Η εκπαίδευση των μαθητών στην Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) είναι μία καινοτόμος ελπιδοφόρα δράση για να σωθούν 300.000 ζωές κάθε χρόνο, σ’ όλο τον κόσμο, μετά από εξωνοσοκομειακή Καρδιακή Ανακοπή, οδηγώντας σε αξιοσημείωτη βελτίωση της δημόσιας υγείας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται οι προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών, συνεισφέροντας στους ευρύτερους μαθησιακούς στόχους της σύγχρονης εκπαίδευσης, για την προετοιμασία υπεύθυνων ενεργών πολιτών.
Η ΚΑΡΠΑ αναγνωρίζεται σήμερα ως βασική και πολύτιμη δεξιότητα ζωής.
Διεθνείς οργανισμοί δίνουν έμφαση στην αξία της διδασκαλίας ΚΑΡΠΑ στα παιδιά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά την εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας στην ΚΑΡΠΑ από την ηλικία 12 ετών ή και νωρίτερα, για 2 ώρες το χρόνο, “Kids save lives – Training school children in cardiopulmonary resuscitation worldwide ”.
Επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν και τονίζουν τα συναρπαστικά οφέλη της εκπαίδευσης των παιδιών σχολικής ηλικίας στην ΚΑΡΠΑ. Τα παιδιά αποκτούν ζωτικής σημασίας γνώσεις και δεξιότητες αλλά και την κουλτούρα ανταπόκρισης, ώστε σαν μελλοντικοί πολίτες να είναι έτοιμοι, πρόθυμοι και ικανοί να δράσουν άμεσα, όταν παραστεί ανάγκη, σώζοντας ζωές. Κάθε παιδί που εκπαιδεύεται στην ΚΑΡΠΑ είναι ένας εν δυνάμει διασώστης και ταυτόχρονα πολλαπλασιαστής αυτής της ζωτικής γνώσης στην κοινότητα. Παράλληλα τα μαθήματα ΚΑΡΠΑ συμβάλλουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της αυτοεκτίμησης και στην ενδυνάμωση της αυτοαποτελεσματικότητας των παιδιών. Με την εκπαίδευση στην ΚΑΡΠΑ τα παιδιά μαθαίνουν να βοηθούν τους άλλους, καλλιεργείται το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης και της συνεισφοράς στην κοινότητα.
Το σχολείο θεωρείται ιδεώδες περιβάλλον για τη διδασκαλία ΚΑΡΠΑ, καθώς η εκπαίδευση μπορεί να γίνει με δομημένο τρόπο. Για να είναι αποτελεσματική, απαιτείται να ενταχθεί στο πρόγραμμα σπουδών, να αναπτύσσεται και ανανεώνεται κάθε χρόνο. Τα προγράμματα εκπαίδευσης των μαθητών στην ΚΑΡΠΑ απαιτούν κατάλληλη διδακτική προσέγγιση, σύμφωνα με εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές αρχές. Η εκπαίδευση των μαθητών στην ΚΑΡΠΑ μπορεί να γίνει με επιτυχία από εκπαιδευτικούς. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διδάξουν αποτελεσματικά ΚΑΡΠΑ, μετά από κατάλληλη εκπαίδευση-επιμόρφωση και υποστήριξη από επαγγελματίες υγείας. Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών να διδάξουν ΚΑΡΠΑ είναι μια μακροχρόνια επένδυση, καθώς μπορούν να εκπαιδεύσουν επιτυχώς πολλές ομάδες παιδιών. Η εκπαίδευση τους στην ΚΑΡΠΑ κατά τη διάρκεια των Πανεπιστημιακών σπουδών θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Τα προγράμματα ΚΑΡΠΑ στα σχολεία πρέπει ιδανικά να υιοθετηθούν από το τοπικό ιατρικό προσωπικό, ως σύμβουλοι-καθοδηγητές.
Καθώς η αξία της διδασκαλίας ΚΑΡΠΑ στα παιδιά έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, πολλές χώρες έχουν ήδη θεσμοθετήσει την ένταξη της στη σχολική μόρφωση, με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Η εφαρμογή της εκπαίδευσης των μαθητών στην ΚΑΡΠΑ είναι εφικτή και στη χώρα μας. Μόνο ένα 3ωρο μάθημα το χρόνο απαιτείται. Τα προγράμματα διδασκαλίας ΚΑΡΠΑ μπορούν να ενσωματωθούν στο σχολικό πρόγραμμα και να εφαρμοσθούν στο σχολείο με το ήδη υπάρχον διδακτικό προσωπικό, χωρίς να διαταραχθεί η λειτουργία του σχολείου.
Για τη βιώσιμη εκπαίδευση όλων των μαθητών κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων, είναι απαραίτητη η ένταξη της διδασκαλίας ΚΑΡΠΑ στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με νόμο, που θα υποστηριχθεί από μια αποτελεσματική στρατηγική εφαρμογής. Απαιτείται συντονισμένη διεπιστημονική συνεργασία φορέων εκπαίδευσης και υγείας και πολιτική βούληση.
Η θεσμοθέτηση της διδασκαλίας ΚΑΡΠΑ στους μαθητές θα συμβάλλει στο όραμα μιας καλύτερης Ελλάδας, σ’ ένα σύγχρονο κόσμο και μια κοινωνία αλληλεγγύης.
Ελένη Πολύζου MD, MSc
Αναισθησιολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ ΓΝ Τρικάλων
Διευθύντρια Σεμιναρίων BLS Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Αναζωογόνησης
Διδάσκουσα ΤΕΦΑΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Συντονίστρια Τομέα Υγείας, Ομάδα Εθελοντών Δήμου Τρικκαίων