Το φυλλικό οξύ ή βιταμίνη Β9 ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β. Αυτό το σύμπλεγμα των βιταμινών περιλαμβάνει οχτώ υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Στις βιταμίνες του συγκεκριμένου συμπλέγματος είναι η θειαμίνη (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), παντοθενικό οξύ (Β5), βιταμίνη Β6, φυλλικό οξύ (Β9), βιοτίνη και η βιταμίνη Β12. Το φυλλικό οξύ απαντάται σε συγκεκριμένα τρόφιμα είτε σε ελεύθερη μορφή, είτε ενωμένο με γλουταμικό οξύ.
Ανάμεσα στα τρόφιμα που εντοπίζουμε το φυλλικό περιλαμβάνονται τα εξής:
- το κρέας (κοτόπουλο, χοιρινό),
- το μοσχαρίσιο συκώτι,
- τα όσπρια (μαυρομάτικα φασόλια, κόκκινα φασόλια, φακές),
- τα φρούτα (αβοκάντο, φρέσκο πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ),
- τα φυλλώδη και πράσινα λαχανικά (βρασμένο σπανάκι, μπρόκολο,
σπαράγγι, αρακά, μαρούλι, λαχανάκια Βρυξελλών),
- τα ενισχυμένα δημητριακά,
- τα ξηρά ψημένα φιστίκια.
Ωστόσο, δεν έχουν μέσα τους όλες οι τροφές την ίδια συγκέντρωση φυλλικού. Υψηλότερη συγκέντρωση συναντούμε σε τροφές όπως το σπανάκι, το συκώτι, τα σπαράγγια, ενώ χαμηλότερες συγκεντρώσεις συναντούμε σε τροφές όπως τα πουλερικά, τα θαλασσινά, το κρέας, τα ενισχυμένα δημητριακά.
Η πρόσληψη του φυλλικού από τη διατροφή μας είναι ζωτικής σημασίας, διότι δεν παράγεται στο σώμα μας. Είναι βασικό για το μεταβολισμό του ανθρώπινου οργανισμού, ενώ συμμετέχει σε διάφορες βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού μας. Στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, το φυλλικό οξύ είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ενώ συμβάλλει στην ανάπτυξη τόσο του νευρικού ιστού, όσο και όλων των ανθρώπινων ιστών, ιδιαίτερα στο στάδιο ανάπτυξης του ανθρώπου. Επιπλέον, αποτελεί βασικό στοιχείο για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε πτώση του αιματοκρίτη ή να επιδεινώσει ήδη υπάρχουσα αναιμία, η οποία είναι γνωστή με τον επιστημονικό όρο «μεγαλοβλαστική αναιμία».
Τα άτομα με τη μεγαλύτερη πιθανότητα για έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης είναι κυρίως γυναίκες, γυναίκες σε εγκυμοσύνη, άτομα με επιρρέπεια στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ, άτομα με σύνδρομο δυσαπορρόφησης, άτομα με φτωχή και κακής ποιότητας διατροφή, άτομα με λήψη φαρμάκων όπως η φαινυτοΐνη, η σουλφασαλαζίνη, η τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη, καθώς και άτομα με διάφορες γενετικές διαταραχές.
Η χαμηλή συγκέντρωση και έλλειψη φυλλικού μπορεί να σχετίζεται κλινικά με: δύσπνοια, κόπωση, διάρροια, ταχυκαρδία, πληγές στην γλώσσα (γλωσσίτιδα), σύγχυση, κατάθλιψη, διαταραχές σε νοητικό και νευρολογικό επίπεδο, αλλαγές στο χρώμα του δέρματος και των τριχών.
Πριν τη λήψη συμπληρώματος φυλλικού οξέος, είναι σημαντικό να διενεργείται έλεγχος για πιθανή έλλειψη της βιταμίνης Β12, διότι η υπερβολική λήψη φυλλικού οξέος ενδέχεται να συγκαλύψει την έλλειψη της Β12, πάντα βέβαια υπό την καθοδήγηση του θεράποντα ιατρού μας.
Δρ. Νικόλαος Δ. Καρακούσης – Ειδικός Παθολόγος
MD, MSc, PhD
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Εντεταλμένος Διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ιατρείο: Ιακωβάκη 15, Τρίκαλα
24310 73738