Του Αλεξη Παπαχελα
Πάντοτε υπήρχαν δύο Αμερικές, μία που καταλαβαίναμε και νιώθαμε οικεία εμείς οι Ευρωπαίοι και μία που μας απωθούσε και μας τρόμαζε. Υπήρχε η Νέα Υόρκη, το Σαν Φρανσίσκο, οι δύο ακτές βασικά της Αμερικής και κατόπιν «η ζώνη της Bίβλου», ο Νότος και άλλα κομμάτια μιας οπισθοδρομικής και αντιδραστικής Αμερικής. Η ελίτ των δύο ακτών βρισκόταν πίσω από την αμερικανική μεταπολεμική ηγεμονία. Εδωσε τεράστια σημασία στην ανώτατη εκπαίδευση, άνοιξε τη χώρα στον υπόλοιπο κόσμο και αντελήφθη τη σπουδαιότητα της «ήπιας δύναμης». Δεν είχε ιδιαίτερη σημασία ποιος ήταν ο πρόεδρος, γιατί παράλληλα λειτουργούσε ένα ανοιχτόμυαλο κατεστημένο και το εκκρεμές εκινείτο μεταξύ της φωτισμένης Δεξιάς και της φιλελεύθερης Kεντροαριστεράς (με τα αμερικανικά πρότυπα).
Τα τελευταία χρόνια όμως τα πράγματα άλλαξαν. Ενα ακραίο συντηρητικό και φανατικό κομμάτι του πληθυσμού έχει αποκτήσει πολιτική έκφραση, με εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες για το μέλλον της υπερδύναμης. Μιλάμε για ανθρώπους που δύσκολα μπορούμε να καταλάβουμε πώς σκέπτονται, αφού γι’ αυτούς είναι λογικό και αναφαίρετο δικαίωμα η κατοχή όπλων, ενώ όλη τους η σκέψη περνάει μέσα από τη Βίβλο… Πρόκειται για ανθρώπους, οι οποίοι υποστηρίζουν το Ισραήλ, και μάλιστα τα ακραία ισραηλινά στοιχεία, όχι για λόγους πολιτικούς, αλλά γιατί με αυτό τον τρόπο πιστεύουν ότι θα επιταχύνουν τη… Δευτέρα Παρουσία. Οσο αυτές οι δυνάμεις ήταν περιθωριακές και ολίγον γραφικές, το σύστημα δούλευε.
Τώρα όμως έχουν αποκτήσει ιδεολογική και πολιτική έκφραση, με αποτέλεσμα να έχει μπλοκάρει εντελώς το σύστημα. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ήταν κάποτε υπέρμαχος της εξωστρεφούς διπλωματίας και της υπεύθυνης δημοσιονομικής στάσης. Τώρα έχει τεθεί σε ομηρία ομάδων που θεωρούν ότι η αύξηση των φόρων, έστω και όταν είναι προφανέστατα αναγκαία, είναι ταυτόσημη με την έλευση του Σατανά. Αν αυτές οι δυνάμεις πάρουν το πάνω χέρι, η Αμερική θα χάσει πολύ πιο γρήγορα από ό,τι είναι νομοτελειακά αναμενόμενο το στάτους της διεθνώς. Είναι προφανές ότι αν η πιο δημιουργική και ώριμη υπερδύναμη αρχίσει να κυβερνάται απο πρωτόγονους και «κλειστοφοβικούς» ανθρώπους, η παρακμή της θα είναι ραγδαία. Η μόνη παρηγοριά είναι το γεγονός πως η Αμερική πέρασε και παλαιότερα ανάλογες περιόδους, αλλά το πολιτικό σύστημα μπόρεσε να βρει λύσεις και διεξόδους, γι’ αυτό και μετά τον απερίγραπτο υιό Μπους π.χ. ήλθε η επιλογή του πρώτου μαύρου προέδρου. Προς το παρόν, πάντως, τα σημάδια είναι εξόχως ανησυχητικά και δείχνουν ότι βαθύτερες δυσλειτουργίες του αμερικανικού συστήματος φέρνουν κοντά στην εξουσία δυνάμεις παραλογισμού και καταστροφής των αξιών που επικράτησαν διεθνώς τα τελευταία 65 χρόνια.