Είναι τελικά πιο νόστιμο το φαγητό όταν το τρώμε με τα χέρια;

H διαχρονική παράδοση πολλών πολιτισμών σε ολόκληρο τον κόσμο να τρώνε με τα χέρια συχνά αντανακλά τη φιλοξενία και την πολιτιστική τους ταυτότητα. Στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, οι άνθρωποι τρώνε από κοινόχρηστα πιάτα, ενώ στην Ινδία είναι συνηθισμένο να μοιράζονται το φαγητό από το πιάτο του άλλου χρησιμοποιώντας σχεδόν αποκλειστικά τα δάχτυλά τους.

Πώς όμως εξηγείται η ιδιαίτερη ευχαρίστηση που νοιώθουμε όταν τρώμε με τα χέρια και μήπως τελικά αυτή η συνήθεια αποδεικνύεται και πιο υγιεινή;

Σύμφωνα με ένα ινδικό ρητό, η κατανάλωση της τροφής με τα χέρια  δεν τροφοδοτεί μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό και το πνεύμα. Στη φιλοσοφία της  Ayurveda υπάρχει η πεποίθηση ότι κάθε δάχτυλο αντιπροσωπεύει τα πέντε στοιχεία – τον χώρο, τον αέρα, τη φωτιά, το νερό και τη γη – και επομένως τα χέρια θεωρούνται ένα ισχυρό και σημαντικό όργανο. Για το λόγο αυτό, πιστεύεται ότι το φαγητό με τα δάκτυλα δημιουργεί μια αισθησιακή σύνδεση με το φαγητό, ενισχύοντας την επίγνωση της «γεύσης» και βελτιώνοντας την πέψη. Το από-το-χέρι-στο-στόμα φαγητό αποτελεί επίσης μια σημαντική παράδοση στις μουσουλμανικές χώρες, όπου οι οικογένειες και οι φίλοι συγκεντρώνονται γύρω από τραπέζια με κοινά πιάτα και μοιράζονται την τροφή. Το φαγητό προορίζεται να τρώγεται αργά και με μέτρο, κάτι που είναι εύκολα εφικτό όταν χρησιμοποιούνται τα χέρια. Για πρακτικούς λόγους, πολλοί Αφρικανοί εξακολουθούν επίσης να ετοιμάζουν και να καταναλώνουν τρόφιμα με το χέρι. Ενώ στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή χρησιμοποιούνται τα ψωμάκια naan  ή πιτούλες για να πιάσουν και να αγκαλιάσουν την τροφή, οι Αιθίοπες έχουν την injera, μια σπογγώδη, λεπτή πίτα/ψωμί με προζύμι. Στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, μια μπάλα ζύμης, το fufu, χρησιμεύει ως κουτάλι για τις σούπες και τα φαγητά κατσαρόλας. Ωστόσο, στο δυτικό κόσμο κυριαρχούν τα πιρούνια, τα κουτάλια και τα μαχαίρια και μόνο φαγητά όπως η πίτσα, τα χάμπουργκερ ή τα μικρά ορεκτικά «επιτρέπουν» τη χρήση των χεριών μας.

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα χέρια τους για να φάνε αιώνες πριν εφεύρουν τα μαχαιροπήρουνα και αυτό απετέλεσε μια πρακτική που εκτός από την ανάγκη, εξυπηρετεί και πολλούς άλλους λόγους:

Ικανοποίηση των αισθήσεων

Υπάρχει κάτι φυσικό και παρήγορο όταν τρώμε με τα χέρια, σε σημείο που ορισμένοι θεωρούν βλασφημία να τρώνε πίτσα ή τις φτερούγες κοτόπουλου με μαχαίρι και πιρούνι. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το φαγητό με τα χέρια ικανοποιεί τις αισθήσεις. Μπορούμε να νιώσουμε και να εξερευνήσουμε την υφή του φαγητού ανάμεσα στα δάχτυλά μας,  να το φέρουμε μέχρι τη μύτη μας και να το μυρίσουμε. Μπορούμε είτε να το τσιμπολογήσουμε ή να δαγκώσουμε ένα μεγάλο κομμάτι, κάτι που φαίνεται διαφορετικό και για κάποιους «βάρβαρο» όταν το κάνουμε με ένα πιρούνι. Αλλά τρώγοντας με τα χέρια, αυτό είναι απολύτως αποδεκτό. Καθώς κρατάμε το φαγητό πιο κοντά στο πρόσωπό μας, μπορούμε να το εξετάσουμε πιο προσεκτικά, αποφασίζοντας ποιο μέρος θα θέλαμε να φάμε πρώτα.

Τα οφέλη για την υγεία

Εάν νομίζετε ότι το να τρώτε με τα χέρια είναι ανθυγιεινό, ξανασκεφτείτε το.  Όταν πιάνουμε το φαγητό με τα (πλυμένα) καθαρά χέρια μας, τα δάχτυλά μας παράγουν ένζυμα και χωνευτικά υγρά που χρειάζονται για να σπάσουν την τροφή στο στομάχι μας. Τα βακτήρια, ή η χλωρίδα, που υπάρχει στα δάχτυλα και τις παλάμες μας βοηθούν επίσης στην πέψη.  Την στιγμή που αγγίζουμε το φαγητό με τα χέρια μας, οι νευρικές απολήξεις στέλνουν σήματα στον εγκέφαλό μας, που προετοιμάζει το στομάχι για τη διαδικασία πέψης. Και φυσικά, είναι λιγότερο πιθανό να κάψουμε το στόμα μας από ένα πολύ ζεστό φαγητό με αυτόν τον τρόπο. Το φαγητό με τα δάχτυλά μας βοηθάει επίσης στο να διατηρήσουμε τη φόρμα μας, καθώς δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή όχι μόνο σε αυτό που τρώμε αλλά και στην ποσότητα.  Αυτή η φυσική επαφή εμποδίζει την υπερκατανάλωση τροφής και παράλληλα αυξάνει την αίσθηση της γεύσης.

Μήπως ήρθε η ώρα να βάλουμε στην άκρη τα μαχαιροπήρουνα και να εκμεταλλευτούμε τα δάχτυλά μας;

itrofi.gr