Εκτιμώ ότι υπάρχει σήμερα, μετά τον «Καλλικράτη», η δυνατότητα να εγκαινιάσουμε μια νέα περίοδο ουσιαστικής και αποτελεσματικής συνεργασίας των δυο βαθμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Περιφερειών και των Δήμων.
Στο πλαίσιο αυτό, ξεκινώ από τρεις μείζονες πολιτικές προτάσεις κοινού ενδιαφέροντος:
1. Η πρόταση που θα υποβάλλει η Κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξειδίκευση της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» να εκπονηθεί με βάση τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας στους πολίτες, με τη συνεργασία των συλλογικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δηλαδή της ΕΝ.Π.Ε. και της Κ.Ε.Δ.Ε.).
2. Να μη συμπίπτουν οι περιφερειακές και οι δημοτικές εκλογές με τις ευρωεκλογές.
3. Μέχρι την κατάργησή τους, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις να μην έχουν επικεφαλής πολιτικό πρόσωπο, αλλά ανώτατο δημόσιο λειτουργό.
Η συνεργασία αυτή, μεταξύ Περιφερειών και Δήμων πρέπει να ενταθεί στα ακόλουθα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος.
- Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης
- Είναι αναγκαία η ομογενοποίηση και η βελτίωση των διατάξεων του «Καλλικράτη» που αφορούν θεσμούς και λειτουργίες που υπάρχουν τόσο στις Περιφέρειες όσο και στους Δήμους π.χ.
- oΠεριφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης,
- oΔημοτικός Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης,
- oΠεριφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης και η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης
- oΕπιχειρήσεις των Περιφερειών και των Δήμων.
- Είναι αναγκαία η συμπλήρωση των διατάξεων που αφορούν θεσμούς της διαβαθμιδικής συνεργασίας (π.χ. προγραμματικές συμβάσεις, διαβαθμιδικοί σύνδεσμοι, αναπτυξιακές εταιρείες).
- Επίσης, είναι αναγκαίο να διορθώσουμε, όσο είναι πλέον εφικτό, τα λάθη που έγιναν με τον «Καλλικράτη» ή προέκυψαν από ελλιπή προετοιμασία της μεταφοράς αρμοδιοτήτων, υπηρεσιών, προσωπικού και πόρων.
- Συνεργασία ΕΝ.Π.Ε. και Κ.Ε.Δ.Ε.
Προτείνω να προωθήσουμε τη συνεργασία ΕΝ.Π.Ε. και Κ.Ε.Δ.Ε., ώστε:
- Να λύσουμε το πρόβλημα των «συντρεχουσών αρμοδιοτήτων», δηλαδή των αρμοδιοτήτων σε ένα συγκεκριμένο τομέα που κατανέμονται μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης, Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Περιφερειών και Δήμων, π.χ. στον τομέα των λαϊκών αγορών, στη συντήρηση του οδικού δικτύου, στην εκπόνηση και έγκριση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων.
- Να λύσουμε το πρόβλημα των σχέσεων Περιφερειών και Δήμων στον τομέα του αναπτυξιακού προγραμματισμού.
- Να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας στην προώθηση της «νησιωτικότητας» και της «ορεινότητας», δηλαδή τις θετικές διακρίσεις υπέρ των νησιών και των ορεινών περιοχών της χώρας.
- Να συντονίσουμε τις δράσεις μας σε κοινωνικά προγράμματα και ιδιαίτερα σε αυτά που αφορούν τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.
- Τομείς Διαβαθμιδικής Συνεργασίας
Ενδεικτικά οι τομείς στους οποίους μπορούμε να αποσαφηνίσουμε τα αμποιβαία πεδία των αρμοδιοτήτων μας και να διαμορφώσουμε μια αποτελεσματική διαβαθμιδική συνεργασία είναι οι εξής:
α) ο πολεοδομικός σχεδιασμός (ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ κλπ)
β) η αδειοδότηση έργων και επενδύσεων περιφερειακής και τοπικής σημασίας
γ) η παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος και η εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος (έδαφος, αέρας, θάλασσα)
δ) η διαχείριση των υδάτων
ε) η διαχείριση των στερεών και των υγρών αποβλήτων
στ) η διαχείριση των κινδύνων από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές
ζ) η ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων και η προώθηση του τουρισμού
η) η διοίκηση της ενδοπεριφερειακής συγκοινωνίας
θ) η παρακολούθηση της λειτουργίας και η συντήρηση των συγκοινωνιακών έργων περιφερειακής και τοπικής σημασίας
ι) η διαχείριση των δημόσιων ακινήτων και υποδομών περιφερειακής και τοπικής σημασίας, των πάρκων και των ορεινών όγκων
ια) η διαχείριση των μαρινών και των παράκτιων εγκαταστάσεων.
Με πνεύμα συνεργασίας μπορούμε να αναδείξουμε στις τοπικές κοινωνίες το ρόλο των Περιφερειών στην περιφερειακή ανάπτυξη και το ρόλο των Δήμων στην παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες. Αξίζει τον κόπο να αγωνιστούμε από κοινού για να υπερβούμε τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα, προβάλλοντας μια εναλλακτική-συνεργατική λύση που θα προσφέρει διέξοδο στις σημερινές συνθήκες κατάρρευσης του διοικητικού συστήματος της χώρας μας.
Απόστολος Παπατόλιας
Γενικός Γραμματέας Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.)