Τα έθιμα των Χριστουγέννων είναι πολλά και διαφέρουν ανάλογα με τα διάφορες περιοχές της Ελλάδα. Όμως, το έθιμο του Χριστόψωμου είναι «καθολικό» -κανένας δεν κάθονταν στο τραπέζι ανήμερα τα Χριστούγεννα αν στο κέντρο δεν βρίσκονταν το παραδοσιακό ευλογημένο ψωμί, γλυκό και μυρωδάτο, μελωμένο και πλουτισμένο με καρύδια και αμύγδαλα.
Οι συνταγές για την παρασκευή του χριστόψωμου είναι πολλές, όσες και οι φαμίλιες σε αυτή τη χώρα. Οι διαφορές έγκεινται κυρίως στα μυρωδικά -κάποιοι βάζουν γλυκάνισο, όπως στη συνταγή που σας δίνουμε, άλλοι προτείνουν μαχλέπι και μαστίχα, τα αρωματικά του τσουρεκιού.
Η συνταγή που ακολουθεί θα προσέξετε ότι έχει οδηγίες για δύο ζύμες. Μία τη ζύμη του ψωμιού και μία για την διακόσμηση που επιβάλλεται στο χριστόψωμο -ακόμα και τα πιο απλά όπως το δικό μας πρέπει να έχει επάνω του το σημείο του σταυρού, το οποίο σχηματίζεται από δύο πλεξίδες.
Φυσικά, κανείς δεν σας εμποδίζει να κάνετε τις διακοσμητικές πλεξίδες και ό,τι άλλο διακοσμητικό σχέδιο θέλετε με ζυμάρι από το ψωμί. Όμως, οι λιγότεροι έμπειροι είναι βέβαιο ότι θα τα βρουν σκούρα αφού η ζύμη του χριστόψωμου είναι πολύ ελαστική και πλάθεται δύσκολα.
Υλικά:
Για τη ζύμη:
550 νερό σε θερμοκρασία δωματίου
18 γρ. ξηρή μαγιά
120 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη
50 γρ. ελαιόλαδο
1 κιλό σκληρό αλεύρι
1 κ.γ. κανέλα
10 γρ. αλάτι
30 γρ. γλυκάνισο
100 γρ. καρυδόψιχα
Για τη διακόσμηση:
120 γρ. χλιαρό νερό
20 γρ. ελαιόλαδο
1/2 κ.γ. αλάτι
250 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
1 καρύδι, ολόκληρο
1αυγό, ελαφρά χτυπημένο για το άλειμμα
Η τελευταία πινελιά:
120 γρ. μέλι
20 γρ. κονιάκ
Εκτέλεση:
Η ζύμη για το χριστόψωμο:
Στον κάδο του μίξερ βάζουμε το νερό στο οποίο διαλύουμε τη μαγιά και τη ζάχαρη.
Μόλις αφρίσει το μείγμα (5-10 λεπτά ανάλογα με τη θερμοκρασία της κουζίνας μας) προσθέτουμε το λάδι, το αλεύρι και την κανέλα και χτυπάμε με τον γάντζο σε μέτρια ταχύτητα μέχρι το ζυμάρι που θα σχηματιστεί να ξεκολλάει από τα τοιχώματα.
Προσθέτουμε το αλάτι, τον γλυκάνισο, τα καρύδια και χτυπάμε για 1 λεπτό ακόμα για να ενσωματωθούν στο ζυμάρι.
Μεταφέρουμε τη ζύμη σε λαδωμένο δοχείο και καλύπτουμε με μεμβράνη και πετσέτα για 1 ώρα περίπου, μέχρι η ζύμη να διπλασιαστεί.
Η ζύμη για τη διακόσμηση:
Στον κάδο του μίξερ που τον έχουμε καθαρίσει ρίχνουμε το νερό, το ελαιόλαδο, το αλεύρι και το αλάτι και χτυπάμε μέχρι να έχουμε μια λεία ζύμη.
Τυλίγουμε με μεμβράνη και αφήνουμε να ξεκουραστεί.
Φτιάχνουμε το χριστόψωμο:
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς και στρώνουμε με λαδόχαρτο ένα στρογγυλό ταψί διαμέτρου 30 εκ.
Βγάζουμε το ζυμάρι του ψωμιού από το δοχείο και το πιέζουμε «ευγενικά» για να φύγει ο περισσευούμενος αέρας. Σχηματίζουμε ένα καρβελάκι και το τοποθετούμε στο κέντρο του ταψιού πιέζοντας ελαφρώς τη επιφάνεια.
Ξετυλίγουμε το ζυμάρι που είχαμε βάλει στην άκρη για τη διακόσμηση, το χωρίζουμε σε 6 μέρη και σχηματίζουμε 2 πλεξούδες. Αλείφουμε το καρβέλι με το αυγό που έχουμε χτυπήσει και απλώνουμε τις δύο πλεξούδες στην επιφάνεια του ψωμιού ώστε να τέμνονται στην κορυφή και να σχηματίζουν το σύμβολο του σταυρού.
Στο κέντρο τους τοποθετούμε το καρύδι άσπαστο -μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και άλλους καρπούς, πάντα με τα κελύφη τους.
Σκεπάζουμε το χριστόψωμο με μία πετσέτα και αφήνουμε να φουσκώσει το ψωμί , για δεύτερη φορά, για 1 ώρα.
Ψήνουμε στον προθερμασμένο φούρνο για περίπου 1 ώρα.
Διαλύουμε το μέλι στο κονιάκ και αλείφουμε με αυτό το αχνιστό χριστόψωμο που μόλις βγήκε από τον φούρνο.