετωπίζεται η Γεωπονική εκπαίδευση αλλά για το πως αντιμετωπίζεται συγκεκριμένα το Τμήμα Γεωπονίας του ΑΠΘ και ομοίως θα έλεγα το Τμήμα Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος.
Το γεγονός όμως ότι το σύνολο του προσωπικού της Σχολής μας και των χιλιάδων φοιτητών και αποφοίτων μας είναι ριζικά αντίθετο με την κατάργηση των 2 ταμείων λέει πολλά και στέλνει μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Ως Κοσμήτορας της Σχολής ελπίζω η δικαιοσύνη στην οποία προσέφυγαν τα 2 Τμήματα να μας δικαιώσει”. Θωμάς Μπουρνάρης: Μπαίνουμε σε διαδικασία πολύπλοκη, γραφειοκρατική και δαιδαλώδη Για θολό τοπίο και σχεδιασμούς άγνωστους στην πανεπιστημιακή κοινότητα κάνει λόγο στην Parallaxi και ο αναπληρωτής καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας του ΑΠΘ, Θωμάς Μπουρνάρης, τονίζοντας πως δημιουργείται μία κατάσταση «ανωμαλίας» χωρίς να γνωρίζει κανείς τι ακριβώς σχεδιάζεται να γίνει με τα εν λόγω ιδρύματα. «Τι θα γίνει με την περιουσία, τι θα γίνει με τις επιτροπές, με το προσωπικό με τον εξοπλισμό που έχει το αγρόκτημα, που πλέον όλα περνάνε στη διαχείριση του ΑΠΘ;» αναρωτιέται και τονίζει πως ο τρόπος που λειτουργεί σήμερα το Αγρόκτημα είναι πολύ σημαντικός για την εκπαιδευτική διαδικασία, διότι όλα τα ζητήματα, από το πιο απλό ως το πιο σύνθετο ζήτημα, επιλυόταν άμεσα από το ΔΣ του Αγροκτήματος, καθώς λειτουργούσε μέσα στο αγρόκτημα και έδινε λύσεις. «Μπαίνουμε πλέον σε μία νέα διαδικασία που θα είναι πολύπλοκη, γραφειοκρατική και δαιδαλώδης και δεν θα μπορούμε εύκολα να επιλύσουμε προβλήματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας», τονίζει κι σημειώνει πως η δυσαρέσκεια από την εξέλιξη αυτή είναι γενικευμένη σε όλο τον γεωπονικό κλάδο και πως «η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να επαναφέρει την υπάρχουσα κατάσταση».
Θάνος Δώνης: Αυτό που γίνεται είναι εγκληματικό Εκ μέρους των φοιτητών, ο τελειόφοιτος φοιτητής Γεωπονικής Θάνος Δώνης τονίζει στην Parallaxi ότι το Αγρόκτημα βρίσκεται στο μάτι διαφόρων συμφερόντων, εδώ και πολύ καιρό. «Αυτή η εξέλιξη μας βρίσκει αντίθετους και θεωρώ ότι η προσφορά του Αγροκτήματος μέχρι σήμερα είναι ανεκτίμητη», υπογραμμίζει και σημειώνει πως αυτή η αλλαγή δεν σηματοδοτεί κάτι θετικό, διότι δεν λαμβάνει υπόψη της την προσπάθεια όλης της κοινότητας που στήριξε την εκπαιδευτική διαδικασία, τα εργαστήρια και τις δομές του Αγροκτήματος.
Ποιο είναι το Αγρόκτημα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ Όπως αναφέρεται: Το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Αγρόκτημα Παν/μίου Θες/νίκης) ιδρύθηκε με αναγκαστικό νόμο το 1936, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής, για την εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα της Γεωπονικής Σχολής. Είναι ένα ανεξάρτητο Ν.Π.Δ.Δ. που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Το Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου βρίσκεται στην ανατολική έξοδο της Θεσσαλονίκης και ειδικότερα στη διασταύρωση των δρόμων προς Θέρμη και Αγία Τριάδα Το Αγρόκτημα είναι ο φυσικός χώρος της Γεωπονικής Σχολής, όπου πραγματοποιούνται οι εργαστηριακές ασκήσεις των περισσότερων μαθημάτων, όλες σχεδόν οι πειραματικές εργασίες των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών διατριβών, η επιστημονική έρευνα από το εκπαιδευτικό προσωπικό, καθώς και η πρακτική άσκηση των φοιτητών.
Το έργο αυτό επιτελείται αδιάλειπτα τα τελευταία 75 χρόνια λειτουργίας του, κατά τα οποία έχουν εκπαιδευτεί στις εγκαταστάσεις του χιλιάδες φοιτητές της Γεωπονίας. Στην περίπου 1.800 στρεμμάτων έκταση του Αγροκτήματος υπάρχουν εκπαιδευτικές και ερευνητικές καλλιέργειες, εκτροφές αγροτικών ζώων, καθώς και πρότυπες γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Υπάρχουν ακόμη 21 κτιριακές εγκαταστάσεις και χώροι άθλησης των φοιτητών. Δύο από τα προαναφερθέντα κτίρια (κλασικά πέτρινα) χρησιμοποιούνται σε όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους για τις γενικότερες εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Γεωπονικής Σχολής, σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια, ενώ τα υπόλοιπα 19 κτίρια ανήκουν σε Εργαστήρια της Γεωπονικής Σχολής και καλύπτουν διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητές τους.
Επίσης, υπάρχουν μηχανήματα και εργαλεία για την αξιοποίηση της καλλιεργήσιμης γης, καθώς επίσης και εγκαταστάσεις εκτροφής ζώων και επεξεργασίας φυτικών και ζωικών προϊόντων. Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι σε έκταση του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου έχουν εγκατασταθεί κήποι λαχανικών για τους πολίτες της περιοχής της Θεσσαλονίκης..