Σία Κοσιώνη
Το υπουργικό συμβούλιο της Κυριακής έριξε την αυλαία μίας μακράς περιόδου κυβερνητικής νιρβάνας, τα αποτελέσματα της οποίας είναι λίγο πολύ γνωστά: Αιφνίδια αποχώρηση της τρόικας από την Αθήνα και διακοπή διαπραγματεύσεων (please υπουργέ μην επιμένετε άλλο!), εντυπωσιακή αλλαγή του διεθνούς κλίματος έναντι της Ελλάδας, ασφυκτικές πιέσεις παράλληλα με σαφείς απειλές, που υποχρέωσαν την κυβέρνηση σε έναν κοπιώδη αγώνα δρόμου για να πείσει ότι θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της διά της ανακοίνωσης σκληρών μέτρων γραμμένων τε και άγραφων στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Το αλαλούμ που προκλήθηκε σε μία σειρά ζητημάτων, βλέπε τέλος ακινήτων, αποδείξεις, και, τελευταίο, αυτό της εργασιακής εφεδρείας απέδειξε περίτρανα δύο πράγματα:
Πρώτον, τον πανικό που κατέλαβε το κυβερνητικό επιτελείο μπροστά στην απειλή μη εκταμίευσης της επόμενης δόσης αλλά και μίας πιθανής συνολικότερης εγκατάλειψης της χώρας στη μοίρα της. Και δεύτερον, ότι εκεί στην κυβέρνηση, υπήρξαν πολλοί, αν όχι όλοι, που πίστεψαν ότι πράγματα για τα οποία δεσμεύθηκαν και υπέγραψαν δε θα χρειαζόταν ίσως να τα υλοποιήσουν ποτέ.
Το αγωνιώδες αυτό κεφάλαιο φαίνεται να κλείνει. Η τρόικα επέστρεψε στην Αθήνα έχοντας επιβάλλει τους όρους της. Η 6η δόση φαίνεται ότι θα εκταμιευθεί κανονικά. Οι εταίροι μας στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης υπό την προϋπόθεση να τηρήσουμε τα υπεσχημένα. Και τώρα έχει φτάσει η δύσκολη ώρα του «implementation», ελληνιστί της «εφαρμογής».
Το υπουργικό, εκτός από τους όρους της εργασιακής εφεδρείας, ενέκρινε και το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2012, στο οποίο προβλέπεται και αναθεώρηση του στόχου του ελλείμματος του 2011, αντί για 7,8% που είχε αρχικά υπολογιστεί, στο 8,5% του ΑΕΠ. Τα πράγματα παρόλα αυτά παραμένουν οριακά.
Στην ανακοίνωση του υπουργείου οικονομικών υπάρχει μία κρίσιμη παράγραφος, που αναφέρει: «Επειδή απομένουν τρεις κρίσιμοι μήνες για την ολοκλήρωση του οικονομικού έτους 2011, η τελική εκτίμηση για έλλειμμα 8,5% του ΑΕΠ μπορεί να επιτευχθεί, εφόσον υπάρξει ανάλογη ανταπόκριση τόσο του κρατικού μηχανισμού, όσο και των ίδιων των πολιτών, από την στάση των οποίων εξαρτάται το δημοσιονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό μέλλον της χώρας.»
Η παράγραφος αυτή κρύβει μία έκκληση και μία απειλή. Έκκληση σε κρατικούς υπαλλήλους και πολίτες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, οι μεν συλλέγοντας και οι δε καταβάλλοντας τους φόρους. Και η απειλή: Αν αυτό δε συμβεί, τότε, αναπόφευκτα, θα έρθουν νέα έκτακτα μέτρα.
Η αγωνία του οικονομικού επιτελείου να πιάσει τους στόχους για τους οποίους έχει δεσμευθεί προφορικώς αλλά και γραπτώς είναι κατανοητή. Πράγματι, το να τα καταφέρουμε είναι σήμερα πιο κρίσιμο από ποτέ.
Από την άλλη, πολιτική δεν μπορεί να γίνει ούτε με εκκλήσεις ούτε με απειλές. Όσον αφορά στους μηχανισμούς του κράτους, υπεύθυνη για την αποδοτικότητά τους είναι η κυβέρνηση, που εδώ και δύο χρόνια έχει κάνει ελάχιστα για να τους βελτιώσει.
Αποτέλεσμα και αυτής της αδυναμίας είναι η διαρκής θέσπιση έκτακτων μέτρων, αλλά και η αφόρητη επιβάρυνση των ίδιων διαρκώς ομάδων φορολογουμένων. Των γνωστών κορόιδων.
Όσο για την ανταπόκριση των πολιτών, εδώ το πράγμα μπερδεύεται, καθώς στις δύο γνωστές κατηγορίες των συνεπών και των ασυνεπών (είτε από άποψη, είτε από… συνήθεια), έχει προστεθεί κι άλλη μία. Αυτή των «μη εχόντων».
Πράγματι, λοιπόν, οι επόμενοι τρεις μήνες είναι κρίσιμοι για την επίτευξη ή μη των στόχων του προϋπολογισμού, από τους οποίους θα κριθεί, αφενός, το αν εκεί γύρω στα Χριστούγεννα, όταν και θα τρέχει η επόμενη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, θα ξαναζήσουμε ένα θρίλερ σαν το πρόσφατο, και αφετέρου, το πώς τελικά οι εταίροι μας θα αποφασίσουν να διαχειριστούν το τεράστιο δημόσιο χρέος μας.
Πράγματι, είναι κρίσιμο να ανταποκριθούν και οι κρατικές υπηρεσίες και οι πολίτες, τους οποίους ο κύριος Βενιζέλος φέρει στην ανακοίνωση αυτή προ των ευθυνών τους, τονίζοντας ότι από τη δική τους στάση «εξαρτάται το δημοσιονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό μέλλον της χώρας». «Πληρώστε οπωσδήποτε την έκτακτη εισφορά και το τέλος ακινήτων, αλλιώς θα έρθουν κι άλλα μέτρα» είναι το μήνυμα, αν ακόμη δεν το καταλάβατε.
Αυτό που κυρίως, όμως οφείλουν να καταλάβουν εκεί στην κυβέρνηση, είναι ότι, αντί να μεταθέτουν τις ευθύνες για το αποτέλεσμα της δημοσιονομικής προσπάθειας στους πολίτες, τους οποίους έχουν στην κυριολεξία εξοντώσει με τις πράξεις ή τις μη πράξεις τους, καλό είναι πρώτα να αναλάβουν τις δικές τους ευθύνες. Να αναγνωρίσουν τα λάθη τους και να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με την πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα, που πρωτίστως εκείνοι, και όχι οι πολίτες, λησμόνησαν το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου.