«Γεννήθηκα στη Σαλονίκη και ξέρω απ’ έξω τη διαδρομή», τους διαδρόμους και τους δρόμους της «Έκθεσης», όπως λέγαμε τη ΔΕΘ όταν ήμασταν πιτσιρίκια (λίγες, όχι πολλές δεκαετίες πριν).
Στην παιδική μας ηλικία, η Έκθεση ήταν ένα συμβολικό γεγονός. Με το που τελείωνε ο Αύγουστος και επιστρέφαμε στη Θεσσαλονίκη από τις διακοπές μας, κυριαρχούσε το συναίσθημα της θλίψης για το τέλος των διακοπών, αλλά παράλληλα είχαμε και μια μικρή χαρά για το ξέφρενο πανηγύρι της Έκθεσης. Η τσακαλοπαρέα της πόλης, διαφορετική συνήθως από αυτή των διακοπών, συντονιζόμασταν από την πρώτη κιόλας μέρα, χωρίς κινητά, sms, facebook, ούτε καν τηλέφωνο. Χτυπώντας το θυροτηλέφωνο.
Η Έκθεση συμβόλιζε την τελευταία αναλαμπή, τη στερνή γουλιά ελευθερίας και ανεμελιάς πριν από το σχολείο (που για μένα ήταν πάντα ένας εφιάλτης). Η μεγάλη γιορτή ξεκινούσε την ημέρα των εγκαινίων με τα πιο θεαματικά πυροτεχνήματα -και ήταν τα πιο θεαματικά γιατί ήταν τα πρώτα που είδαμε στη ζωή μας. Οι παιδικές δραστηριότητές μας ξεκινούσαν από την προσπάθεια εισόδου μας. Μετά από μια εξονυχιστική έρευνα γύρω από ολόκληρη την περίφραξη, αν δε βρίσκαμε τρύπα για να χωθούμε τζάμπα, αναγκαζόμασταν να πληρώσουμε το εισιτήριο-κέρμα. Και το πανηγύρι ξεκινούσε.
Αφού εξασφαλίζαμε τη διαφημιστική σακούλα από κάποιο stand, μπαινοβγαίναμε σε όλα τα περίπτερα και μαζεύαμε ό,τι κι αν μοίραζαν. Έντυπα για αγροτικά μηχανήματα, για οδοντιατρικά εργαλεία, για αυτοκίνητα, για κλωστοϋφαντουργικές μηχανές, για παγωτομηχανές, όλα χρήσιμα και απαραίτητα για τη μεταξύ μας κόντρα ποιος μάζεψε περισσότερα. Το καλύτερό μας ήταν τα διαφημιστικά δωράκια, στυλό, κονκάρδες, κουκλάκια, μπρελοκάκια, μπαλόνια αλλά και απλά αυτοκόλλητα που διαφήμιζαν βαλβολίνες ή ρουλεμάν και θα τα κοπανούσαμε σε κανένα τετράδιο.
Το περίπτερο των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν το πρώτο στη λίστα μας και ακολουθούσαν της Κίνας, της Γαλλίας και μετά τη μεταπολίτευση και της Σοβιετικής Ένωσης. Στη συνέχεια περνούσαμε στο πιο διασκεδαστικό κομμάτι, που ήταν τα περίπτερα που πουλούσαν προϊόντα σαν αυτά που βλέπουμε σήμερα στο telemarketing.
Τους λαχανοκόπτες, τα μαχαίρια που κόβουν τα πάντα, τις μικροσυσκευές που βγάζουν με μια κίνηση το κουκούτσι από τα κεράσια ή περνούν την κλωστή στη βελόνα ακόμη κι αν είσαι τυφλός, τα διαφήμιζαν με στεντόρεια φωνή άντρες ή γυναίκες κάνοντας επίδειξη με θεατρικότητα και ταχυδακτυλουργίες. Για το φινάλε φυλάγαμε το καλύτερο. Το Luna Park. Αυτό ήταν η επιβράβευση των κόπων μας, η στιγμή που κρυφά περιμέναμε όλοι, ο παράδεισος της Έκθεσης.
Το Τρενάκι του Τρόμου, που κατάφερε να μας τρομάξει μόνο την πρώτη χρονιά και που τώρα το ξέραμε απ’ έξω… Ο Γύρος του Θανάτου με τη μοτοσικλέτα να τραντάζει τα καδρόνια του τεράστιου βαρελιού… Σκοποβολή και Κρίκοι, Συγκρουόμενα, ο Μεγάλος Τροχός που από το ψηλότερο σημείο προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε το σπίτι μας. Και τέλος, το βραστό λουκάνικο με αλατορίγανη, ντοματούλα και την υπέροχη νερουλή κατακίτρινη μουστάρδα, να κοιμούνται μέσα σε μαλακό κατάλευκο φραντζολάκι (κλεμμένο από Μαμαλάκη). Όταν μεγαλώσαμε λίγο, συνοδεύονταν πάντα και με μαύρη μπύρα FIX από βαρέλι (ποτέ δεν κατάλαβα γιατί μαύρη μπύρα είχε μόνο στην Έκθεση).
Ψόφιοι, κατάκοποι αλλά ευτυχισμένοι, πέφταμε για ύπνο με ένα χαμόγελο και μία υπόσχεση να πάμε και μία δεύτερη φορά. Συνήθως το πετυχαίναμε, γιατί η πρώτη ήταν με την παλιοπαρέα και η δεύτερη με τους γονείς, που δεν είχε τόσο χαβαλέ αλλά είχε μεγαλύτερο budget.
Αυτή ήταν η υπέροχη σαχλαμάρα της Έκθεσης.
Από αυτή την υπέροχη σαχλαμάρα, δούλευαν τα ξενοδοχεία, οι ταβέρνες, τα εμπορικά της Εγνατίας, της Τσιμισκή, της Μητροπόλεως. Ένα πανηγύρι που έδινε ζωντάνια και χρώμα στην πόλη από τους χιλιάδες επισκέπτες από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Τα χρόνια πέρασαν, το Luna Park, όπως το ξέραμε, καταργήθηκε πολύ καιρό πριν. Τα πράγματα σοβάρεψαν.
Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες αστυνομικοί έρχονται στην έκθεση όχι για να παίξουν σκοποβολή στο luna park, ούτε για το τρενάκι του τρόμου, αλλά για τον τρόμο των διαδηλωτών. Φέτος η αστυνομία θα στήσει οδοφράγματα πριν από τους διαδηλωτές. Τα καταστήματα θα κλείσουν για να σώσουν ό,τι μπορούν.
Την ημέρα των εγκαινίων, τα μπαμ και μπουμ δεν θα είναι από τα πυροτεχνήματα αλλά από τις κροτίδες τρόμου και τα δακρυγόνα. Σε όλο το κέντρο δεν θα κινούνται αυτοκίνητα, όχι από το μποτιλιάρισμα και την πολυκοσμία, αλλά από το φόβο και την απαγόρευση. Πριν και μετά…
Οι Θεσσαλονικείς δεν χρειαζόμαστε δακρυγόνα για να δακρύσουμε.
Σας παρακαλούμε πολύ, σταματήστε να πηδάτε την πόλη μας.
Υ.Γ.
– Η Helexpo πρέπει να φύγει από το κέντρο της πόλης.
– Η αξιοποίηση του χώρου θα δώσει άλλη πνοή σε ολόκληρη την πόλη.
– Η ΔΕΘ, ως διοργάνωση, είναι μια άχρηστη σαχλαμάρα εδώ και χρόνια, καταργήστε την.
– Ρίξτε το βάρος σε εξειδικευμένες εκθέσεις.
– Ο κάθε πρωθυπουργός ας κάνει την εξαγγελία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησής του, από το σπίτι του. Θα χρειαστούν λιγότεροι αστυνομικοί για να το περιφρουρήσουν.
Όλα τα παραπάνω είναι υποκειμενικές μου απόψεις, φυσικά.
Περικλής Πηλείδης.
Σύμβουλος αναμνήσεων