Eνδιαφέρον πολιτιστικό και ορειβατικό ταξίδι στην Ιαπωνία πραγματοποίησε με άλλους τέσσερις φίλους και φίλες από 17 έως 25 Αυγ. 2025 ο γράφων, μέλος του Συλλόγου Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων, ταξιδευτής του κόσμου.
Το ταξίδι, εκτός από την γνωριμία με τον πολιτισμό, την Ιστορία και την κουλτούρα των Ιαπώνων είχε και ως σκοπό την ανάβαση στο ιερό όρος Φούτζι, ανενεργό ηφαίστειο, στο οποίο, κατά την πεποίθηση των Ιαπώνων, εξαγνίζεται ψυχή και σώμα.
Το ταξίδι άρχισε με προσγείωση την 18 Αυγ. στην μεγάλη πρωτεύουσα Τόκυο και κατά το υπόλοιπο της ημέρας γνωρίσαμε την περιοχή διαμονής μας χωρίς άλλη δραστηριότητα. Το ίδιο το Τόκυο κατοικείται από 10 εκατ. κατοίκους και με τις περιφερειακές περιοχές φθάνει τα 20 εκατομμύρια ανθρώπους. Η χώρα έχει 138 εκατομμύρια κατοίκους και είναι πυκνοκατοικημένη, όπως φαίνεται από τα χωριά και τις κωμοπόλεις της υπαίθρου. Ο μέσος μισθός είναι στα 3.500 δολάρια μηνιαίως και η μέση σύνταξη στα 1.650 δολάρια. Στην κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη πληρώνουν όλοι, συμπεριλαμβανομένων των εργοδοτικών εταιρειών. Η Ιαπωνία είναι κράτος νησιωτικό του Ειρηνικού Ωκεανού
με κλίμα ωκεάνιο. Πολλές βροχές από τον Νότο επιτρέπουν την δασοκάλυψη όλων των λόφων και ορέων. Τα κύρια νησιά της είναι η Χονσού, η Κιουσού, η Χοκάϊντο και η Σικόκου.
Η 19 Αυγ. ήταν αφιερωμένη στην γνωριμία με το Τόκυο με μισθωμένο λεωφορείο και ξεναγό μαζί με άλλους τουρίστες. Εντυπωσιακή είναι η Γέφυρα του Ουράνιου Τόξου που ομοιάζει με αυτή του Μπρούκλυν, το Ολυμπιακό Στάδιο (εξωτερικώς) και ο Κόλπος του Τόκυο, όπου τον Αύγουστο 1945 εισήλθε πρώτο το αμερικανικό θωρηκτό Μισούρι μετά την παράδοση της Ιαπωνίας στις Η.Π.Α. άνευ όρων και έτσι έληξε ο Β’ Παγκ. Πόλεμος. Το αυτοκρατορικό παλάτι δεν είναι βεβαίως επισκέψιμο, πλην όμως μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τα τείχη και τον περιβάλλοντα υδάτινο χ
χώρο, αρκετά εντυπωσιακό. Οι Αμερικανοί το 1945 κατέκαψαν το Τόκυο των ξύλινων κατοικιών, πλην όμως απέφυγαν να βλάψουν το παλάτι και να εξοντώσουν τον Αυτοκράτορα Χιροχίτο, διότι μια τέτοια ενέργεια ίσως οδηγούσε στην απόφαση των Ιαπώνων να πολεμήσουνμέχρις ενός (σ.σ. ο ιαπωνικός λαός το 1945 δεχόταν να πεθάνει, προτιμούσε όμως να ζήσει. Ο Αυτοκράτωρ Χιροχίτο μετά τις φοβερές απώλειες, τις καταστροφές και τις δυο ατομικές βόμβες στην Χιρόσιμα και στο Ναγκασάκι και για να σώσει τον λαό του αποφάσισε να ακολουθήσει τον Δρόμο του Γερανού (πτηνό), σύμφωνα με την γλώσσα του παλατιού και ζήτησε ειρήνη με παράδοση άνευ όρων.
Ακολούθησε η επίσκεψη του ναού του Αυτοκράτορος Μέϊτζι, σιντοϊστικού ναού, έργο του 1920, αφιερωμένου στην λατρεία των καθαγιασμένων προγόνων. Ο σιντοϊσμός είναι η πανάρχαια θρησκεία των Ιαπώνων, αρκετά απλοϊκή, πλην όμως επιζεί ακόμη, αν και οι περισσότεροι Ιάπωνες δεν θρησκεύουν. Σύμφωνα με αυτόν, ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, έκτοτε έφυγε στους ουρανούς και δεν ασχολείται πλέον μαζί του. Με τον κόσμο, τους ανθρώπους και την πλάση ασχολούνται κατώτερες θεότητες και πνεύματα με την ονομασία κάμις. Τα κάμις κατοικούν σε ιερά δένδρα και ποτάμια και στο ιερό όρος Φούτζι, δίνοντας στον σιντοϊσμό χαρακτήρα φυσιοκρατικό. Εκτός αυτών, η λατρεία των προγόνων είναι βασικό στοιχείο της θρησκείας αυτής και πολλοί ναοί είναι αφιερωμένοι σ’αυτούς. Ο ναός Μέϊτζι είναι αφιερωμένος στους προγόνους, είναι ξύλινος και αριστούργημα αρχιτεκτονικής και η επίσκεψη μόνον εξωτερικώς επιτρέπεται. Ο σιντοϊσμός δεν έχει γραφή, ούτε γλυπτά και οι ιερείς απαγγέλλουν μόνο προσευχές. Άκρως εντυπωσιακός είναι και ο βουδιστικός ναός Σένσο, επίσης ξύλινος, κατασκευής το έτος 628. Ο βουδισμός, δεύτερη θρησκεία των Ιαπώνων, είναι περισσότερο φιλοσοφία παρά θρησκεία, αποδίδουσα σημασία στην καθαρότητα πνεύματος και σώματος και στον καλό λόγο. Εισήχθη στην Ιαπωνία από την Ινδία τον 6ο αιώνα και αποδίδει σημασία στον διαλογισμό και στην μετεμψύχωση, η οποία αποτελεί βάση της πανάρχαιας θρησκείας του ινδουϊσμού. Στις τελετές και προσευχές των μοναχών κυριαρχεί το ααα που σημαίνει την αρχή της ζωής και το μμμ που σημαίνει το τέλος της. Όταν ο άνθρωπος δεν χρωστάει κάρμα, δηλαδή αμαρτήματα από προηγούμενες ζωές του, τότε στην τελευταία μετενσάρκωση και τον θάνατό του περνά στο νιρβάνα, δηλαδή στην ανυπαρξία, κάτι που αποτελεί τον τελικό στόχο κάθε δίκαιου ανθρώπου και επομένως δεν χρειάζεται να υποβληθεί στην δοκιμασία μιας ακόμη επίγειας ζωής σε κάποιο άλλο σώμα.
Ο ναός Σένσο είναι επίσης ένα αριστούργημα βουδιστικής αρχιτεκτονικήςμε πάμπολλους επισκέπτες ημερησίως. Η ημέρα έκλεισε με με επίσκεψη και ανάβαση με ανελκυστήρα στο περίφημο Tokyo Sky Express, υψους 634μ. και δεύτερο σε ύψος στον κόσμο μετά το Μπουρτζ Καλίφα του Ντουμπάϊ. Σ’αυτό μπορεί κάποιος να δει όλο το Τόκυο. Κατά την ξενάγηση αναφερθήκαμε στην ιαπωνική Ιστορία. Λοιπόν, η Ιστορία της Ιαπωνίας βρίθει μύθων. Η ένωση του μεγάλου θεού Ιζανάγκι με την μεγάλη θεά Ιζανάμι γέννησε την Ιαπωνία. Η επίσης μεγάλη θεά Αματεράσου γέννησε την αυτοκρατορική οικογένεια. Από το 660 π. Χ. 126 γενεές αυτοκρατόρων θεωρούνται από τους Ιάπωνες οτι συνδέουν τον ιαπωνικό λαό με τους θεούς, δηλαδή είναι μισοί άνθρωποι και μισοί θεοί, όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν κάτι ανάλογο για τους Φαραώ. Το Σύνταγμα του 1945, έργο των Αμερικανών, άφησε τον Αυτοκράτορα στην θέση του, πλην όμως τώρα είναι κανονικός άνθρωπος και σήμερα είναι ο Ναρουχίτο. Σύμφωνα με μια απαράλλακτη στους αιώνες παράδοση, μόνον άνδρες της οικογένειας γίνονται Αυτοκράτορες.
Την 20 Αυγ. ξεκινήσαμε για το δυσκολώτερο μέρος της εκδρομής, την ανάβαση στο ιερό όρος Φούτζι, σήμα κατατεθέν της Ιαπωνίας, ανενεργό ηφαίστειο ύψους 3.776μ. με τον κρατήρα στα 3.730μ. Φθάσαμε στο Subaru Station, σημείο εκκίνησης στα 2.250μ. και με άλλους 14 νεαρής ηλικίας Ιάπωνες με τον οδηγό βουνού Νακασάν (σύνολο με μας 19 άτομα) την 3.37μ.μ. ξεκινήσαμε την ανάβαση. Το Φούτζι έχει κάποια δάση στα 2.300-2.400μ. και ψηλότερα είναι γυμνό με έδαφος ηφαιστειακό κόκκινης απόχρωσης. Την 8.37μ.μ. και στα 3.250μ. φθάσαμε στο καταφύγιο Χακουούνσο για ανάπαυση ολίγων ωρών. Η διαδρομή ήταν γεμάτη από νέους Ιάπωνες και ελαχιστότατους ξένους. Κάθε ημέρα το καλοκαίρι εκατοντάδες ανεβαίνουν το βουνό. Την 00.15π.μ. της 21 Αυγ. ξεκίνησε η ομάδα Ιαπώνων και Ελλήνων για τον κρατήρα, όπου φθάσαμε την 3.15π.μ. σε υψόμετρο 3.730μ. όπου σταματήσαμε εξαντλώντας το περίφημο Γιοσίντα Τρέϊλ. Το κρύο ήταν φοβερό, αλλά εκατοντάδες άτομα στον κρατήρα περιμέναμε κάτι το οποίο αποτελεί έναν από τους απόλυτους προορισμούς κάθε ταξιδευτή του κόσμου. Τον Ανατέλλοντα Ήλιο της Ιαπωνίας. Αυτός ανέτειλε την 5.10π.μ., εμφανίστηκε από τον ωκεανό, φώτισε πρώτους εμάς και μετά όλον τον κόσμο. Μεγαλειώδες και κάτι που ένας ξένος μόνον μια φορά ζει στην ζωή του. Μετά τις απαραίτητες φωτογραφίες με την ελληνική σημαία και με τον ήλιο να μας φωτίζει, η ομάδα ξεκίνησε την κατάβαση την 5.30π.μ., φθάσαμε στον σταθμό Σουμπαρού την 9.30π.μ. και επιστρέψαμε στο Τόκυο πανευτυχείς και υπερήφανοι που επιτύχαμε έναν στόχο ζωής όχι μόνον για μας, αλλά και για την χώρα μας. Ηδιαδρομή ήταν κοπιαστική και ιδιαίτερα η νυκτερινή μέχρι τον κρατήρα που όλοι σταματούν ήταν αληθινά εξοντωτική.
Την 22 Αυγ. επιβιβαστήκαμε στο ταχύ τραίνο και αργά το μεσημέρι φθάσαμε στο Κυότο. Κατά την διαδρομή είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε την ιαπωνική ύπαιθρο. Λοιπόν, η ιαπωνική ύπαιθρος είναι εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη με τα χωριά να απέχουν λίγα χιλιόμετρα μεταξύ τους. Οι ορυζώνες είναι η κύρια καλλιέργεια και τα βουνά δασωμένα. Οι οικίες της υπαίθρου είναι βέβαια πιο άνετεςαπό τα μικρά διαμερίσματα των πόλεων, όπου ένα διαμέρισμα 80τ.μ. θεωρείται μεγάλο για μια οικογένεια. Τα χρώματα έχουν λευκή ή γκρίζα ή κίτρινη απόχρωση και οι στέγες είναι από μαύρο υλικό. Παρατηρήσαμε επίσης και πολλές βιομηχανίες. Το ίδιο το Κυότο, αρχαία πρωτεύουσα της Ιαπωνίας για 1.000 χρόνια, είναι πόλη των 1.300.00 κατοίκων, πολύ ωραία χωρίς τους ουρανοξύστες του Τόκυο, γεμάτη παραδοσιακές ξύλινες οικίες, σιντοϊστικά ιερά και βουδιστικούς ναούς. Οι Αμερικανοί σεβάστηκαν την πολιτιστική κληρονομιά του Κυότο το 1945 και δεν το ισοπέδωσαν, όπως έκαναν αλλού. Η ομάδα επεσκέφθη το απόγευμα το Μουσείο Τέχνης του Κυότο όπου εκτίθενται κιμονό γκεϊσών, έργα ιαπωνικής και ευρωπαϊκής ζωγραφικής και άλλα έργα τέχνης, όλα ενδιαφέροντα.
Η 23 Αυγ. ήταν αφιερωμένη στην Ιστορία του Κυότο και όλης της Ιαπωνίας. Η πρώτη επίσκεψη ήταν στο κάστρο Νίτζο, έργο του 17ου αιώνα, κατασκευασθέν από τον σογκούν Τοκουγκάβα Ιέασου. Οι σογκούν ήταν οι αρχηγοί των σαμουράϊ και αυτό το κάστρο ήταν η βάση τους σε μια εποχή που η εξουσία στην χώρα ήταν στα χέρια των σογκούν. Η περίοδος Καμακούρα (1185-1333) και Μουρομάχι (1333-1600) ήταν η περίοδος ενοποίησης της Ιαπωνίας και απόκρουσης το 1294 της εισβολής των Μογγόλων του Κουμπλάϊ Χαν, εγγονού του Τζεγκίς Χαν και τότε κυριάρχου της Κίνας. Κατά την περίοδο αυτή οι Ιάπωνες άρχισαν να έχουν επαφές και εμπόριο με Ολλανδούς και Πορτογάλους και κάποιοι πτωχοί Ιάπωνες έγιναν χριστιανοί βλ’έποντας στον χριστιανισμό μια λύτρωση από τα επίγεια βάσανά τους σε μια καλύτερη ζωή στον Παράδεισο. Ακολούθως επισκεφθήκαμε το αυτοκρατορικό παλάτι του Κυότο, παρόμοιας αρχιτεκτονικής με το κάστρο Νίτζο, άκρως επιβλητικό, κατασκευής 1331. Το Κυότο έγινε πρωτεύουσα και έδρα του Αυτοκράτορα το 794 και μέχρι τότε πρωτεύουσα ήταν η γειτονική Νάρα. Τα παλάτια και οι ναοί τους είναι μνημεία προστατευόμενα από την Ουνέσκο. Είναι ολόκληρα συμπλέγματα ξύλινων κτιρίων περικλειόμενα από υδάτινους τάφρους και πέτρινα τείχη, θυμίζοντα την Απαγορευμένη Πόλη του Πεκίνου.Κατά τον 6ο αιώνα εισήχθη στην Ιαπωνία από την μητέρα του πολιτισμού της Ανατολής Κίνα η αρχιτεκτονική και η γραφή ιδεογραμμάτων (η ιαπωνική γραφή είναι παραλλαγή της κινεζικής). Εισήχθη τότε και ο βουδισμός. Εκεί στο Κυότο ο τελευταίος σογκούν παρέδωσε την εξουσία με συμφωνία στον Αυτοκράτορα Μέϊτζι τον Μεταρρυθμιστή το έτος 1869 (σ.σ. τα γεγονότα που περιγράφονται στην ταινία Ο Τελευταίος Σαμουράϊ με τον Τομ Κρουζ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα). Ο Μέϊτζι μετέφερε την πρωτεύουσα στο Τόκυο, έστειλε τα καλύτερα μυαλά της Ιαπωνίας να σπουδάσουν στην Ευρώπη και αυτοί όταν γύρισαν έθεσαν τις βάσεις της ιαπωνικής βιομηχανίας και του ιαπωνικού οικονομικού θαύματος. Η τελευταία εποχή εξουσίας των σαμουράϊ ήταν η Εποχή Έντο (1600-1869), κατά την οποία οι σογκούν απαγόρευσαν τα ταξίδια στο εξωτερικό και το εμπόριο με Ευρωπαίους και κατεδίωξαν τους χριστιανούς Ιάπωνες με σκοπό να μείνει ο ιαπωνικός πολιτισμός αμόλυντος από τους ξένους, τους οποίους θεωρούσαν βαρβάρους. Το 1869 τελείωσε ειρηνικά η εποχή των σαμουράϊ. Αυτοί ήταν που στους προηγούμενους αιώνες κατάφεραν να ενοποιήσουν μια Ιαπωνία σπαρασσόμενη για αιώνες από συγκρούσεις τοπαρχών φεουδαρχών, απέκρουσαν τους Μογγόλους και ανέδειξαν τον κώδικα τιμής Μπουσίντο κατά τον οποίον ”το καθήκον είναι βαρύ σαν βουνό, η ζωή του στρατιώτη είναι ελαφριά σαν πούπουλο”. Για τους σαμουράϊ ο γενναίος εχθρός ήταν άξιος τιμής και η ίδια η τιμή ήταν πάνω από την ζωή, ακριβώς όπως ήταν οι αντιλήψεις των ηρώων του Ομήρου. Κατά την τελετουργική αυτοκτονία τους σέπουκου ή χαρακίρι άνοιγαν την κοιλιά τους την οποίαν θεωρούσαν ως έδρα της δειλίας. Το πνεύμα των σαμουράϊ επέζησε μέχρι το 1945 με την δράση των καμικάζι και την θέληση των Ιαπώνων να πεθάνουν μέχρις ενός για τον Αυτοκράτορα. Εκεί στην γέφυρα Νιτσόν και στην μεγάλη πλατεία έμπροσθεν του παλατιού τον μοιραίο Αύγουστο του 1945 υψώθηκε η ιερή φωνή του Αυτοκράτορα Χιροχίτο, τον οποίον οι Ιάπωνες ποτέ δεν είδαν ή άκουσαν στην ζωή τους και η οποία φωνή τους καλούσε για ειρήνη και παράδοση στον Αμερικανό εχθρό, εκτυλίχθηκε η τελευταία και η πιο δραματική σκηνή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πολλοί Ιάπωνες στρατιώτες και πολίτες, σκυμμένοι στην γη δεν σηκώθηκαν. Έμειναν εκεί ανοίγοντας την κοιλιά τους αρνούμενοι να ζήσουν φέροντες την ατιμία της παράδοσης.
Η ημέρα συνεχίστηκε με επίσκεψη στο Χρυσό Περίπτερο, έργο του 1394, έδρα φιλοξενίας του Αυτοκράτορα, Κινέζων εμπόρων και διπλωματών, κέντρο πολιτισμού σε υπέροχο υδάτινο περιβάλλον. Είναι ξύλινο επίχρυσο υπερυψωμένο κτίσμα και αποτελεί μνημείο της Ουνέσκο.
Το απόγευμα επισκεφθήκαμε την πόλη Νάρα 70χλμ. από το Κυότο, πανάρχαια πρωτεύουσα της Ιαπωνίας μέχρι το 794. Οι Ιάπωνες λένε οτι δεν μπορεί να πεθάνει κανείς αν δεν επισκεφθεί την Νάρα τουλάχιστον μια φορά στην ζωή του. Εκεί στην Νάρα και στο μεγάλο πάρκο φιλοξενούνται 1.400 ελάφια. Στο πάρκο αυτό υπάρχει ο σιντοϊστικός ναός Κασούγκα, κτισμένος πριν 1.400 χρόνια. Πάμπολλες πέτρινες στήλες αφιερωτών υπάρχουν παραπλεύρως αυτού. Το σπουδαιότερο όμως μνημείο της Νάρα είναι ο τεράστιος ξύλινος βουδιστικός ναός Τοντάϊτζι, έργο του 12ου αιώνα, η τεχνολογία του οποίου είναι πέραν περιγραφής. Λέγεται οτι η σύγχρονη τεχνολογία δεν μπορεί να κατασκευάσει αυτό το πράγμα.
Η 24 Αυγ. ήταν η τελευταία πεζοπορική ημέρα της εκδρομής. Μεταφερθήκαμε με τραίνο στην γραφική και ωραιότατη κωμόπολη Σάγκα Αρασιγιάμα και την 10.15π.μ. εισήλθαμε για πεζοπορία στο απίστευτης ομορφιάς δάσος μπαμπού, το γνωστό ψηλό πράσινο δένδρο, κατάλληλο για έπιπλα. Δάση μπαμπού δεν απαντώνται συχνά στην Ανατολή. Ψηλότερα τα είδη δένδρων αλλάζουν. Το πλωτό ποτάμι και τα πυκνά δάση θυμίζουν ζούγκλα. Μετά από 5 ώρες πορείας σε συνθήκες αποπνικτικής ζέστης (όλη η Ιαπωνία είναι υγρή , ζεστή και αποπνικτική το καλοκαίρι) επιστρέψαμε στο Κυότο.
Αποχαιρετήσαμε την Ιαπωνία την 25 Αυγ. κατευθυνόμενοι προς την Νότιο Κορέα. Εκτός από την αποπνικτική ατμόσφαιρα που κάνει τον ιδρώτα να τρέχει θα θυμόμαστε και την ευγένεια του ιαπωνικού λαού και την προθυμία τους να βοηθήσουν τον ξένο επθσκέπτη. Οι Ιάπωνες δεν ενδιαφέρονται πως δημιουργήθηκε ο κόσμος, ούτε που πηγαίνει. Ενδιαφέρονται μόνον να διάγουν τις ημέρες τους παραγωγικά και αναζητούν την τελειότητα, όπως ακριβώς ήταν η παράδοση των σαμουράϊ. Το πρόβλημα είναι οτι δεν ομιλούν την αγγλική, διότι οι τελείως διαφορετικές γραφές της ιαπωνικής και λατινικής δυσκολεύουν αφάνταστα την εκμάθηση δυτικών γλωσσών.
Ο γράφων ευχαριστεί τους φίλους του Ανδρέα Μπέσσα, το καμάρι του Μωριά Ανδρέα Αναγνωστόπουλο, την Κυριακή Καραλή και Λιλή Μανιά για την φιλία και την συντροφιά τους σ’αυτό το δύσκολο ταξίδι. Τους υπόσχομαι και άλλα, δυσκολώτερα ή ευκολώτερασ. Ούτως ή άλλως, όπως λένε οι φίλοι μας οι Ισπανοί, ”nosotros somos de rutas, no de rutinas, εμείς είμαστε φτιαγμένοι για τους δρόμους, όχι για την ρουτίνα). Επίσης ευχόμαστε τα καλύτερα για τον ιαπωνικό λαό, ο οποίος αποσκορακίσας και απαλλαχθείς πλήρως από τον μιλιταρισμό και τον ιμπεριαλισμό του Μεσοπολέμου, είναι πλήρως ειρηνικός και δημιουργικός.
Ειρήνη σοι, ω Ιαπωνία.
Ιωάννης Ξηρός