Του Δημήτρη Μυ
Κοιτώντας έξω και τον τυφώνα που απειλεί χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία, αντιλαμβάνεται κανείς πως η κυβέρνηση Παπαδήμου είναι το κουβαδάκι με το οποίο ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. – ΛΑΟΣ επιχειρούν να διασώσουν το μισoβουλιαγμένο πολιτικό σύστημα. Το ναυάγιο δεν οφείλεται – όπως εύκολα και βολικά προβάλλεται – στην ανικανότητα, την αδυναμία των κομμάτων εξουσίας και των αναχρονιστικών δομών του ελληνικού κράτους.
Όλα αυτά ισχύουν. Ωστόσο το ελληνικό καρυδότσουφλο που υποτίθεται ότι θα διασώσουν ο Παπαδήμος και το εθνοσωτήριο άγημα του ΛΑΟΣ πάει άπατο εξ αιτίας του «κατασκευαστικού λάθους» που συνοδεύει την ευρωζώνη και το ευρώ από την πρώτη μέρα της ύπαρξής τους.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός περί των οικονομικών πολιτικών για να κατανοήσει ότι στον πυρήνα της αξίας κάθε νομίσματος βρίσκεται το πολιτικό βάρος της αρχής η οποία το εκδίδει. Για να μην πολυλογούμε, ανάμεσα στο επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν περιλαμβάνεται η πολιτική ολοκλήρωση.
Υπό αυτήν την έννοια το δολάριο των καταχρεωμένων ΗΠΑ εξακολουθεί να έχει μεγαλύτερο βάρος από το «ισχυρό ευρώ». Ο λόγος είναι απλός: Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν τη μέγιστη στρατιωτική δύναμη του κόσμου… Και καθώς ο πόλεμος εξακολουθεί να είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, κανείς δεν μπορεί να μην υπολογίσει τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρει η αμφισβήτηση των αμερικανικών συμφερόντων…
Στην προκειμένη περίπτωση τα αμερικανικά συμφέροντα επιβάλλουν τη ροή περίπου 4 τρισεκατομμυρίων (φτηνών σε επιτόκια) δολαρίων για την επαναχρηματοδότηση του αμερικανικού χρέους το 2012. Για να κατευθυνθούν αυτά τα χρήματα προς τα αμερικανικά ομόλογα θα πρέπει να απομακρυνθούν από άλλες ασταθείς αγορές, όπως είναι ήδη η Ευρώπη…
Για την ευρωπαϊκή αστάθεια προφανώς δεν φταίει το 2% της οικονομίας της ευρωζώνης, στο οποίο αντιστοιχεί το ελληνικό μέγεθος. Πολύ περισσότερο δεν ευθύνεται ο Έλληνας δημόσιος υπάλληλος και συνταξιούχος που πληρώνει το μάρμαρο. Η ευθύνη βρίσκεται στο (γερμανικό) κατασκευαστικό λάθος του ευρώ. Πρόκειται, τελικά, για πολιτικό λάθος, το οποίο καταστρέφει τον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά ταυτόχρονα τινάζει στον αέρα τη γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη.
Έτσι όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση, η Γερμανία δεν έχει πλέον εργαλεία ικανά να ανακόψουν την κρίση χρέους, η οποία επεκτείνεται ταχύτατα σε χώρες – πυλώνες της ευρωζώνης. Το περιβόητο ταμείο διάσωσης έχει διαθέσιμες σταγόνες χρήματος σε σχέση με τις ανάγκες. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι σε κακά χάλια.
Την ίδια στιγμή οι ανάγκες χρηματοδότησης κρατών αυξάνονται μαζί με τα επιτόκια. Ως μόνη λύση προβάλλει η έκδοση χρήματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κάτι τέτοιο, όμως, περιγράφει τον γερμανικό εφιάλτη, καθώς η έκδοση πληθωριστικού χρήματος υπονομεύει βαθύτατα τη γερμανική ισχύ και τον λόγο ύπαρξης του ευρώ και της ΕΚΤ…
Εκτός από το Βερολίνο ανησυχούν – για τη λύση έκδοσης χρήματος – και οι Βορειοευρωπαίοι, οι οποίοι είναι πραγματικοί και (σχεδόν) ισότιμοι εταίροι με τους Γερμανούς. Για όλους αυτούς η προσφορά (πληθωριστικού) χρήματος από την ΕΤΚ δεν θα λύσει το βασικό πρόβλημα που θεωρούν ότι υπάρχει στην ευρωζώνη: το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας.
Με πιο απλά λόγια ο στενός πυρήνας του ευρώ (Γερμανία και Βορειοευρωπαίοι) θεωρούν ότι είναι προτιμότερο το χρήμα να «κοπεί» από τα μέτρα λιτότητας και τις περικοπές στον ευρωπαϊκό Νότο και όχι από την ΕΚΤ.
Μέσα σε όλα αυτά η κυβέρνηση Παπαδήμου εμφανίζεται να δίνει μια μάχη για τη με κάθε κόστος παραμονή της χώρας στο ευρώ. Στην προκειμένη περίπτωση το κόστος για το οποίο γίνεται λόγος έχει να κάνει με την αφαίμαξη του εισοδήματος των εργαζομένων προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των Γερμανών και λοιπών εταίρων.
Ο κ. Παπαδήμος ως τραπεζίτης και πρόσωπο κοινής αποδοχής από την πολιτική ελίτ της χώρας, η οποία συνδέει την ύπαρξή της με την περίοδο της σταθερότητας και της σχετικής ευημερίας που εξασφάλισε το ευρώ, εμφανίζονται αποφασισμένοι να κάνουν κάθε τι ώστε με κάθε κόστος η χώρα να παραμείνει στην ευρωζώνη. Υπάρχουν ωστόσο κάποια νέα δεδομένα και ερωτήματα τα οποία η πραγματικότητα έχει φέρει στο προσκήνιο:
● Είναι κοινά τα ελληνικά συμφέροντα με αυτά της Γερμανίας;
● Μπορεί η ελληνική κοινωνία, και για πόσο, να καταβάλλει το κόστος για τη συντήρηση των γερμανικών – βορειοευρωπαϊκών πλεονασμάτων;
● Μπορεί, και για πόσο, να συντηρηθεί το μοντέλο του ευρώ ως νομίσματος που εξασφαλίζει σχετική σταθερότητα, ευημερία και ελπίδα στην ελληνική κοινωνία;
● Οι ελληνικές πολιτικές ελίτ έχουν κάποιο εναλλακτικό σχέδιο για τη χώρα και τους πολίτες της στην περίπτωση που το ευρωπαϊκό νομισματικό εγχείρημα τελειώσει ή αποβάλει τη χώρα από τους κόλπους του;
Μια τέτοιου είδους συζήτηση μεταξύ των δυνάμεων που απαρτίζουν την εθνοσωτήριο κυβέρνηση θα είχε πράγματι ενδιαφέρον για την ελληνική κοινωνία. Δυστυχώς, ό,τι έχουμε μέχρι τώρα ακούσει έχει να κάνει με τη διανομή της εξουσίας, η οποία κυβερνά ένα πλοίο που έχει ήδη βουλιάξει…