Πόσοι θα΄ταν οι υποψήφιοι στις δημοτικές εκλογές αν ίσχυε πραγματική αυτοδιοίκηση και αυτοδιαχείριση στους ΟΤΑ;
Ζούμε σε περίοδο εκλογικής προετοιμασίας και κάθε συνδυασμός σπεύδει να ανακοινώσει νέα, φρέσκα, άφθαρτα, ικανά ονόματα για τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Κάνοντας κάποιες σκέψεις κι αναπολώντας το παρελθόν μου στη Γερμανία – την οποία γνωρίζω πολύ καλά, μιας κι έζησα εκεί 28 συναπτά έτη, σπούδασα κι εργάστηκα ως καθηγητής – αναρωτήθηκα σε φιλική παρέα:
Πόσοι θα΄ταν οι υποψήφιοι στις δημοτικές εκλογές αν ίσχυε η πραγματική αυτοδιοίκηση και αυτοδιαχείριση στους ΟΤΑ;
Για να δούμε όμως τι είναι εις θέση να προσφέρει η τοπική αυτοδιοίκηση στη μισητή για πολλούς αυτή χώρα.
Στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης και αυτοδιαχείρισης, οι δήμοι έχουν τις εξής υποχρεώσεις και καθήκοντα απέναντι στον πολίτη και κάτοικο (διαχωρίζεται σαφώς):
Είναι υπεύθυνοι για την εδαφική κυριαρχία, την οργανωτική αρχή και λειτουργία, την επιλογή προσωπικού, την οικονομική αυτονομία, το σχεδιασμό και τη νομοθετική κυριαρχία.
Από τις παραπάνω υποχρεώσεις απορρέουν τα ακόλουθα καθήκοντα που εκτελεί ο εκάστοτε δήμος:
• Γενικά και διοικητικά έξοδα (προσωπικό, χρηματοδότηση)
• Τήρηση νόμων
• Διαχείριση τάξης, πυροσβεστική
• Παιδεία – Σχολεία, Πολιτισμός
• Αναψυχή και αθλητισμός
• Κοινωνική φροντίδα οικογένειας και νεολαίας
• Υγεία (νοσοκομεία), Γηροκομεία
• Σχεδιασμός οικισμού και πολεοδομίας
• Συγκοινωνίες
• Οικονομία (οικονομική ανάπτυξη, Δημοτικές επιχειρήσεις, Δημοτικές τράπεζες).
Κάποια από τα παραπάνω καθήκοντα εκτελούνται σε συνεργασία με την περιφέρεια ή τη νομαρχία, όπως συγκοινωνίες, σχολικά κτίρια και πολιτιστικά δρώμενα. Στις τοπικές αρχές μεταφέρονται επίσης συχνά καθήκοντα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλοντας να μειώσει το λειτουργικό κόστος και να δημιουργήσει υποδομές με τη βοήθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο δήμος γνωρίζει τον πληθυσμό των κατοίκων, πολιτών και εποχούμενων. Όπου κάτοικοι λογίζονται οι γερμανοί υπήκοοι, μετανάστες, αιτούντες άσυλο, ακόμα και οι κρατούμενοι σωφρονιστικών ιδρυμάτων. Πολίτες λογίζονται όσοι εξ΄αυτών έχουν δικαίωμα ψήφου (υπήκοοι κρατών μελών Ε.Ε.) και εποχούμενοι, όσοι δεν είναι κάτοικοι, αλλά δραστηριοποιούνται οικονομικά στην περιοχή.
Οι κάτοικοι δεσμεύονται με νόμο να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες εγκαταστάσεις που τους παρέχει ο δήμος, όπως δρόμοι, νερό, αποχέτευση, ηλεκτρικό ρεύμα, σχολεία κ.α. πληρώνοντας δημοτικά τέλη, όπως π.χ. το τέλος ακίνητης περιουσίας για ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, οικοπέδων, κατοικιών, βιομηχανικών κτιρίων και αγροτεμαχίων.
Οι δήμοι χρηματοδοτούνται κυρίως από δικά τους έσοδα, όπως φόροι, τέλη και εισφορές, δημοτικές επιχειρήσεις, αλλά κι από δημόσια στήριξη από το ομόσπονδο κρατίδιο για μεγάλα έργα υποδομής, με βάση πάντα την κατανομή εσόδων προς το ομοσπονδιακό κρατίδιο.
Αυτά σύντομα, για τη Γερμανία και το μοντέλο διαχείρισης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πάμε λοιπόν στα δικά μας.
Πόσοι από τους υποψήφιους θα ήταν εις θέση να επιβάλλουν και να δημιουργήσουν με το παραπάνω μοντέλο πλούτο για τον τόπο τους, μη έχοντας τις «πλάτες» της κεντρικής εξουσίας, στην οποία πολλοί εξ αυτών θα μεταπηδήσουν μετά το πέρας της θητείας τους έχοντας δημιουργήσει το μηχανισμό και τις απαιτούμενες ¨υποχρεώσεις ¨ απέναντι στους ψηφοφόρους τους?
Βλέπουμε κάθε καρυδιάς καρύδι να ανταγωνίζεται για μια θέση στα δημοτικά έδρανα, αλλά όταν μπούμε στον κόπο και χάσουμε το χρόνο μας και παρακολουθήσουμε ένα δημοτικό συμβούλιο, μόνο δυσφορία (για να μην πω κάτι παραπάνω) μπορεί να μας προκαλέσει το γεγονός, ότι οι κυρίες/κύριοι είναι οι πολιτικοί ταγοί αυτού του τόπου και διαχειρίζονται τις τύχες μας, γιατί έχουν «κούδα» όπως αρέσκονται να λένε οι ίδιοι.
Τέλος, για την ιστορία. Η απάντηση στο ερώτημα μου, ήταν ένα νεύμα με τους ώμους…
Με εκτίμηση
Γιώργος Κ. Τσιτσούλας
Χημικός & Βιολόγος, Διευθ. Πωλήσεων Ecolab
Πρώην πολιτευτής με το κόμμα ΔΡΑΣΗ
.