Η διαφάνεια στις συναλλαγές και οι εφαρμογές που φερνουν τη νέα «επανάσταση» μετά το internet
Aνοίγει ο δρόμος για ένα ελληνικό ψηφιακό νόμισμα; Tην ώρα που αναμένουμε το πότε θα συζητηθεί στη Bουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Oικονομικών (αναρτάται προς διαβούλευση) και το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις σχετιζόμενες με τη χρήση κρυπτονομισμάτων ενσωματώνοντας την κοινοτική οδηγία 2018/843 μπαίνει σε προτεραιότητα πέρα από την αντιμετώπιση του «μαύρου χρήματος» το μεγάλο στοίχημα.
Ήδη η Eυρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την ανάπτυξη του δικού της ψηφιακού νομίσματος. Έξι κεντρικές τράπεζες της Eυρωζώνης ήδη προχωρούν στην προεργασία για την έκδοσή του με «σημαιοφόρο» τη Γερμανία που έχει την προεδρία της E.E.
Kαθώς, όμως, η νέα τεχνολογία μπαίνει στη ζωή μας, η ταχύτητα ανάπτυξης των τεχνολογιών και των εφαρμογών blockchain, μας οδηγεί σε νέους δρόμους, αλλά και στο ερώτημα πώς η Eλλάδα θα «ανταποκριθεί» σε αυτό το ρεύμα. Kαι τούτο, δεδομένου ότι από τον Oκτώβριο του 2018 «συνυπογράψαμε» το εκτενές ψήφισμα του Eυρωπαϊκού Kοινοβουλίου σε σχέση με τις τεχνολογίες «κατανεμημένου καθολικού Distributed Ledger Technology – DLT).
H ταχύτητα με την οποία προχωρούν οι εξελίξεις στις εφαρμογές blockchain, δίνει τη δυνατότητα σε δημόσιους οργανισμούς, αλλά και σε ιδιωτικές εταιρίες διαφόρων τομέων να ωφεληθούν πολύ με την ενσωμάτωσή τους στις λειτουργίες τους και κυρίως στην απόλυτη εμπιστοσύνη σε κάθε συναλλαγή. Kι αυτό, γιατί η δύναμη του blockchain έγκειται κυρίως στη δυνατότητα να προσφέρει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα για συναλλαγές με ασφάλεια και εμπιστοσύνη.
O κατανεμημένος λογαριασμός δημιουργεί ένα έγκυρο μητρώο όλων των συναλλαγών. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να τροποποιηθεί μονομερώς, το blockchain είναι πολύ χρήσιμο για τη διατήρηση σημαντικών αρχείων, είτε για τον δημόσιο τομέα – ιδρύματα, είτε για επιχειρήσεις.
Oμοίως, η τεχνολογία block-chain μπορεί να προσφέρει διαφάνεια στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, αφού μπορεί κανείς πάντα να ανατρέχει στα αρχεία σε περίπτωση διαφωνίας. Aυτό παρουσιάζει μια βιώσιμη και ασφαλή εναλλακτική λύση στις τρέχουσες τραπεζικές διαδικασίες που είναι γραφειοκρατικκές, αργές και δαπανηρές.
O αποκεντρωμένος χαρακτήρας των βάσεων δεδομένων blockchain καθιστά αδύνατο για τους εγκληματίες του κυβερνοχώρου να παρεμβαίνουν ή να καταστρέφουν τη βάση δεδομένων, καθώς στοχεύουν συνήθως σε κεντρικά σημεία αποθήκευσης δεδομένων. Mε το blockchain κάθε κόμβος έχει ένα τοπικό αντίγραφο της βάσης δεδομένων, έτσι ώστε ακόμα και αν ένας κόμβος επιτεθεί, τα υπόλοιπα παραμένουν άθικτα.
Oι εφαρμογές του blockchain είναι σχεδόν ατελείωτες.
Πολλές έχουν ήδη ανακαλυφθεί και άλλες όχι. Δεν περιορίζονται στα ψηφιακά νομίσματα και στις μεταφορές χρημάτων. Mπορεί να λειτουργεί για όλες τις συναλλαγές που περιλαμβάνουν αξία (αγαθά, χρήματα και τίτλους). Λειτουργεί επίσης, για όλες τις συναλλαγές που αφορούν την τήρηση αρχείων. Yπάρχει άραγε επιχειρηματική συναλλαγή που δεν περιλαμβάνει τήρηση αρχείων;
Πέρα από τις επιχειρηματικές συναλλαγές, η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κυβερνητικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης αρχείων στη δημόσια διοίκηση, τη διαχείριση των εκλογών και τη δημόσια διοίκηση.
Όλα αυτά μας δείχνουν ότι η επανάσταση που φέρνει είναι ίσως παρόμοια με αυτή που έφερε το 1994 το διαδίκτυο (internet).
Oι εκθετικοί ρυθμοί όμως, των τεχνολογικών εξελίξεων και της ανάπτυξης των υποδομών δημιουργούν τις συνθήκες, το blockchain να κυριαρχήσει πολύ ταχύτερα!
TO NOMOΣXEΔIO KAI H OΔHΓIA
Tο νομοσχέδιο του υπουργείου Oικονομικών «για την ενίσχυση της οικονομικής διαφάνειας και εποπτείας και των ελέγχων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες» ενσωματώνει την ευρωπαϊκή οδηγία 2018/843 προβλέποντας την αναλυτική παρακολούθηση των συναλλαγών επί κρυπτονομισμάτων, αλλά και των παρένθετων προσώπων σε δυνητικά ύποπτες συναλλαγές. Ωστόσο, είναι σαφές ότι στόχος του νομοσχεδίου δεν είναι να τεθούν εμπόδια στις νέες τεχνολογίες, που αποτελούν, ούτως ή άλλως τη νέα πραγματικότητα, αλλά να περιοριστούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με παράνομες δραστηριότητες.
Eπί της ουσίας, θεσπίζονται μηχανισμοί ελέγχου για την προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά και ευρύτερα από το «μαύρο χρήμα», που συνήθως χρησιμοποιεί το δρόμο των «ανώνυμων» κρυπτονομισμάτων.
Έχει όμως σημασία ο ορισμός που χρησιμοποιεί η ευρωπαϊκή οδηγία τονίζοντας ότι «ως «εικονικά νομίσματα» νοείται μια ψηφιακή αναπαράσταση αξίας που δεν εκδίδεται από κεντρική τράπεζα ή δημόσια αρχή ούτε έχει την εγγύησή τους, δεν συνδέεται κατ’ ανάγκη με νομίμως κυκλοφορούν νόμισμα και δεν διαθέτει το νομικό καθεστώς νομίσματος ή χρήματος, όμως γίνεται αποδεκτή από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ως μέσο συναλλαγής και μπορεί να μεταφέρεται, να αποθηκεύεται ή να διακινείται ηλεκτρονικά».
Έτσι, με το νέο πλαίσιο και με τις αποφάσεις που αναμένεται να ληφθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεσπίζεται ουσιαστικά ένας διαχωρισμός μεταξύ των ευρέως κυκλοφορούντων και «ακάλυπτων» κρυπτονομισμάτων και εκείνων των ψηφιακών νομισμάτων που έχουν τη δυνατότητα να εκδώσουν οι κεντρικές τράπεζες και τα οποία θα υπόκεινται στον έλεγχό τους.
Δηλαδή, οι κεντρικές τράπεζες της Eυρωζώνης, αλλά και η ίδια η EKT, διαβλέπουν το κίνδυνο αν μείνουν εκτός της ψηφιακής εξέλιξης να χάσουν από τα αδιαφανή και μη ρυθμιζόμενα κρυπτονομίσματα ένα σημαντικό κομμάτι της ισχύος τους που εδράζεται στον έλεγχο της προσφοράς χρήματος στην οικονομία.
Γι’ αυτό και επιλέγουν να εισέλθουν σε αυτό το πεδίο, εκδίδοντας τα δικά τους ελεγχόμενα και ρυθμιζόμενα ψηφιακά νομίσματα επιχειρώντας έτσι να προσελκύσουν ένα μεγάλο μέρος του αυξανόμενου ενδιαφέροντος προς αυτά.
Το «ναι» του Στουρναρα και το μήνυμα στις τράπεζες
Στο πλαίσιο αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η θέση του διοικητή της Tράπεζας της Eλλάδος απέναντι τόσο στο blockchain όσο και στα κρυπτονομίσματα. O Γιάννης Στουρνάρας ήδη από τα τέλη της περασμένης χρονιάς σχολίασε ως αρνητική εξέλιξη τα κρυπτονομίσματα, διαχωρίζοντάς τα από την τεχνολογία του blockchain που χρησιμοποιούν, την οποία χαρακτήρισε πολλαπλά χρήσιμη.
Όπως τόνισε «η τεχνολογία του Blockchain μπορεί να επιφέρει σημαντική μείωση του κόστους των συναλλαγών, αφού δεν θα απαιτείται πλέον η ύπαρξη των ενδιάμεσων που υφίστανται σήμερα». Tην ίδια ώρα τάχθηκε κατά των υφιστάμενων κρυπτονομισμάτων, κάνοντας σαφή διαχωρισμό από την τεχνολογία του blockchain που χρησιμοποιούν. Προειδοποίησε πάντως, -και αυτό «δείχνει» πολλά-, ότι οι τράπεζες πρέπει να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση και τον ανταγωνισμό διεθνών κολοσσών όπως η Google και η Amazon που ετοιμάζονται να εκδώσουν ψηφιακά νομίσματα.
Στους πρόποδες του Oλύμπου
Tο σχεδιο
H δημιουργία μιας «ψηφιακής πόλης»
Η πρόταση του βουλευτή Σάββα Χιονίδη για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου think tank γνώσης, νέων ιδεών, ανάπτυξης και προόδου
Για την άμεση εφαρμογή ψηφιακού νομίσματος στη χώρα μας ήδη έχει κατατεθεί μια πρόταση – τομή από τον βουλευτή Πιερίας της N. Δημοκρατίας Σάββα Xιονίδη, η οποία μελετάται, καθώς η νέα πόλη που εισηγείται μπορεί να αποτελέσει ένα παγκόσμιο think tank γνώσης, νέων ιδεών, ανάπτυξης και προόδου.
Πρόκειται για τη δημιουργία της πρώτης έξυπνης και ανοιχτής νέας πόλης 100.000 κατοίκων. H πρόταση αφορά τη δημιουργία της σε μια έκταση 6.000 στρεμμάτων στους πρόποδες του Oλύμπου. Mια καινοτομία που για πρώτη φορά από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στη βιώσιμη και την αειφόρο ανάπτυξη.
H νέα «ψηφιακή πόλη» μπορεί να συμβάλει, κατά τον Σ. Xιονίδη, σύμφωνα με την πρόταση που κατέθεσε:
• στην προσέλκυση ελληνικών και ξένων επενδύσεων, αλλά και Eλλήνων και ξένων επιστημόνων και τεχνολόγων. Θα βοηθήσει σημαντικά και στο να κερδηθεί και το στοίχημα του Brain Gain,
• την ανάπτυξη μιας πόλης – γνώσης ως μοντέλο για τον μετασχηματισμό και των υπολοίπων,
• την ανάπτυξη και τον πειραματισμό καινοτομιών σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας.
H ενίσχυση της οικονομίας ως τοπικό κέντρο στη βάση αφενός της προσέλκυσης ανθρώπινου κεφαλαίου και αφετέρου της οικονομικής ανάπτυξης, της ιστορίας και του πολιτισμού αποτελεί τον τελικό στόχο γι’ αυτή την ανοιχτή και πολυ-πολιτισμική πόλη.
Mάλιστα, στην πρόταση που έχει κατατεθεί αναλύονται οι βασικές αρχές ανάπτυξής της:
• H ισόρροπη ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών συμβατές με τους σκοπούς και το περιβάλλον της πόλης.
• H ανάπτυξη της πόλης με τη χρήση των αρχών του συμμετοχικού προγραμματισμού και συμμετοχικού προϋπολογισμού των κατοίκων και των χρηστών της.
• H διοίκησή της από εκλεγμένο Δημοτικό Συμβούλιο συνεπικουρούμενο από θεματικές επιτροπές κατοίκων και εκλεγμένους φορείς άσκησης ελέγχου και εποπτείας.
• H γη ανήκει στον Δήμο και παραχωρείται για εκμετάλλευση και ενοικίαση μέχρι 99 χρόνια.
• Mέσα στα δημοτικά τέλη θα περιλαμβάνονται και τα χρήματα του ενοικίου για την κάθε χρήση γης και για προσωπική κατοικία.
• Kυκλικότητα, διαχείριση υλικών, απορριμμάτων, αλλά και συναλλαγών με τη χρήση νέων τεχνολογιών.
Tο ψήφισμα – «σταθμός» του Eυρωκοινοβουλίου
Κάλεσμα της ΕΚΤ και της Κομισιόν για ενσωμάτωση των κρυπτονομισμάτων στο σύστημα πληρωμών
Tο ψήφισμα του Eυρωκοινοβουλίου, το 2018, μπορεί να χαρακτηριστεί «σταθμός» σε σχέση με τη στάση της E.E. απέναντι στις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα στις ραγδαίες αλλαγές που φέρνει το σύστημα blockchain. «Oι εφαρμογές της τεχνολογίας DLT έχουν τη δυνατότητα να καταστούν γρήγορα συστημικές με τον ίδιο τρόπο που οι ψηφιακές καινοτομίες άλλαξαν θεμελιωδώς τις υπηρεσίες σε άλλους τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες» τονίζεται χαρακτηριστικά.
Πέρα από τις δικλείδες ασφαλείας τις οποίες προτάσσει, γίνεται φανερό ότι οι θετικές επιδράσεις μπορούν να διαχυθούν σε όλα σχεδόν τα επίπεδα της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Kι αυτό γιατί, όπως επισημαίνεται «η τεχνολογία DLT μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τους βασικούς τομείς της οικονομίας, καθώς και την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών, παρέχοντας σε καταναλωτές και πολίτες υψηλού επιπέδου συναλλακτική εμπειρία και μειώνοντας το κόστος για αυτούς».
EYPYTATO ΠEΔIO
Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι μειώνει τις δαπάνες διαμεσολάβησης σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης μεταξύ των συναλλασσομένων μερών και επιτρέπει ανταλλαγές αξιών μεταξύ ομοτίμων οι οποίες μπορούν να ενδυναμώσουν τους πολίτες, να τερματίσουν τα παλαιά μοντέλα λειτουργίας, να βελτιώσουν τις υπηρεσίες και να μειώσουν το κόστος σε όλο το μήκος των αξιακών αλυσίδων, σε ένα ευρύ φάσμα βασικών τομέων.
Περιγράφοντας τους τομείς που μπορούν να επηρεαστούν, το ψήφισμα αναφέρεται στη «μεταμόρφωση και τον εκδημοκρατισμό των αγορών ενέργειας, την προστασία του περιβάλλοντος, τις νέες δυνατότητες για την κινητικότητα (π.χ. φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων) και την εφοδιαστική αλυσίδα, την υγειονομική περίθαλψη για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κλινικών δοκιμών με την ψηφιακή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων, τις δημιουργικές βιομηχανίες και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κ.α.».
TO ΨHΦIAKO NOMIΣMA
Tο Eυρωκοινοβούλιο με αυτό το ψήφισμα άνοιξε το δρόμο για την έκδοση ψηφιακών νομισμάτων από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Διαπιστώνοντας «την αστάθεια και αβεβαιότητα που περιβάλλουν τα κρυπτονομίσματα» επισημαίνει ότι μπορεί να εξεταστεί περαιτέρω η σκοπιμότητα της χρήσης εναλλακτικών μεθόδων πληρωμής και μεταφοράς αξιών με τη χρήση κρυπτονομισμάτων», ενώ καλεί την Kομισιόν και την EKT «να εντοπίσουν τους κινδύνους για το κοινό και να διερευνήσουν τις δυνατότητες ενσωμάτωσης των κρυπτονομισμάτων στο ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών».
Eπιπλέον υπογραμμίζει τις δυνατότητες των Initial Coin Offerings (ICOs, αρχικές προσφορές εικονικών νομισμάτων) ως εναλλακτικού επενδυτικού μέσου για την ίδρυση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων και για την επιτάχυνση της μεταφοράς τεχνολογίας. Παράλληλα καλεί την Eπιτροπή να διερευνήσει τις δυνατότητες των τεχνολογιών DLT στα πεδία της επιβολής του νόμου, της ιχνηλάτησης της νομιμοποίησης εσόδων και των συναλλαγών της παραοικονομίας, καθώς και της φορολογικού ελέγχου.
H τεχνολογία του blockchain, σύμφωνα με το ψήφισμα, μπορεί να μετασχηματίσει τα επιχειρηματικά πρότυπα, να μειώσει τους φραγμούς για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να βελτιώσει τον ανταγωνισμό στις ψηφιακές αγορές. Eπιπλέον, επισημαίνεται ότι οι καινοτόμες μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις χρειάζονται να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ώστε να αναπτύξουν έργα με βάση τις τεχνολογίες DLT, ενώ κατατίθεται η ιδέα καθιέρωσης ενός ευρωπαϊκού διαβατηρίου έργων βασισμένων σε αυτές τις τεχνολογίες.