Η αυτοσυγκράτηση έχει να κάνει με την ικανότητα να ελέγχετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές σας σύμφωνα με τους κοινωνικούς και ηθικούς κανόνες, χωρίς βέβαια να φτάνετε στο άλλο άκρο που είναι η υπερβολή και η ακαμψία. Ουσιαστικά, ο αυτοέλεγχος έχει ως στόχο μια ισορροπία στα όσα νιώθετε, σκέφτεστε, πιστεύετε και κάνετε ή εκφράζετε τελικά.
Πού οφείλεται η έλλειψή της;
Το κατά πόσο έχετε αυτοσυγκράτηση ή όχι, όπως και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σας, έχει να κάνει με την έμφυτη τάση που πιθανώς έχετε να μπορείτε ή να μην μπορείτε να αντισταθείτε στις παρορμήσεις σας και η οποία ταυτόχρονα καλλιεργήθηκε ή όχι από το οικογενειακό περιβάλλον σας κατά την παιδική σας ηλικία. Οι οικογενειακοί κανόνες αλλά και ιδιαίτερα η συμπεριφορά των γονιών συμβάλλουν ή αποτρέπουν τα παιδιά στο να ενδυναμώσουν κάποιο χαρακτηριστικό.
Αυτό ισχύει και στην περίπτωση της αυτοσυγκράτησης. Τα παιδιά παρατηρούν τους γονείς και το πώς εκείνοι ασκούν ή όχι τον αυτοέλεγχό τους όταν θέλουν για παράδειγμα να πετύχουν κάτι στη δουλειά τους, να κάνουν μια δίαιτα ή οτιδήποτε άλλο ενέχει την προσπάθεια ελέγχου του «αυθορμητισμού» και υιοθετούν αυτό το χαρακτηριστικό τους.
Κατακτώντας την αυτοσυγκράτηση
- Το πρώτο και σημαντικό βήμα για να βελτιώσετε τον αυτοέλεγχό σας είναι το να συνειδητοποιήσετε το πρόβλημά σας. Συνήθως η συνειδητοποίηση ξεκινά από τις συνέπειες και τις δυσκολίες που προκύπτουν εξαιτίας του εν λόγω χαρακτηριστικού. Για παράδειγμα, ότι τσακώνεστε στον δρόμο με τους άλλους οδηγούς, ότι δεν μπορείτε να κόψετε τα γλυκά για να αδυνατίσετε, ότι σπαταλάτε χρήματα παρά τις οικονομικές σας δυσκολίες κ.ά. Ετσι καταλαβαίνετε ότι έχετε δυσκολία να κυριαρχήσετε στις παρορμήσεις σας.
- Στη συνέχεια θα πρέπει να αποφασίσετε και να δεσμευτείτε, απέναντι στον εαυτό σας πρώτα, ότι θα κάνετε κάποιες αλλαγές. Προκειμένου να τα καταφέρετε χρειάζεται να αναγνωρίσετε τι νιώθετε, τι σκέφτεστε, τι βιώνετε και να προσπαθήσετε να περιοριστείτε και να εστιάσετε σε αυτό που είναι χρήσιμο και σκόπιμο (προσωπικά, κοινωνικά, ηθικά) να κάνετε τη δεδομένη στιγμή.
- Δοκιμάστε να καταγράψετε τους τομείς στους οποίους δεν μπορείτε να δείξετε αυτοσυγκράτηση και να ξεκινήσετε από εκείνους που είναι πιο απλοί και είναι πιο εύκολο για εσάς να καταφέρετε να συγκρατηθείτε. Οι μικροί και ρεαλιστικοί στόχοι, καθώς και η επιβράβευση στον εαυτό σας κάθε φορά που καταφέρνετε έστω και κάτι μικρό, θα σας βοηθήσουν. Σκεφτείτε ότι ουσιαστικά καλείστε να πάρετε μια απόφαση: Αν θα ακολουθήσετε την παρόρμηση που θα σας οδηγήσει στη συγκεκριμένη αντίδραση ή θα ελέγξετε τη συμπεριφορά σας σκεπτόμενοι τα οφέλη που θα έχετε αν συγκρατηθείτε.