Του Κωνσταντίνου Κοντοκώστα
Η ελλιπής χρηματοδότηση για έργα, η πρωτόγνωρη ένταση του καιρικού φαινομένου και τα αντιπλημμυρικά έργα που είχαν περίοδο επαναφοράς τα 50 έτη ήταν κάποια από τα κεντρικά σημεία της «μαραθώνιας» απολογίας του πρώην περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστού στη δίκη για τον Ιανό που πραγματοποιείται στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Λάρισας.
Ο κ. Αγοραστός αποτελεί έναν εκ των συνολικά δέκα κατηγορουμένων που διώκονται για τις πλημμεληματικού τύπου πράξεις της πλημμύρας από αμέλεια δια παραλείψεως από την οποία προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα και για άνθρωπο και της ανθρωποκτονίας από αμέλεια δια παραλείψεως άπαξ και κατά συρροή. Το επίδικο διάστημα είναι η 18η Σεπτεμβρίου του 2020 όπου ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός «χτύπησε», και, την Περιφέρεια Καρδίτσας με τραγικό απολογισμό τον θάνατο τριών ανθρώπων και μεγάλες καταστροφές στην περιοχή.
Σήμερα λοιπόν στο Τριμελές Εφετείο ξεκίνησε το στάδιο των απολογιών των κατηγορουμένων με τον κ. Αγοραστό να απολογείται πρώτος. Η απολογία του κ. Αγοραστού που κράτησε σχεδόν τρεις ώρες είχε δύο σκέλη. Στο πρώτο σκέλος αναφέρθηκε στο θέμα των έργων και στο δεύτερο στις μέρες του Σεπτεμβρίου του 2020 λίγο πριν και μετά τον Ιανό.
Αρχικά αναφέρθηκε στην κατάσταση που υπήρχε στην Ελλάδα όταν ανέλαβε καθήκοντα περιφερειάρχη το 2011 με τα μνημόνια και την οικονομική κρίση και στη συνέχεια με το μεταναστευτικό και την πανδημία του κωρονοιού. «Η Περιφέρεια Θεσσαλίας κλήθηκε να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον μηδενισμού των κεντρικών αυτοτελών πόρων» κατέθεσε ο κ. Αγοραστός τονίζοντας το πρόβλημα χρηματοδότησης που υπήρχε με ευθύνη της κεντρικής πολιτικής σκηνής και των εκάστοτε κυβερνήσεων.
Ανέφερε πως στην Περιφέρεια προσπαθούσαν να βρουν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και εντόπισαν τελικά το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το οποίο και προσπάθησαν να προωθήσουν στα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη το 2015. «Εξαντλήσαμε τις δυνατότητες που είχαμε για χρηματοδότηση» κατέθεσε ο πρώην περιφερειάρχης
Σε άλλο σημείο της απολογίας του ο κ. Αγοραστός κατέθεσε πως τα έργα ορεινής υδρονομίας είναι ευθύνη του Δασαρχείου και πως είχαν σχεδιάσει ένα master plan με έργα και μελέτες τα οποία κατέθεσαν το 2017 στο αρμόδιο υπουργείο. «Δεν ακουστήκαμε. Είχαμε τα σχέδια, είχαμε το masterplan αλλά δεν ακουστήκαμε» τόνισε ο κ. Αγοραστός ο οποίος νωρίτερα επεσήμανε πως στην Περιφέρεια Καρδίτσας έγιναν 135 έργα σε όλα τα σημεία που υπήρχε κίνδυνος πλημμυρικού φαινομένου.
«Πρωτοφανές φαινόμενο»
Στη συνέχεια ο κ. Αγοραστός στάθηκε στον Ιανό και στα συμβάντα του Σεπτεμβρίου του ’20. «Ήταν ένα ακραίο, πρωτοφανές καιρικό φαινόμενο. Ήταν ένα φαινόμενο το οποίο ξέφευγε από τα συνηθισμένα» κατέθεσε ο κ. Αγοραστός προσθέτοντας πως «η φέρουσα ικανότητα των υδατορεμάτων δεν άντεχε αυτό το νερό». Ο πρώην περιφερειάρχης στάθηκε στη συνέχεια στην περίοδο επαναφοράς των υφιστάμενων έργων που ήταν τα 50 έτη επισημαίνοντας πως είχαν συγκεκριμένες προδιαγραφές που αντιστοιχούσαν σε αυτά τα χρόνια και τονίζοντας πως ο Ιανός ήταν ένα «μη αντιμετωπίσιμο φαινόμενο».
Φτάνοντας στις μέρες λίγο πριν την 18η Σεπτεμβρίου του ’20 ο κ. Αγοραστός κατέθεσε πως παρόλο που η Πολιτική Προστασία και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία δεν συμπεριελάμβαναν τη Θεσσαλία στις περιοχές που θα πληγούν από τον Ιανό, ο ίδιος αποφάσισε να θέσει σε επιφυλακή όλες τις υπηρεσίες της Περιφέρειας Θεσσαλίας γνωρίζοντας πως στο παρελθόν υπήρχαν «αστοχίες» στις προγνώσεις του καιρού. Την επίδικη μέρα στις 18/9, ο κ. Αγοραστός κατέθεσε πως ενημερώθηκε για προβλήματα από την κακοκαιρία στον Αλμυρό Μαγνησίας με ανθρώπους σε κίνδυνο και μετέβη στο σημείο προκειμένου να δει την κατάσταση από κοντά και να συνδράμει όπου μπορούσε. Για τα προβλήματα στην Καρδίτσα ειδοποιήθηκε αργότερα μέσα στη μέρα και μετέβη στο σημείο την 19η Σεπτεμβρίου.
Ο κ. Αγοραστός τόνισε πως η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν σε ετοιμότητα επισημαίνοντας τα μηχανήματα και το ανθρώπινο δυναμικό που δρούσαν την 18η αλλά και την αποτελεσματικότητα με τις περισσότερες από 200 διασώσεις. Ανέφερε επίσης πως οριοθετήσεις ρεμάτων γίνονταν όπου χρειαζόταν ενώ για την υπηρεσία Αστυνόμευσης Ρεμάτων κατέθεσε πως παρέμβαινε όπου υπήρχαν καταγγελίες.
Για τους τρεις θανάτους στην Καρδίτσα ο κ. Αγοραστός κατέθεσε πως για τον θάνατο του 63χρονου στην Καστανιά, δεν υπήρχε «καμία περίπτωση» να προβλεφθεί η κατολίσθηση της πλαγιάς που κατέληξε στην οροφή του σπιτιού του με αποτέλεσμα να καταπλακωθεί, για την φαρμακοποιό στο Μουζάκι πως ήταν θέμα αστυνόμευσης ενώ για τον 62χρονο κτηνοτρόφο που πνίγηκε στο μαντρί του λίγο έξω από την Καρδίτσα, κατέθεσε πως «η αγάπη του για τα ζώα τον οδήγησε να αψηφήσει τον κίνδυνο».
«Με ποιο σύστημα πήγα να τα βάλω»
Ο κ. Αγοραστός κλείνοντας την απολογία του τόνισε πως στην Περιφέρεια Θεσσαλίας δρούσαν με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και τους ανθρώπους ρίχνοντας ευθύνες στις αστοχίες της κεντρικής πολιτικής σκηνής. «Προσπαθήσαμε, δεν παραδοθήκαμε.. κατηγορούμαστε γιατί λέμε την αλήθεια» τόνισε ο κ. Αγοραστός.
Λίγο πριν το τέλος ο πρώην περιφερειάρχης κατέθεσε πως τα βράδια κοιμάται ήσυχος αλλά μερικές φορές όπως τόνισε αναρωτιέται «με ποιο σύστημα πήγα να τα βάλω;» και η απάντηση που έδωσε ο ίδιος στον εαυτό του ήταν «με το σύστημα της αδράνειας; της μετακύλισης ευθυνών; Πραγματικά δεν καταλαβαίνω».
«Τίποτα δεν θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση»
Αφού ο κ. Αγοραστός ολοκλήρωσε την απολογία του ακολούθησαν ερωτήσεις από την έδρα για τα έργα όπου ο πρώην περιφερειάρχης ανέφερε πως τα μεγάλα έργα με τα φράγματα ήταν συνδεδεμένα με το έργο του Αχελώου το οποίο ο ίδιος πίεζε για να γίνει. Για το φράγμα στο Μουζάκι τόνισε μάλιστα απατώντας σε σχετική ερώτηση πως αν υπήρχε θα συγκρατούσε τα νερά. Σε ερώτηση για τα αναχώματα στους ποταμούς της Καρδίτσας κατέθεσε πως «τίποτα δεν θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση».