Στα πλαίσια του προγράμματος Leonardo Da Vinci PLM το Αναπτυξιακό Κέντρο Θεσσαλίας υλοποίησε εκπαιδευτικό πρόγραμμα κατάρτισης διάρκειας 15 ημερών (από 05-03 έως 18-03-2012) στην περιοχή της Αλμερίας της Ισπανίας με θέμα «Σχεδιασμός και κατασκευή σύγχρονων θερμοκηπίων».
Στο πρόγραμμα κατάρτισης συμμετείχαν 20 Έλληνες Γεωπόνοι. Φορέας υποδοχής ήταν ο COEXPHAL ο οποίος είναι ένας, μη κερδοσκοπικός, οργανισμός των παραγωγών και εξαγωγέων κηπευτικών προϊόντων, της επαρχίας της Αλμερίας και που έχει ως μέλη του 65 συνεταιρισμούς και εταιρίες. Ο κος Jan V. D. Bloom, υπεύθυνος από την πλευρά του COEXPHAL, μαζί με τους συνεργάτες του με την καλή διάθεση και τον επαγγελματισμό που επέδειξαν, φρόντισαν για την εύρυθμη λειτουργία και την επιτυχία του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ο οποίος για πρώτη φορά φτάνει στην Αλμερία, ιδιαίτερα όταν αυτό γίνεται από αέρος, είναι η τεράστια έκταση αλλά και η πυκνότητα των θερμοκηπίων στην περιοχή, καθώς καλύπτουν επιφάνεια γης 26.500 ha (το 4% της επιφάνειας της Αλμερίας), τη μεγαλύτερη στον κόσμο!
Το πρόγραμμα περιλάμβανε τόσο θεωρητική κατάρτιση όσο και τεχνικές επισκέψεις (δύο ημερησίως). Συγκεκριμένα όσο αφορά τις τεχνικές επισκέψεις οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν:
α) θερμοκήπια (καλλιέργειες ντομάτας, αγγουριού, κολοκυθιού, πιπεριάς, μελιτζάνας, πεπονιού, καρπουζιού, βιολογικής καλλιέργειας) με διαφορετικά υποστρώματα (έδαφος, κοκοφοίνικας, περλίτης, πετροβάμβακας κλπ),
β) συσκευαστήρια κηπευτικών προϊόντων,
γ) δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων,
δ) εταιρεία παραγωγής πλαστικών για χρήση στη γεωργία,
ε) εργαστήριο χημικών και μικροβιολογικών αναλύσεων (σύσταση εδάφους, υπολείμματα φυτοφαρμάκων, μολύνσεων, ασφάλειας τροφίμων κλπ),
στ) εταιρεία παραγωγής νέων ποικιλιών και υβριδίων κηπευτικών, που διέθετε τράπεζα γενετικού υλικού και ιδιόκτητα πρότυπα θερμοκήπια-ερευνητικούς σταθμούς για τις δοκιμές των νέων ποικιλιών,
ζ) δευτεροβάθμιο συνεταιρισμό προμήθειας και διάθεσης των αναγκαίων εφοδίων για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες,
η) πειραματικό σταθμό του Foundation CAJAMAR, ο οποίος χρηματοδοτείται από την ομώνυμη τράπεζα, για την πραγματοποίηση εφαρμοζόμενης έρευνας στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Ενδεικτικά επιδείχθηκαν θέματα που έχουν να κάνουν με την καλλιέργεια μικροαλγών, την ελαχιστοποίηση της ενέργειας που καταναλώνεται στα θερμοκήπια, την παραγωγή βιοκαυσίμων από τα υπολείμματα των καλλιεργειών, τη συλλογή βρόχινου νερού για ανακύκλωσή του, τη δημιουργία πειραματικού αγρού με μελισσοκομικά φυτά κλπ.
Στα πλαίσια της θεωρητικής κατάρτισης οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν από ειδικούς επιστήμονες για τις εξελίξεις στα ακόλουθα θεματικά πεδία:
- 1.της παραγωγής θερμοκηπιακών κηπευτικών καλλιεργειών στην Αλμερία,
- 2.της ολοκληρωμένης διαχείρισης παρασίτων,
- 3.της φυτοπαθολογίας και της αντιμετώπισης ασθενειών,
- 4.των υποστρωμάτων καλλιεργειών, άρδευσης και λίπανσης
- 5.της χρήσης των πλαστικών στην αντιμετώπιση των επιβλαβών οργανισμών,
- 6.των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των θερμοκηπιακών καλλιεργειών της Αλμερίας,
- 7.της δομής και λειτουργίας των συνεταιρισμών στην Ισπανία.
Η ενεργός συμμετοχή των Ελλήνων Γεωπόνων με πληθώρα εύστοχων ερωτήσεων κατέδειξε τη μεγάλη επιτυχία και την εντύπωση που τους προκάλεσε η εκπαιδευτική εκδρομή και έγινε άξια αναφοράς από τους διοργανωτές.
Εκτός από το εκπαιδευτικό μέρος της επίσκεψης, το πρόγραμμα περιελάμβανε και ολοήμερη πολιτιστική εκδρομή στην ιστορική πόλη της Γρανάδας, όπου πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στο κάστρο Alhambra και τους κήπους του Generalife καθώς και σύντομη περιήγηση στα στενά της πόλης.
Η γενική εντύπωση που αποκόμισαν οι συμμετέχοντες Γεωπόνοι συνοψίζεται στα ακόλουθα: οι ιδιαίτερα ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην Αλμερία (μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης 250mm, σπάνια η θερμοκρασία το χειμώνα πέφτει κάτω από τους +8oC, οι άνεμοι δεν ξεπερνούν τα 75 χλμ/ώρα) είχαν ως αποτέλεσμα την κατασκευή απλών, φθηνών και γενικά «ελαφριάς κατασκευής» θερμοκηπίων (χαρακτηριστικά αναφέρεται ό,τι ποσοστό μικρότερο από 1% παρέχει στα θερμοκήπιά του πρόσθετη θέρμανση). Οι παραγωγοί κηπευτικών από πλευράς εξειδικευμένων γνώσεων είναι γενικά μετρίου επιπέδου και μάλλον χαμηλότερου, από ότι οι αντίστοιχοι Έλληνες συνάδελφοι τους. Ωστόσο στην εν λόγω περιοχή, έχουν αναπτυχθεί συνεταιριστικές (κυρίως) δομές που τους παρέχουν τεχνική υποστήριξη σε όλα τα στάδια της παραγωγής (τεχνικές οδηγίες στο θερμοκήπιο, έκδοση μεγάλου αριθμού ενημερωτικών εντύπων, διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων κλπ), έχουν αναλάβει την πιστοποίηση, την προώθηση και την εμπορία των κηπευτικών προϊόντων τους και διεξάγουν εφαρμοσμένη έρευνα πάνω στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών με στόχο τα αποτελέσματά της να φτάσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στους αγρότες.
Χρέος του κάθε συμμετέχοντα είναι, ο καθένας μέσα από τη δουλειά του, να εργαστεί για τη διάδοση στον Ελληνικό αγροτικό χώρο των θετικών στοιχείων και των εμπειριών που αποκόμισε κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
.
Γιώργος Μπέλλος,
Κωνσταντίνος Μάντζαρης
Γεωπόνοι (M. Sc.)