Στις ημέρες μας, γίνεται πολλή συζήτηση σχετικά με τον τρόπο που θα ζεστάνουμε τα σπίτια μας τον χειμώνα που έρχεται. Η ενεργειακή κρίση , σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, έχει κάνει πολλούς να σκέφτονται από τώρα και, όχι άδικα, τον οικονομικότερο τρόπο θέρμανσης για τα σπίτια τους.
Για να δοθεί όμως μια σωστή και οικονομική λύση θα πρέπει να αναλογιστούμε πρώτα μερικά πράγματα. Πρώτα από όλα , θα πρέπει να δούμε τι διαθέσιμα καύσιμα υπάρχουν στην αγορά για την εφαρμογή που θέλουμε να κάνουμε. Για τους οικιακούς πελάτες τα συνηθέστερα διαθέσιμα καύσιμα είναι το πετρέλαιο, το υγραέριο, το φυσικό αέριο, το ξύλο, το pellet και το ρεύμα. Στη συνέχεια , θα πρέπει να δούμε σε ποιο σημείο είναι το σπίτι μας, για παράδειγμα, εάν είναι ένα διαμέρισμα σε πολυκατοικία και, τέλος, την ευκολία που μπορούμε να έχουμε ως προς τη χρήση (ευκολία στη μεταφορά και στην αποθήκευση) κάποιου από τα καύσιμα αυτά. Πολύ σημαντικό για την λήψη της απόφασης της αλλαγής καυσίμου σε μια οικία είναι το συνολικό ετήσιο εκτιμώμενο κόστος του καυσίμου. Για να βγει το συνολικό εκτιμώμενο κόστος θα πρέπει κάποιος να γνωρίζει τις συνολικές απαιτούμενες θερμίδες για τη θέρμανση της οικίας του και να υπολογίσει με βάση αυτές τις συνολικές ετήσιες ώρες της θέρμανσής του.
Ένα μικρό παράδειγμα υπολογισμού είναι το ακόλουθο: ένα σπίτι χρειάζεται 20000 kcal/h (θερμίδες την ώρα), για να ζεσταθεί στους 20oC και οι συνολικές ετήσιες υπολογιζόμενες ώρες για τη θέρμανσή του, από τον μήνα Οκτώβριο έως τον Μάρτιο (σύνολο έξι μήνες), είναι πέντε (5) ώρες την ημέρα, επί τριάντα (30) υπολογιζόμενες ημέρες τον μήνα, επί έξι (6) μήνες, έχουμε 5x30x6=900 ώρες θέρμανσης. Έτσι η οικία του παραδείγματος για ένα έτος θα χρειασθεί 900 ώρες επί 20.000 kcal/h (θερμίδες την ώρα), σύνολο 18.000.000 kcal/h (θερμίδες την ώρα) ή αν τις μετατρέψουμε σε κιλοβάτ, τότε θα έχουμε σύνολο 20.930,23 KW. Αφού λοιπόν έχουμε βρει τις συνολικές απαιτούμενες ετήσιες θερμίδες της οικίας μας, το μόνο που μένει είναι να δούμε το κόστος που θα προκύψει ανάλογα με το καύσιμο που θα επιλέξουμε. Για να γίνει ο υπολογισμός ανά καύσιμο θα πρέπει να γνωρίζουμε τη θερμογόνο δύναμη του κάθε καυσίμου. Για τον υπολογισμό θα πρέπει επίσης να ξέρουμε και τον βαθμό απόδοσης της συσκευής παραγωγής θερμότητας, καθώς αυτό παίζει σημαντικό ρόλο. Για χάριν όμως απλούστευσης και κατανόησης του παρόντος άρθρου, θα παραλείψουμε αυτόν τον υπολογισμό. Ας πάρουμε μία πρώτη περίπτωση, επιλέγοντας το ρεύμα ως μέσο θέρμανσης και, συγκεκριμένα, μια αντλία θερμότητας. Η αντλία θερμότητας για κάθε ένα (1) KW που καταναλώνει μπορεί και παράγει τρία (3) KW θερμικής ισχύος. Δηλαδή, μια αντλία θερμότητας για την οικία του προηγούμενου παραδείγματος θα καταναλώσει συνολικά σε ρεύμα περίπου 20.930,23KW/3=6.976,74KWh. Αυτές τις κιλοβατόρες θα πρέπει να τις πολλαπλασιάσουμε με την τιμή της κιλοβατόρας, για να δούμε το συνολικό κόστος.
Δυστυχώς, όμως ,η τιμή της κιλοβατόρας στο ρεύμα, δεν είναι σταθερή και δεν μπορεί να γίνει σωστά ο υπολογισμός. Η δεύτερη περίπτωση υπολογισμού κόστους μπορεί να γίνει για το φυσικό αέριο. Η θερμογόνος δύναμη του φυσικού αερίου, σύμφωνα με την ΕΔΑ ΘΕΣΣ, από τον σχετικό πίνακα στη σελίδα https://www.edathess.gr/uploads/file/79f125c3a3254a5e88d4b7d10af391b3/07_ioulios.pdf, μάς δίνει ότι στις 31/07/2022, στη Λάρισα ήταν 11,725KWh/Nm3. Αυτό σημαίνει ότι η οικία του παραδείγματος μας θα καταναλώσει 20.930,23KW/11,725KWh/Nm3=249,91Nm3. Στη συνέχεια, θα πρέπει να πολλαπλασιάσουμε με την τιμή του κυβικού μέτρου, αλλά και εδώ δεν είναι δυνατός ο υπολογισμός αυτός, λόγω του ότι η τιμή δεν είναι σταθερή. Αυτοί οι υπολογισμοί ,πολλές φορές, είναι δύσκολοι και καλό θα ήταν κάποιος να απευθυνθεί σε έναν αρμόδιο μηχανικό. Κλείνοντας το θέμα του υπολογισμού θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το κόστος αντικατάστασης του συστήματος θέρμανσης.
Σε αρκετές περιπτώσεις, το κόστος αντικατάστασης είναι μεγάλο και ασύμφορο. Όσον αφορά ,όμως ,τους καταναλωτές που έχουν επίτοιχο λέβητα αερίου, το κόστος της αντικατάστασης καυσίμου είναι μικρό. Αυτό συμβαίνει ,διότι ο επίτοιχος λέβητας αερίου μετατρέπεται εύκολα από υγραέριο σε φυσικό αέριο ή και ανάποδα, χωρίς να αλλάξουμε κάτι άλλο στην εγκατάσταση. Έτσι ,για παράδειγμα ,αν κάποιος έχει υγραέριο και θέλει να αλλάξει το καύσιμό του σε φυσικό αέριο, το μόνο που έχει να κάνει είναι να συνδέσει τον λέβητα με τον μετρητή του φυσικού αερίου, εφόσον η θέση του επίτοιχου λέβητα και η καμινάδα του καλύπτει τις απαιτήσεις του κανονισμού φυσικού αερίου. Οι εργασίες αυτές θα πρέπει να εκτελεσθούν από αρμόδιο και αδειούχο προσωπικό. Στην περίπτωση που κάποιος τώρα θέλει να κάνει το αντίθετο, να μετατρέψει ,δηλαδή ,τον επίτοιχο λέβητα από φυσικού αερίου σε υγραέριο, θα πρέπει να απευθυνθεί πρώτα σε κάποιον αρμόδιο μηχανικό ή αδειούχο τεχνικό, με γνώση και εμπειρία, ώστε να γίνει η εγκατάσταση της δεξαμενής ή των φιαλών υγραερίου.
Σε περίπτωση που, για παράδειγμα« η οικία είναι σε διαμέρισμα πολυκατοικίας, δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση δεξαμενής υγραερίου, αλλά μόνο η τοποθέτηση φιαλών υγραερίου. Σε κάθε περίπτωση ,για να γίνει σωστά και σύμφωνα με την νομοθεσία η αλλαγή του καυσίμου, θα πρέπει να απευθυνόμαστε σε αρμόδιο μηχανικό ή αδειούχο τεχνικό, έτσι ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα ασφάλειας στην εγκατάσταση, να γίνουν όλα σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την νομοθεσία μέτρα , ώστε να μην υπάρξουν νομικά προβλήματα αργότερα. Άλλες λύσεις οικονομίας, χωρίς να γίνει η αλλαγή του καυσίμου, είναι, για παράδειγμα, η τοποθέτηση θερμοστατικών κεφαλών στα θερμαντικά σώματα.
Οι θερμοστατικές κεφαλές ρυθμίζουν προοδευτικά τη ροή του ζεστού νερού βάσει της θερμοκρασίας του συγκεκριμένου χώρου, πετυχαίνοντας ,έτσι, οικονομία. Μια άλλη λύση είναι η τοποθέτηση εξωτερικού αισθητήρα θερμοκρασίας περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με τη βάνα ανάμιξης. Στους επίτοιχους λέβητες αερίου αρκεί μόνο η τοποθέτηση του εξωτερικού αισθητήρα. Ο αισθητήρας δίδει πληροφορίες για την εξωτερική θερμοκρασία του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα, εάν η εξωτερική θερμοκρασία είναι υψηλή, πχ 15 o C, τότε ο λέβητας θα δαπανήσει λιγότερο καύσιμο για τη θέρμανση της οικίας. Αυτό συμβαίνει , διότι, όσο χαμηλότερη είναι η εξωτερική θερμοκρασία περιβάλλοντος, τόσο αυξάνονται οι ανάγκες για θερμίδες μέσα στην οικία, ενώ όσο υψηλότερη είναι αυτήν, μειώνονται οι ανάγκες της οικίας για θερμίδες.
Τέλος, μια ακόμα λύση είναι να κλείσουμε κάποια θερμαντικά σώματα εντός της οικίας και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε και τη μέγιστη αποδιδόμενη ισχύ του καυστήρα. Για παράδειγμα, εάν στην οικίας μας έχουμε δέκα θερμαντικά σώματα και οι συνολικές ανάγκες για θέρμανση είναι 17.200 Kcal/h ή 20 KW, τότε μπορούμε να κλείσουμε τα πέντε από αυτά και αυτομάτως οι συνολικές ανάγκες για θέρμανση θα πέσουν και περίπου στα μισά, δηλαδή 8.600 Kcal/h ή 10 KW. Κάνοντας, όμως, αυτήν την ενέργεια θα πρέπει ο αδειούχος τεχνικός να ρυθμίσει τον λέβητα στην μισή του ισχύ, ώστε να εξοικονομήσουμε χρήματα. Η ιδανική και η σωστή λύση για την εξοικονόμηση ενέργειας για την θέρμανση, θα δοθεί κατόπιν σωστής μελέτης, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα στην οικία μας. Για την εξεύρεση της ιδανικότερης λύσης ,λοιπόν, καλό θα ήταν να συμβουλευτούμε έναν μηχανικό ή έναν αδειούχο τεχνίτη, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι θα μας παραδώσουν μια σωστή, υπεύθυνη και αξιόπιστη λύση για την οικία μας.
Ο Ιωάννης Μπετούνης είναι BSc Μηχανολόγος Μηχανικός MSc Ρομποτική PhD Student και Καθηγητής ενισχυτικής διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου