Αναμφισβήτητα ο σύγχρονος άνθρωπος βιώνει μία τραγικότητα. Από τη μία έχει στη διάθεση του κάθε δυνατότητα να διευκολύνει τη ζωή του και να ζήσει πιο άνετα, από την άλλη δε, διατηρεί απότιστο τον κήπο της ψυχής του. Ξέρεις πως είναι άραγε να μπορείς να πετύχεις πολλά στη ζωή σου κι από την άλλη να μην μπορείς να βιώσεις την ψυχική ηρεμία και γαλήνη;
Η ψυχή του γίνεται έρημος. Κάθε πνευματικό του αισθητήριο νεκρώνεται και η γεύση του θείων ρημάτων αποκρούεται από την κενότητα της υπαρξιακής του ταυτότητας που τον οδηγεί στην ετερότητα του εαυτού του εφόσον ήδη είναι ξένος προς κάθε συνάνθρωπο του. Βαδίζει μόνος του στην έρημο της ψυχής του, και συνεχίζει να βαδίζει κάτω από τον ήλιο της λογικοκρατίας, της απιστίας και της ανηθικότητας, που πλημμυρίζουν με απαισιοδοξία κάθε του ικμάδα ελπίδας που αργοπεθαίνει.
Τα λουλούδια φυτρώνουν ακόμη και σε βράχια και σε άγρια μέρη και μονοπάτια. Τα λουλούδια της ερήμου που στολίζουν την ασκητική ζωή είναι αμέτρητα. Και οι σταγόνες τους, σταγόνες αγώνων, παθών, αμαρτιών κι αρετών, ξεδιψάνε την πονεμένη ψυχή που αναζητά το νόημα της ζωής που θα την βγάλει από το τέλμα της απάθειας, της άρνησης, της εγωκεντρικότητας, της νέκρωσης. Έτσι οξύμωρα πλέον, η έρημος με τις σταγόνες της ξεχειλίζει τους χυμούς της στην απέραντη πεδιάδα της ψυχής, υπό το φως της παρουσίας αγίων ασκητικών μορφών που μίσησαν την αμαρτία, αγάπησαν όμως τον Θεό και τον άνθρωπο.
Η έρημος υπήρξε τόπος γνήσιας ασκητικής ζωής όπου γεροντάκια και αμαρτωλές γυναίκες πότισαν με δάκρυα το χώμα της και φύτρωσαν με τη χάρη του αγίου Πνεύματος λουλούδια που μεθάνε τον άνθρωπο όταν διαβαίνει με το νου του τις σελίδες που μιλούν για τους βίους των αγίων. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο «ιδεώδης μοναχός» κατά τον E. Lupieri, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, το γενέθλιο του οποίου εορτάζεται αυτή την Κυριακή από την αγία μας εκκλησία. Πρότυπο μοναχού, ο ίδιος ασκήτεψε στην έρημο, κήρυττε τον ερχομό του Θεανθρώπου και καλούσε σε μετάνοια τους ανθρώπους. Μία ασκητική μορφή που η τέχνη της αγιογραφίας αποτυπώνει με υψηλή εκφραστική, κάθε τι άγιο, ασκητικό, όμορφο στο πρόσωπο του.
Ο μοναχισμός έχει προσφέρει τα πάντα. Όχι πολλά∙ τα πάντα. Και μόνος ένας μοναχός, γνήσιος μαχητής της ασκητικής αγάπης και του έρωτα προς τον Θεό, θα μπορούσε να μιλήσει, αλλά καλύτερα να διδάξει με τη στάση και ζωή του, το νόημα του μοναχισμού∙ της οδού των δακρύων και της χαράς. Ο μοναχός δεν επιλέγει αυτό το δρόμο στη ζωή του για να αποφύγει δυσκολίες και προβλήματα όπως ισχυρίζονται μερικοί άνθρωποι. Δεν είναι εύκολος δρόμος, καθώς οφείλει να τηρεί τις τρεις αρετές του μοναχισμού, δεσμεύσεις ζωής. Την υπακοή, την παρθενία, την ακτημοσύνη.
Ο μοναχός δεν γίνεται μοναχός για να φύγει από τον κόσμο αλλά για να βρίσκεται σε επαφή μαζί του μέσα από την προσευχή. Στην προσευχή του θυμάται κάθε έναν φίλο του, γνωστό, συγγενή, πονεμένο που πάσχει ψυχικά αλλά και σωματικά. Ο μοναχός γνωρίζει την ματαιότητα και λύπη της ζωής και αποφασίζει με αυταπάρνηση, υπακοή και αγάπη να ζήσει την αγάπη του Θεού μέσα στη μονή της μετανοίας του. Η ζωή του ευωδιάζει θυμίαμα και η αγωνία του προσευχή. Πόσο όμορφη φαντάζει η ζωή αυτή. Εκείνος που κατανοεί την τρεπτότητα των όλων, την παροδικότητα της ζωής και το επίπλαστο και πρόσκαιρο κάθε ηδονής που σου προσφέρει, εύκολα θέλγεται από τη μοναστική ζωή η οποία και μαγνητίζει κάθε ψυχοσωματικό του κενό. Όμως δυστυχώς δεν μπορούν όλοι να ακολουθήσουν αυτό τον δρόμο των αγγέλων.
Ο μοναχισμός με τις θείες νότες, άνετα χαϊδεύει με σοφία την ψυχή του ανθρώπου που πάσχει να σωθεί. Δυστυχώς ο σύγχρονος άνθρωπος έχει μάθει να επιβιώνει μέσα σε κάθε τι ψεύτικο που του προσφέρει χαρές και ηδονές οι οποίες δημιουργούν δυσαναπλήρωτο κενό στην ψυχή του. Και η ψυχή είναι εκείνη που έχει ανάγκη να χωρέσει μέσα της μόνο το αληθινό και αιώνιο. Όπως γράφει πολύ σωστά ο Φιλανδός συγγραφέας Tito Collianter στο βιβλίο του «Ο δρόμος των ασκητών», «ο κήπος που έχουμε χρέος να φροντίζουμε γι’ αυτόν και ν’ αγρυπνούμε επάνω του διαρκώς είναι η ίδια η ψυχή μας∙ η συγκομιδή είναι η αιώνια ζωή».
Όσα χρήματα κι αν αποκτήσει ο άνθρωπος, όσες ανέσεις κι αν έχει, με όσες γυναίκες κι αν ζήσει την ηδονή, όσους έρωτες κι αν ζήσει η γυναίκα, πάντοτε μέσα του θα είναι κενός, αφού τα ψεύτικα χαμόγελα θα γκρεμίζονται μπροστά στις λύπες της ζωής και το αληθινό και αιώνιο θα μοιάζει με θησαυρό που δεν θα βρεθεί ποτέ για εκείνον. Ο μοναχισμός διδάσκει και μάλιστα η ζωή αυτή δίνει την καλύτερη απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που σχετίζονται με την οικονομική κρίση που περνάει η χώρα μας. Η ζωή της ασκητικής, διδάσκει πως και με τα λίγα επιβιώνει ο άνθρωπος. Η ασκητική της αγάπης διδάσκει πως ο συνάνθρωπος δεν είναι εχθρός που πρέπει να καταπατήσεις για να επιβληθείς και να καρπωθείς ωφελειών, αλλά εικόνα Θεού. Η άσκηση ως βίωμα της μοναχικής ζωής γνωρίζει καλά να εμψυχώνει, να μετριάζει, να γαληνεύει, να αγαπά, να αγιάζει, να μεταμορφώνει και να σώζει.
Ο μοναχισμός ιδίως στις μέρες μας έχει να διδάξει πολλά. Όχι μόνος σε όσους καλούνται να λάβουν το μοναχικό σχήμα, αλλά και στον κάθε άνθρωπο που του δίνεται η δυνατότητα μέσα από τους θησαυρούς του μοναχικού κάλλους να χρωματίσει με ζωηρά κι ευχάριστα πνευματικά χρώματα τα αδιέξοδα των ψυχικών του επιθυμιών, να αποτελέσει κινητήριο δύναμη στην επίτευξη των ευγενών του πόθων και να οδηγήσει τον άνθρωπο να πετάξει ψηλά, πολύ ψηλά. Ο ρόλος του είναι ιδιαίτερος για τη σύγχρονη κοινωνία. Σχετικά, ο πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας π. Ιουστίνος Μπαρδάκας, έχει πει πως «ο μοναχισμός είναι ένας βασικός θεσμικός παράγοντας μέσα στη ζωή της εκκλησίας∙ στη σύγχρονη εποχή, η παρουσία κάθε ορθόδοξου μοναστηριού εκφράζει την ανάγκη του ανθρώπου να βιώσει την ευαγγελική διδασκαλία και ζωή∙ τα υστερήματα του κόσμου, τα αναπληρώνουν οι μοναχοί μέσα στο μοναστήρι τους και νομίζω ότι είναι η μεγαλύτερη προσφορά των μοναστηριών στο σύγχρονο κόσμο».
Μία ματιά στους βίους των ασκητών που με τα δάκρυα τους πότισαν το χώμα της ερήμου, ίσως…..ίσως….γεννήσει μέσα μας την ανάγκη για αυτογνωσία. Ίσως τότε να δούμε το ειδεχθές μας προσωπείο. Ίσως τότε να αναζητήσουμε τη θέληση για να διορθώσουμε μέσα μας κάθε τι που πληγώνει τον άλλον, τον συνάνθρωπο μας και βαραίνει συνειδησιακά την ψυχή μας. Ίσως τότε η ασκητική του μοναχισμού να χωρέσει στο λιβάδι της καρδιάς μας και η καρδιακή προσευχή να αναζωογονήσει τα πνευματικά μας κύτταρα. Ίσως τότε ανακαλύψουμε τον Θεό. Ίσως ανακαλύψουμε το αληθινό και αιώνιο νόημα της ζωής. Ίσως και να σωθούμε…
.
.