Mε άρθρο του στην εφημερίδα υπό τον τίτλο «Το IQ του Νετανιάχου», ο Επικ. Καθηγητής της Ιατρικής του Δημοκρίτειου Παν/μιου Θράκης και Αναπλ. Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ενιαίου Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Χρίστος Χ. Λιάπης, σχολιάζει από μία άλλη οπτική τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν.
To ΙQ του Νετανιάχου
Με τα ισραηλινά F35 (αεροσκάφη όπως αυτό της φωτογραφίας από το αεροπορικό show της Τανάγρας τον περασμένο Σεπτέμβριο) να σφυροκοπούν το Ιράν και με το τελευταίο να απαντά με ομοβροντίες πυραύλων, η πολεμική αυτή αναμέτρηση φέρνει αναπόφευκτα στο προσκήνιο της διεθνούς ανάλυσης και το ηγετικό προφίλ των επί κεφαλής των δύο χωρών. Με τον 86χρονο λάτρη της ποίησης και της λογοτεχνίας, Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεί να έχει αποδειχθεί, στα 36 χρόνια της διακυβέρνησής του, ως διάδοχος του εμπνευστή της Ιρανικής Επανάστασης, Ρουχολάχ Χομεϊνί, ότι απέχει πολύ από την εικόνα του «γλυκομίλητου πραγματιστή» ο οποίος θα έβαζε τη χώρα του σε μια πιο μετριοπαθή τροχιά εν σχέση με τον έμπυρο και έμπειρο, προκάτοχό του και, με τον 76χρονο Πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου να φέρεται να έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες νοημοσύνης, καθώς το διανοητικό του πηλίκο εμφανίζει την ιλιγγιώδη τιμή του 180, τη στιγμή που ο μέσος όρος κυμαίνεται πλησίον του 100.
Κορυφαίοι και συνδυαστικοί επιστημονικοί κλάδοι όπως η ιστοριομετρία, έχουνε φτάσει σε σημείο, ήδη από το 1929, με τη μελέτη της Catherine Cox, να αποτιμήσουν αναδρομικά το IQ ιστορικών προσωπικοτήτων παγκόσμιου βεληνεκούς, που με τη δράση τους άλλαξαν τον επιστημονικό, κοινωνικό, φιλοσοφικό και στρατιωτικό ρου της ιστορίας.
Έτσι, σε μία κλίμακα όπου ονόματα όπως αυτό του Αϊνστάιν, του Στίβεν Χόκινγκ και ενός άλλου Βενιαμίν, του Φραγκλίνου, λαμβάνουν τιμές IQ της τάξεως του 160, ο Βενιαμίν Νετανιάχου εμφανίζεται με το δυσθεώρητο 180, όταν η θρυλική χαρισματικότητα των Τζον Κέννεντυ και Μπιλ Κλίντον λαμβάνει τις τιμές του 117 και του 137 αντίστοιχα, με τη Χίλαρυ στο 140, τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο να ανατρέπει την κοινή αντίληψη υπερσκελίζοντας τον Κέννεντυ με το διόλου ευκαταφρόνητο 125 και τον Μέγα Ναπολέοντα να αποτιμάται στο 145, είκοσι δηλαδή μονάδες κάτω από τη μουσική ιδιοφυϊα του Μπετόβεν και τριάντα μονάδες κάτω από τη φιλοσοφική μεγαλοσύνη του Κάντ. Χωρίς –όμως- ούτε και αυτός να καταφέρνει να ξεπεράσει τον Νετανιάχου, ο οποίος υπερσκελίζεται μόνον από επιστημονικούς μύθους της τάξεως του Λαγκράντζ (185), του Νεύτωνα και του Λαπλάς, οι οποίοι συμπίπτουν στο 190, του Λάιμπνιτζ και του Γκαίτε που εκτοξεύονται στο 205 και το 210 αντίστοιχα, για να συναντήσουμε τα ακρότατα της ανθρώπινης διάνοιας στο 220 του πανεπιστήμονα, του homo universalis, Λεονάρντο ντα Βίντσι. Φυσικά, μακριά από εμένα οποιαδήποτε προσπάθεια να εμφανιστεί η νοητική ικανότητα, η χαρισμάτικοτητα, το ταλέντο και η ιδιοφυία ως απλή επίδοση σε σύγχρονα ή…μεταθανάτια test ΙQ.
Βέβαια, όπως φάνηκε παραπάνω, από το παράδειγμα του Τζωρτζ Μπους, η κοινή γνώμη συχνά λαθεύει. Και επίσης οι χώρες, οι λαοί και οι κοινωνίες δεν έχουν τόσο ανάγκη από «διάνοιες» για να τους κυβερνούν, όσο από ανθρώπους με πρακτικό πνεύμα και πολιτική πυγμή, ώστε να λαμβάνουν και να εφαρμόζουν τις συχνά επώδυνες αποφάσεις που απαιτούνται για την προώθηση της προόδου, την εμπέδωση της ασφάλειας και της ειρήνης και την εκ βάθρων θεσμική και διαρθρωτική αναμόρφωση. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως η λύση βρίσκεται στους αντίποδες της πολιτικής μεγαλοφυΐας, εκεί δηλαδή όπου κυριαρχούν οι άκαπνοι μεταπράτες των ξενόφερτων οικονομικών προτύπων, οι εντολοδόχοι της προστασίας των αλλότριων συμφερόντων και οι πρεσβευτές των δεικτών της μετριότητας και της υστέρησης.
Ίσως, μάλιστα, παρά τις όποιες ανθρωπιστικές μας ενστάσεις, τις ιδεολογικές διαφορές και αποστάσεις, να αξίζει να προβληματιστούμε γόνιμα, τόσο ως κοινή γνώμη, όσο και ως εκλογικό σώμα που πολλές φορές κατά το παρελθόν έχει ανανεώσει το βασίλειο της μετριότητας και του πολιτικού αβδηριτισμού, σχετικά με το πώς τα αντανακλαστικά εθνικής και κοινωνικής επιβίωσης στο όχι και τόσο μακρινό μας Ισραήλ, αναγκάζουν τους εκεί εκλογείς-πολίτες να επιλέγουν με διαφορετικά κριτήρια. Εκλέγοντας, για παράδειγμα, ως Πρωθυπουργό έναν άνθρωπο με έναν από τους υψηλότερους δείκτες ευφυΐας, ο οποίος έχει, μάλιστα, πολεμήσει κατά το παρελθόν, στην πρώτη γραμμή, έχοντας τραυματιστεί ως λοχαγός, κατά την περιώνυμη επιχείρηση «Ισότοπο», των ισραηλινών κομάντος.
Στα παραμύθια των περισσότερων λαών και πολιτισμών κάνει συχνά την εμφάνιση του το μοτίβο των τριών αδερφών. Με τον μεγάλο να είναι συνήθως ο κακός, τον μικρότερο να παντρεύεται στο τέλος την πριγκίπισσα και τον μεσαίο απλά να υπάρχει για να συμπληρωθεί ο «μαγικός» αριθμός τρία. Παρότι Βενιαμίν, ο Νετανιάχου ήταν ο μεσαίος από τα τρία αδέρφια του και ήταν αυτός που έφτασε να γίνει Πρωθυπουργός.
Ο μεγαλύτερος αδερφός, ο Ιωνάθαν σκοτώθηκε στη μάχη ως αντισυνταγματάρχης μιας επίλεκτης μονάδας του στρατού, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Εντέμπε» για την απελευθέρωση ισραηλινών ομήρων-θυμάτων αεροπειρατείας, στην Ουγκάντα του διαβόητου Αμίν Νταντά. Ας ελπίσουμε πως το αιματηρό και μακραίωνο «παραμύθι» της Μέσης Ανατολής θα κλείσει κάποτε, σύμφωνα με τον τίτλο του θεατρικού έργου «Χαρούμενο τελείωμα» που έγραψε ο μικρότερος αδερφός της οικογένειας, ο γιατρός και συγγραφέας Ίντυ Νετανιάχου. Με τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, ακόμη-ακόμη και με τους Ιρανούς μουλάδες να ζουν, επιτέλους, καλά και ειρηνικά μαζί. Και με εμάς τους Έλληνες, να ζούμε καλύτερα στη χώρα και την καθημερινότητά μας.
Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Επικ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Δ.Π.Θ.
Αναπλ. Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΕΟΠΑΕ