Δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την πολύ ουσιαστική και με κυκλική και οπλισμένη όραση Ιεραποστολική ομιλία του Σεβ. Μητροπ. Καμερούν κ. Γρηγορίου στα Τρίκαλα στις 16 – 2 – 2020 προσκαλεσμένου από τον Ορθόδοξο Ιεραποστολικό Σύλλογο ο Άγ. Οικουμένιος.
Σίγουρα έχετε ακούσει και άλλες φορές για το θέμα της Ορθοδόξου Ιεραποστολής στην Αφρική και αλλού. Προσωπικά θεωρώ απαραίτητο να διευκρινίσω κάτι πολύ σημαντικό : Ό,τι κάνουμε στην Αφρική το κάνουμε στο όνομα του Χριστού και το όνομά Του προσπαθούμε να μεταδώσουμε μέσω της γνωστοποιήσεως του Ευαγγελίου… διότι στο πρόσωπό Του «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν»… τον Λυτρωτή των ψυχών ημών…τον Νικητήν του θανάτου, όπως οι μαθητές Φίλιππος και Ναθαναήλ που περιγράφει το Ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κλήσεως των πρώτων μαθητών…
Επιμένω στην επανάληψη και στον τονισμό του ιδίου λόγου: « ό,τι κάνουμε, το κάνουμε στο όνομα του Χριστού…» Γιατί έχω αυτή την επιμονή όμως;
Το να μιλάς για την Ιεραποστολή ενέχει πάντα τον κίνδυνο να μιλάς ή να εξασκείς κριτική σε πολιτικές και συμφέροντα. Για να γίνω κατανοητός θα σας πω ένα ιστορικό παράδειγμα.
Στα 1883 ο βασιλιάς του Βελγίου Λεοπόλδος ο Β’ σε μια ειδική τελετή που έλαβε χώρα στο Βασιλικό Μέγαρο εξεφώνησε έναν σημαντικό και χαρακτηριστικό λόγο προς Βέλγους και Γάλλους Καθολικούς Μισσιονάριους οι οποίοι θα κατέβαιναν στο Κονγκό – ( τη Βελγική τότε αποικία ) – να επανδρώσουν την ιεραποστολή της Καθολικής Εκκλησίας.
Χωρίς περιστροφές και υπονοούμενα αλλά μιλώντας ωμά ο βασιλιάς …διευκρίνισε ότι: «…αποστολή σας είναι όχι απλά να διαδώσετε το Ευαγγέλιο και τις εντολές του Χριστού… όλα αυτά λίγο πολύ τα ξέρουνε και από τις δικές τους θρησκείες…
Πρωτίστως η αποστολή σας θα πρέπει να είναι η προάσπιση των συμφερόντων του Βελγίου… θα πρέπει βασιζόμενοι στα ειδικά θεολογικά βοηθήματα με τα οποία είστε εφοδιασμένοι – (ειδικές κατηχήσεις) – να τονίσετε σε αυτούς τους νέγρους ότι, « μακάριοι αυτοί που κλαίνε και πενθούν σ’ αυτήν τη ζωή διότι θα απολαύσουν την άλλη ζωή »…διδάξτε τους ότι, δεν θα πρέπει να ξεσηκώνονται εναντίον των λευκών, διδάξτε τους γράμματα …όχι όμως κριτική …η θέση σας θα πρέπει να είναι και στη διάθεση της αστυνομίας, … θα τους διδάξετε να εξομολογούνται τα πάντα σε εσάς και όταν ανακαλύπτετε κάτι θα το δηλώνετε στην αστυνομία… και προ παντώς θα τους τονίσετε ότι δεν θα πρέπει ποτέ να ξεσηκωθούν εναντίον μας και δε θα πρέπει ποτέ να μας εκδικηθούν…».
Κάποιοι σήμερα αμφισβητούν την αυθεντικότητα του κειμένου αυτού… όμως ο βασιλιάς Λεοπόλδος ο Β’ φρόντισε διά της πολιτικής και των ενεργειών του – τις οποίες τα άλλα κράτη έκαναν τότε ότι αγνοούσαν και δεν έβλεπαν – να αποδείξει ότι το κείμενο αυτό όχι μόνο αληθινό είναι αλλά, μπροστά στη γενοκτονική διάσταση των ενεργειών του φαίνεται μάλλον αθώο και αφελές μέσα στην πονηρία του…
Ο βασιλιάς Λεοπόλδος ο Β’ αγόρασε όλο το Κονγκό με υφάσματα αντί χρημάτων… θεωρείται ο Σφαγέας του Κονγκό και βαρύνεται με εκατομμύρια σφαγές και ακρωτηριασμούς χεριών μικρών παιδιών γιατί δεν κατόρθωσαν να μαζέψουν την καθορισμένη ημερήσια ποσότητα καουτσούκ και πολλά άλλα… και είναι σημαντικό ότι ποτέ του δεν επισκέφτηκε το Κονγκό.
Αλλά η όλη αυτή μαρτυρία παρουσιάζει ανάγλυφα το ότι, οι άλλες Χριστιανικές ομολογίες ασχολήθηκαν με την Αφρική όχι από κάποια εκκλησιαστική διάθεση αλλά από μια επικουρική διάθεση στα συμφέροντα του Βελγίου αλλά και των άλλων κρατών και ασχολήθηκαν διότι μετά τη Γαλλική Επανάσταση ανδρώθηκε μια τεράστια κριτική εναντίον της Εκκλησίας και μια αβάσταχτη αμφισβήτηση της πίστεως… τα οποία είναι φυσιολογικό να συμβαδίζουν στην πορεία της, διότι το πρόσωπο του Ιησού Χριστού πάντα υπήρξε « σημείον αντιλεγόμενον » και ενώπιόν Του « πολλοί πίπτουν και πολλοί άλλοι ανίστανται ».
Ουσιαστικά οι διάφορες ομολογίες κατέβηκαν στην Αφρική χωρίς σχέδιο και χωρίς Ευαγγελική προοπτική και κατάφεραν να εμφυτέψουν στην Αφρικανική νοοτροπία ότι : «ο λευκός είναι εξυπνότερος και καλύτερος και παρ’ όλη την εκμετάλλευση που μου κάνει … γνωρίζει καλύτερα το συμφέρον των Αφρικανών…».
Εμείς ως Ορθόδοξη Εκκλησία ως Πατριαρχείο Αλεξανδρείας ευρισκόμεθα στην Αφρική από την εποχή του Αγίου Μάρκου με έντονη Αποστολική δραστηριότητα μέχρι τον 7ο αιώνα οπότε η βίαιη επέλαση του Ισλάμ ανέκοψε το Ιεραποστολικό έργο ή καλύτερα το μετασχημάτισε σε « διακονία των εσκλαβωμένων Χριστιανών της Β. Αφρικής » έως τις αρχές του 19ου αιώνος όπου και όταν, εδόθη η δυνατότητα της ελευθέρας εξασκήσεως των θρησκευτικών παραδόσεων από την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία και τον γεννημένο στην Καβάλα Τούρκο διοικητή της Αιγύπτου Μωχάμεντ Άλη, οπότε δειλά – δειλά ξεκινά και πάλι μια πολυδιάστατη ιεραποστολική δράση και στη Μαύρη Αφρική.
Αυτήν την εμπειρία της ευρέσεως του Λυτρωτού του Κόσμου στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού προσπαθούμε να γνωστοποιήσουμε σε όσους την αγνοούν και για τον λόγο αυτό βαδίζουμε στις εσχατιές της γης και συγκροτούμε κοινότητες πιστευόντων και πηγνύουμε Θυσιαστήρια στα πέρατα της γης… για να μπορέσει ο κόσμος να αποκτήσει την ίδια θέα της πίστεως που φέρουμε εμείς εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια και δυστυχώς καθημερινά αδιαφορούμε για τον πλούτο της πίστεώς μας…
Ευχαριστούμε θερμά τον Σεβ. Μητροπολίτη Καμερούν κ. Γρηγόριο.
( Από το Γραφείο του Ορθόδοξου Ιεραποστολικού Συλλόγου ο Άγ. Οικουμένιος )
( ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ 8 – 14 /3/2020 )