Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στον τομέα της υγείας και η αντιμετώπιση τους με όρους του 21ου αιώνα τέθηκαν στο επίκεντρο της δεύτερης ομιλίας του νέου κύκλου δράσεων «Προστασία της Φύσης LAB» που έχει ξεκινήσει η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης στο πλαίσιο της εθνικής της στρατηγικής για την προώθηση της Ποιοτικής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για Όλους, αλλά και της ευρύτερης συνεργασίας με το Foundation for Environmental Education – FEE.
Όπως τόνισε ο πρώην διευθυντής Πολιτικής και Διακυβέρνησης για την Υγεία και Ευεξία στον ΠΟΥ Ευρώπης, Δρ ‘Αγις Τσουρός, η κλιματική αλλαγή και η υγεία είναι ένα θέμα που αφορά την σωματική, πνευματική-ψυχική αλλά και την κοινωνική μας υγεία.
Σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ψυχική υγεία ο κ. Τσουρός ανέφερε ότι αυτές διαπιστώνονται ιδιαίτερα σε άτομα νεαρής ηλικίας. «Το eco-anxiety, αλλά και ο φόβος των απειλών και συνεπειών της κλιματικής αλλαγής αποτελούν συνέπειες στην ψυχική υγεία των νέων παιδιών. Έχει επηρεάσει τα παιδιά μας. Σήμερα βιώνει πολύς κόσμος αυτού του είδους το άγχος, το στρες, σε έναν πλανήτη που συγχρόνως βρίσκεται συχνά σε οικονομικές κρίσεις», σημείωσε.
«Ουσιαστικά η κλιματική κρίση αποτελεί μία δαμόκλειο σπάθη για κάθε αξία και αρχή με την οποία υποτίθεται ότι έχουμε χτίσει τις κοινωνίες μας. Αν γίνουν πραγματικότητα αυτά που μας λέει η επιστήμη για την κλιματική κρίση σε πάρα πολλές χώρες, αυτό θα δημιουργήσει τεράστια κύματα μετανάστευσης.
Θα μιλάμε για μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, που σημαίνει ότι η κλιματική κρίση θα πρέπει ήδη να ευαισθητοποιήσει όλους στη σκέψη πώς θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες οι κοινωνίες πλέον, στο πώς πρέπει να δεχτούν στο μέλλον αυτή την μαζική μετακίνηση πληθυσμών», επισήμανε.
Όπως είπε, η λέξη-κλειδί για την διαχείριση της κλιματικής αλλαγής είναι η ανθεκτικότητα (resilience). «Η λέξη κλειδί σήμερα είναι η λέξη resilience (ανθεκτικότητα). Πώς μπορούμε να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητα των συστημάτων που έχουμε, δηλαδή να μπορούν να αντέξουν το χτύπημα ή τα χτυπήματα αλλά και στην ανθεκτικότητα των πληθυσμών», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τόνισε, επίσης, ότι χρειάζεται πολιτική βούληση που θα δώσει την στρατηγική, την κατεύθυνση, αλλά θα δημιουργήσει και τις προϋποθέσεις συνεργασίας μεταξύ όλων ώστε να υπάρξει μία ικανοποιητική κι αποτελεσματική αντιμετώπιση. Παράλληλα ο Δρ ‘Αγις Τσουρός επισήμανε ότι η κοινωνία θα πρέπει να συμμετέχει στον σχεδιασμό, στην εφαρμογή αλλά και στην αξιολόγηση των παρεμβάσεων που έχουν αποφασιστεί.
«Έφτασε η στιγμή να επενδύουμε στο ω μη γένοιτο», είπε.
Ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες
Στη συνέχεια τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή θα δημιουργήσει ακόμα τραγικότερες ανισότητες απ’ αυτές που έχουμε στον πλανήτη μας γιατί θα κάνει αυτούς που είναι ήδη ευάλωτους ακόμη πιο ευάλωτους, ακόμη πιο φτωχούς. «Η κλιματική κρίση έχει σχέση με την ευαλωτότητα», τόνισε και προσέθεσε ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει επίπτωση στον αέρα που αναπνέουμε, στη διαθεσιμότητα των τροφίμων, στα τρόφιμα, στις καλλιέργειες, στα μολυσματικά νοσήματα.
Ο κ. Τσουρός αναφέρθηκε στην ανάγκη να συστρατευθεί σήμερα όλη η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των επιπτώσεων της στην υγεία. «Υπάρχει ανάγκη να συστρατευθεί σήμερα η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα μέσα από ένα αξιακό σύστημα που τους σκεφτόμαστε όλους γιατί μόνο με υγεία για όλους και ασφάλεια για όλους θα μπορέσουμε να έχουμε συστήματα που θα μας προστατεύσουν στο μέλλον κι ας είναι και αχρείαστα», επισήμανε.
Από την πλευρά του ο Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας, Καθηγητής Χειρουργικής και διευθυντής και επιστημονικά υπεύθυνος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Παγκόσμια Υγεία – Ιατρική των Καταστροφών», Εμμανουήλ Πίκουλης, αναφέρθηκε με τη σειρά του στην αναγκαιότητα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πληθυσμού απέναντι στις φυσικές καταστροφές.
Όπως είπε οι φυσικές καταστροφές και η ανθρωπιστική ιατρική αποτελεί ένα πολυδιάστατο θέμα που σχετίζεται με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την έννοια της διακινδύνευσης σε επίπεδο φυσικών καταστροφών , τον τρόπο που καλούμαστε να προσαρμοστούμε στις ανάγκες της κοινωνίας και κυρίως τον τρόπο που καλούμαστε να οργανώσουμε τα μοντέλα έγκαιρης διάγνωσης και πρόληψης καταστροφών.
«Ζητούμενο είναι και θα παραμείνει η ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγιση», σημείωσε ενώ προσέθεσε ότι είναι απαραίτητη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Τέλος, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης και αντιπρόεδρος του Διεθνούς Ιδρύματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE), Νίκος Πέτρου επισήμανε ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί δράση σε τρία επίπεδα, παγκόσμιο, εθνικό και ατομικό, καθένα από τα οποία έχει τη δική του βαρύτητα και προσέθεσε ότι χρειάζεται οι πολίτες να απαιτήσουν βιώσιμες πολιτικές και να πιέζουν προς την εφαρμογή τους.