Εμμανουήλ Δουκάκος: Η αστυνομική λογοτεχνία λειτουργεί σαν καθρέφτης της κοινωνίας-Συνέντευξη στην Ειρήνη Ντάλα

 

Μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, απόφοιτος του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος στον κλάδο των ηλεκτρονικών, μουσικός δημιουργός και στιχουργός στο είδος της ηλεκτρονικής μουσικής με το ψευδώνυμο E.G.Niros είναι ο Εμμανουήλ Δουκάκος  εκτός από συγγραφέας ιστοριών εγκλήματος και συνομωσίας. Το μυθιστόρημά του  «Αιχμές στο σκοτάδι- Παιχνίδια συνωμοσίας» και το τελευταίο του «Δολοφόνος δίχως ταυτότητα» που κυκλοφορούν  από τις εκδόσεις Φυλάτος έχουν κάνει αίσθηση κι έχουν  αγαπηθεί ιδιαίτερα από το αναγνωστικό κοινό, καθώς πετυχαίνουν ενορχηστρωμένα να διατηρούν το ενδιαφέρον και την αγωνία ως την τελευταία σελίδα.

Μέσα από τις σειρές  των βιβλίων του αποτυπώνει τόσο προσωπικά βιώματα και εσωτερικές ανησυχίες όσο και φιλοσοφικές αναζητήσεις δημιουργώντας μυθιστορήματα μυστηρίου, που εμβαθύνουν στις σκοτεινές πτυχές της πολυσύνθετης και ιδιαίτερης ανθρώπινης φύσης και αυτού που ονομάζουμε ψυχή.

Όπως επισημαίνει και ο ίδιος στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, τον συναρπάζει αυτή η δυνατότητα να τοποθετεί τους ήρωές του σε ακραίες καταστάσεις παρατηρώντας τους στην αλήθεια τους, να τους βλέπει να δοκιμάζονται στην ηθική την αντοχή τους και να αντιλαμβάνεται πόσο εύκολα μπορεί κάποιος κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες να μεταμορφωθεί σε κάποιον άλλον, να κυριευτεί από πάθους και να παραμορφωθεί ως άνθρωπος πράττοντας μη συμβατά.

Ο συγγραφέας των αποκαλύψεων, όπως χαρακτηρίστηκε, μας αιφνιδιάζει γράφοντας το επόμενο βιβλίο του με μια ιστορία αισθηματική, ένα ιστορικό  δράμα που διαδραματίζεται στο Παρίσι την περίοδο του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.

 

Ε . Ν. : Κύριε Δουκάκο, το προηγούμενο βιβλίο  σας «Αιχμές στο Σκοτάδι – Παιχνίδια Συνωμοσίας»,  είναι ένα πολιτικό θρίλερ και « Ο Δολοφόνος δίχως ταυτότητα» ένα  αστυνομικό θρίλερ. Ως συγγραφέας δηλώνετε πως επιθυμείτε να δημιουργείτε έργα που αντικατοπτρίζουν τη μοναδική  οπτική σας  και την επιθυμία σας  να εμβαθύνετε στις πιο σκοτεινές και πολυσύνθετες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Τι είναι αυτό που σας συναρπάζει στην συγγραφή ενός θρίλερ;

 Ε. Δ. :  Αυτό που με συναρπάζει είναι η δυνατότητα να ερευνώ και να φωτίζω τις πιο αθέατες πλευρές της ανθρώπινης ψυχής. Το θρίλερ, είτε πολιτικό είτε αστυνομικό, μου δίνει το κατάλληλο πλαίσιο για να ξεδιπλώσω την ένταση, το μυστήριο και τη σύγκρουση που κουβαλά ο άνθρωπος μέσα του. Δεν είναι απλώς μια ιστορία εγκλήματος ή συνωμοσίας· είναι μια διαδρομή μέσα από τις φοβίες, τις εμμονές, τις αδυναμίες αλλά και τις κρυφές δυνάμεις που διαθέτουμε.

Μου αρέσει να τοποθετώ τους ήρωες σε ακραίες καταστάσεις, εκεί όπου τα προσωπεία πέφτουν και αποκαλύπτεται η αλήθεια τους. Εκεί δοκιμάζεται η ηθική τους, η αντοχή τους και το κατά πόσο μπορούν να παραμείνουν άνθρωποι. Το θρίλερ είναι ένα είδος που, πέρα από την αγωνία, σου επιτρέπει να μιλήσεις για τη σκοτεινή πλευρά της κοινωνίας αλλά και του εαυτού μας. Αυτό είναι που με μαγνητίζει και με κρατάει δημιουργικά ανήσυχο.

Ε. Ν.: Το βιβλίο σας έχει ως κεντρικό ήρωα έναν ασθενή με διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας, έγκλειστο σε μια ψυχιατρική κλινική του Λονδίνου. Έχει χρειαστεί να επισκεφθείτε μέρη ή να συνομιλήσετε με ειδικούς  για τις ανάγκες της ανάπτυξης ενός τέτοιου χαρακτήρα; Πόσο δύσκολο είναι για έναν συγγραφέα να προσεγγίσει μια τέτοια προσωπικότητα;

Ε. Δ. :  Η δημιουργία ενός ήρωα με διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας ή πιο ορθά διασχιστική διαταραχή ταυτότητας είναι μια ασθένεια που από μόνη της είναι πρόκληση. Απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό. Ασφαλώς για τις ανάγκες της έρευνας ήρθα σε επαφή διάφορες ειδικότητες επιστημόνων. Όπως και διάβασα σχετικά άρθρα, ώστε να μπορέσω να αποδώσω όσο γίνεται πιο ρεαλιστικά αυτήν τη σύνθετη ψυχική κατάσταση. Δεν με ενδιέφερε να την προσεγγίσω απλώς επιφανειακά ή να τη χρησιμοποιήσω σαν ένα «φτηνό τρικ» για την πλοκή· ήθελα να αγγίξω σε βάθος, την εσωτερική σύγκρουση, τον κατακερματισμό αλλά και την ανάγκη για ενότητα που κουβαλά ένας τέτοιος άνθρωπος.

Κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο για έναν συγγραφέα, γιατί καλείσαι να μπεις σε έναν ψυχικό κόσμο που δεν είναι ο δικός σου, να νιώσεις τις αντιφάσεις, τους φόβους αλλά και τις φωνές που τον κατοικούν μέσα σε ένα ασθενή. Ωστόσο, αυτή η δυσκολία είναι που κάνει και τη διαδικασία γοητευτική. Με ενδιαφέρει πάντα να «κατεβαίνω» βαθιά στις σκιές του ανθρώπινου μυαλού, γιατί εκεί βρίσκονται τα πιο συγκλονιστικά μυστικά για την ανθρώπινη ύπαρξη.

Ε. Ν. : Τι σας έκανε να επιλέξετε το Λονδίνο ως σκηνικό χώρο του βιβλίου σας κι όχι μια πόλη της Ελλάδας;

Ε .Δ. : Το Λονδίνο έχει μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα· κουβαλά κάτι το μυστηριώδες και ομιχλώδες, αλλά ταυτόχρονα αποπνέει μια σκοτεινή, σχεδόν απτή ενέργεια. Οι παλιές γειτονιές, τα στενά σοκάκια, η μόνιμη ομίχλη, η αίσθηση πως πίσω από κάθε πόρτα μπορεί να κρύβεται μια ιστορία… όλα αυτά συνθέτουν το ιδανικό σκηνικό για ένα ψυχολογικό θρίλερ.

Από την άλλη, η επιλογή του Λονδίνου δεν ήταν μόνο για λόγους ατμόσφαιρας. Ήθελα ο ήρωάς μου να βρίσκεται σε ένα περιβάλλον «ξένο», αποκομμένο, σε μια μητρόπολη όπου μπορείς εύκολα να χαθείς ανάμεσα σε χιλιάδες ανθρώπους χωρίς ταυτότητα. Μια τέτοια πόλη δίνει χώρο στην πλοκή να αναπνεύσει και στους χαρακτήρες να δείξουν τις πιο ακραίες πλευρές τους.

Η Ελλάδα είναι πάντα μέσα μου και σίγουρα θα υπάρξουν έργα που θα εκτυλίσσονται εδώ. Αλλά για αυτήν την ιστορία, το Λονδίνο έμοιαζε το πιο φυσικό σκηνικό.

Ε. Ν. : Πολλές φορές έχουμε δει βιβλία που έχουν αγαπηθεί πολύ απ’ το κοινό να μεταφέρονται στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη. Αν η ιστορία σας γίνονταν ταινία, έχετε φανταστεί ποιοι ηθοποιοί θα υποδύονταν τους βασικούς πρωταγωνιστές;

Ε. Δ.: Όχι, για τούς ηθοποιούς δεν έχω κάποια ιδιαίτερη προτίμηση. Για σκηνοθέτη όμως όπως έχω ξαναπεί (και μακάρι να μας ακούει) θα ήθελα τον Σωτήρη Τσαφούλια. Θεωρώ ότι είναι ο πιο κατάλληλος για αυτό το έργο!

Ε . Ν.: Έχετε διαπιστώσει να έχετε κάποια συγγραφική εμμονή ή ένα μοτίβο που να επαναλαμβάνεται στα βιβλία σας;

Ε. Δ : Νομίζω πως, όσο κι αν αλλάζουν οι ιστορίες ή τα είδη που γράφω, υπάρχει ένα κοινό νήμα που ενώνει όλα τα βιβλία μου. Είναι η εμμονή μου με το σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής. Μπορεί να αλλάζει το σκηνικό – άλλοτε πολιτικό θρίλερ, άλλοτε αστυνομικό, άλλοτε πιο ψυχολογικό – αλλά πάντα με τραβάει η ίδια αγωνία: να καταλάβω τι κρύβεται πίσω από τις μάσκες, πίσω από τις πράξεις των ανθρώπων.

Επίσης, σε κάθε βιβλίο μου έως τώρα ακόμα και σε αυτό που ολοκληρώθηκε πριν από λίγο καιρό. Υπάρχει μια σύνδεση με τα προηγούμενα, κάποια αναφορά είτε θα είναι ένα όνομα, είτε κάποιος χαρακτήρας. Όπως επίσης, πάντα υπάρχουν σε κάθε βιβλίο μου κρυμμένοι γρίφοι. Ίσως τελικά λοιπόν αυτή να είναι η δική μου «συγγραφική εμμονή»  η συνεχής εξερεύνηση του ανθρώπου στα όριά του και η σύνδεση όλων των έργων μου.

Ε. Ν. : Όλο και πιο συχνά βιώνουμε ως πολίτες φρικτές δολοφονίες στη χώρα μας. Είναι η αστυνομική λογοτεχνία πια καθρέφτης της κοινωνίας μας; Τι πιστεύετε πως έχει οδηγήσει τον άνθρωπο στα ξεσπάσματα, τη βία και την εγκληματική πράξη ολοένα και περισσότερο;

Ε .Δ. : Ναι, πιστεύω ότι η αστυνομική λογοτεχνία λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό σαν καθρέφτης της κοινωνίας μας. Δεν είναι τυχαίο ότι το είδος αυτό γνωρίζει άνθηση σε περιόδους κρίσης ή έντονων κοινωνικών ανακατατάξεων. Ο συγγραφέας, μέσα από μια ιστορία μυστηρίου ή εγκλήματος, δεν καταγράφει μόνο μια πλοκή· αποτυπώνει τις αγωνίες, τα αδιέξοδα, τις σκοτεινές πτυχές μιας κοινωνίας που συχνά δεν θέλει να δει τον εαυτό της στον καθρέφτη.

Όσο για το τι οδηγεί τον άνθρωπο στη βία, νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Η πίεση της καθημερινότητας, η οικονομική και κοινωνική ανασφάλεια, η αίσθηση αποξένωσης και μοναξιάς, αλλά και η έλλειψη ουσιαστικών αξιών. Όταν όλα αυτά συσσωρεύονται χωρίς διέξοδο, το αποτέλεσμα συχνά είναι εκρηκτικό. Η βία είναι, με έναν τρόπο, η πιο ωμή – και η πιο απελπισμένη – κραυγή ενός ανθρώπου που δεν μπορεί να εκφραστεί αλλιώς.

Η λογοτεχνία, λοιπόν, έχει έναν διπλό ρόλο: από τη μία να ψυχαγωγήσει, κι από την άλλη να προβληματίσει. Να μας δείξει μέσα από το «αστυνομικό» ένδυμα πόσο εύθραυστη είναι τελικά η ανθρώπινη φύση και πόσο εύκολα μπορεί να γλιστρήσει στο σκοτάδι.

Ε. Ν. : Αλήθεια, έχετε παρατηρήσει να παίρνετε έμπνευση από κάποια πραγματική ιστορία που απασχόλησε την Ελλάδα ή το εξωτερικό; Να σας ιντρίγκαρε ίσως μια προσωπικότητα ενός θύτη ή θύματος; Ή να σας έδωσε έμπνευση μια λεπτομέρεια που το συγγραφικό μάτι απομόνωσε;

Ε. Δ. : Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον, και από εκεί γεννήθηκε «Ο Δολοφόνος δίχως ταυτότητα», είναι το πόσο λεπτή και εύθραυστη είναι η γραμμή ανάμεσα σε ένα φυσιολογικό ενδιαφέρον και σε μια εμμονή που σταδιακά ξεφεύγει από τον έλεγχο και μετατρέπεται σε ψυχαναγκαστική διαταραχή. Με γοητεύει η στιγμή που το απλό πάθος ή η περιέργεια παύει να είναι ακίνδυνη και γίνεται δύναμη που καταδυναστεύει τον άνθρωπο, οδηγώντας τον σε ακραίες πράξεις.

Ήθελα να εξερευνήσω αυτήν ακριβώς τη μεταμόρφωση: πώς ένα αθώο συναίσθημα μπορεί, κάτω από πίεση, μοναξιά ή τραύμα, να πάρει διαστάσεις που παραμορφώνουν την προσωπικότητα. Αυτό το μεταίχμιο, εκεί όπου ο άνθρωπος παλεύει ανάμεσα στη λογική και στον παραλογισμό, είναι το πιο γόνιμο έδαφος για να χτιστεί ένα ψυχολογικό θρίλερ.

Ε .Ν. : Πολύ θα ήθελα να μάθω πως είναι ο χώρος που γράφει ένας συγγραφέας μυστηρίου. Όλοι φανταζόμαστε απομόνωση, σκοτάδι, ησυχία, καπνό από τσιγάρο….γενικά μια «βρώμικη ατμόσφαιρα» αγγίζει αυτό την πραγματικότητα;

Ε. Δ. : Η αλήθεια είναι πως ο χώρος που γράφω δεν θυμίζει καθόλου την «κλασική» εικόνα που έχετε στο μυαλό σας. Δεν καπνίζω, οπότε και ο καπνός του τσιγάρου απουσιάζει τελείως από την ατμόσφαιρα. Δεν υπάρχει κάποια σκοτεινή κάπνα που να πλανάται πάνω από ένα γραφείο μου.

Χρειάζομαι βέβαια την απαραίτητη ησυχία και μια σχετική απομόνωση για να μπω στον κόσμο των ηρώων μου, όμως το περιβάλλον είναι πιο καθαρό, πιο απλό και δεν είναι πάντοτε το ίδιο. Συνήθως γράφω οπουδήποτε μπορώ να απομονωθώ και να έχω τον απαραίτητο χρόνο για συγγραφή.

Ε. Ν. : Τι είδους αναγνώσματα έχετε ο ίδιος; Θα θέλατε να μας πείτε τι διαβάζετε τώρα και ποιο βιβλίο σας έχει μείνει στο μυαλό ως ένα βιβλίο που θα θέλατε να το ξαναδιαβάσετε σύντομα;

Ε. Δ. : Συνήθως δεν ξαναδιαβάζω κάποιο βιβλίο. Αυτό που διαβάζω τώρα είναι του φίλου μου John Emmans το “Μόνο εκείνη ξέρει”.

Ε. Ν.: Ποιο είναι το επόμενο βήμα σας; Διάβασα ότι έρχεται μια συγγραφική συνεργασία. Θα θέλατε να μας  πείτε δυο λόγια για το νέο σας εγχείρημα;

Ε . Δ. : Το επόμενο βιβλίο που ολοκλήρωσα πρόσφατα ανήκει σε ένα διαφορετικό είδος από ό,τι έχουν συνηθίσει οι αναγνώστες μου μέχρι σήμερα. Πρόκειται για ένα αισθηματικό ιστορικό δράμα, που διαδραματίζεται στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι ένα έργο που με ενέπνευσε βαθιά και που προσωπικά θεωρώ ότι θα αγγίξει πολλούς, γιατί συνδυάζει πολύ έντονα συναισθήματα, ιστορικό βάθος και ανθρώπινες συγκρούσεις που παραμένουν διαχρονικές.

Η συγγραφή του ήταν γεμάτη προκλήσεις, και η επιτυχία του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους συνεργάτες μου: τον Τάσο Κυριαζή και την  Έλενα Ζερβοπούλου για την πολύτιμη συμβολή τους ως beta readers, και φυσικά στην εξαιρετική επιμέλεια της Ράνιας Τσιαμπίρη. Χωρίς αυτούς, το αποτέλεσμα δεν θα είχε την ίδια δύναμη και ακρίβεια.

Είμαι ενθουσιασμένος από το αποτέλεσμα και ανυπομονώ να το διαβάσουν οι αναγνώστες. Και έτσι θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν αυτό που για μένα υπήρξε μια από τις πιο δημιουργικά απαιτητικές και ταυτόχρονα όμορφες εμπειρίες στη συγγραφική μου πορεία. Μείνετε συντονισμένοι – κάτι ξεχωριστό και σπουδαίο έρχεται σύντομα.

Ε. Ν. : Κύριε Εμμανουήλ Δουκάκο απόλαυσα την κουβέντα μας! Εύχομαι να έχετε πάντα διάθεση για δημιουργία και δυνατές ιστορίες μυστηρίου! Αναμένουμε με προσμονή το νέο σας βιβλίο!

Ε. Δ. : Και εγώ σάς ευχαριστώ θερμά! Ήταν πραγματικά απόλαυση η συζήτησή μας. Η έμπνευση και η δημιουργία με γεμίζουν συνεχώς, και έχω ήδη πολλά στο μυαλό μου για το επόμενο ταξίδι στις ιστορίες μυστηρίου και θρίλερ. Ελπίζω οι αναγνώστες να απολαύσουν αυτό που ετοιμάζουμε, και να μείνουν συντονισμένοι – το νέο μου βιβλίο σύντομα θα είναι εδώ για να ζωντανέψει και να συγκινήσει.