Στην προσπάθεια μου να πείσω τον φίλο μου να ψηφίσει στις Δημοτικές Εκλογές της 18ης Μαΐου, όπου και συμμετείχα ως υποψήφιος, άρα να στηρίξει τον αγώνα μου, έπεφτα σε συνεχή άρνηση. Άσε μου έλεγε μετά από όσα μας έκαναν την τελευταία πενταετία το θεωρώ ντροπή για τον εαυτό μου να ψηφίσω είτε είναι τοπικές είτε περιφερειακές είτε ευρωεκλογές. «Μα αποτελώ κι εγώ ένα κομμάτι αυτού του παζλ», ψέλλιζα, χωρίς αντίκρισμα. Στο τέλος ο φίλος δεν ψήφισε θεωρώντας ότι έδωσε ένα χτύπημα στο σύστημα, που τον καταβαράθρωσε, όπως όλους μας, οικονομικά και ψυχολογικά.
Στις σκέψεις, που κάνω τώρα πια, μακριά από υπερβολές και συναισθηματισμούς της στιγμής, δύο φαινόμενα σημείωσα: την επαναλαμβανόμενη αποχή και την απειλητική στράτευση, δυστυχώς, ανθρώπων με ικανότητες από μερίδα κομμάτων, που πεισματικά μετέφεραν την κομματική σκακιέρα στο τραπέζι των τοπικών κοινωνιών.
Ας ξεκινήσουμε αρχικά από την αποχή δανειζόμενοι παραλλαγμένα αποσπάσματα από το ευχάριστο βιβλίο της δημοσιογράφου Natalie Haynes, The Ancient Guide to Modern Life (Κάν’ το όπως οι αρχαίοι).
Γιατί απέχουν οι δυτικοί; Γιατί θεωρούν ότι τα αξιώματα «τα κατέχουν όσοι θέλουν να πλουτίσουν εκμεταλλευόμενοι τη θέση τους». Μερικές φορές «η επιλογή μεταξύ των μεγάλων πολιτικών κομμάτων μοιάζει σαν να πρέπει να αποφασίσεις αν θα πνιγείς σε θαλασσινό νερό ή σε γλυκό νερό, αποτελεί και πάλι την καλύτερη εναλλακτική. Είτε μας αρέσει είτε όχι, όπου στον κόσμο κι αν βρισκόμαστε, κάποιος μας κυβερνάει. Εκλεγμένοι βουλευτές, πρωθυπουργός, πρόεδρος,…: κάποιος έχει το δικαίωμα να μας λέει τι να κάνουμε. Μπορούμε είτε να αποσυρθούμε σε κάποιο βουνό, με μπόλικο απόθεμα από κονσέρβες και οπλισμένοι σαν αστακοί, είτε να το αποδεχτούμε. Κι αν πρέπει να αποδεχτούμε την εξουσία, αυτό σημαίνει ότι πρέπει και να την ελέγχουμε και να την αμφισβητούμε».
Είναι τρομακτικό πως τα παρακάτω λόγια πανεπιστημιακού του Νιούκαστλ, που προλογίζει τα Πολιτικά του Αριστοτέλη, ταιριάζουν απόλυτα με το παρελθόν και με το παρόν: «Η κοινωνία που έχει χάσει την επαφή της με το παρελθόν βρίσκεται σε κίνδυνο γιατί αποτελείται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν παρά μόνο το παρόν και δεν έχουν επίγνωση ότι η ζωή έχει υπάρξει, και θα μπορούσε να είναι, διαφορετική από αυτή που είναι σήμερα. Τέτοιοι άνθρωποι ανέχονται εύκολα την τυραννία, γιατί δεν έχουν με τι να την συγκρίνουν».
Συνεχίζοντας η Haynes παραπέμπει στον Αριστοτέλη και στην φράση του: ότι «ο άνθρωπος είναι από τη φύση του πολιτικό ζώο». Έτσι ο άνθρωπος έχει επιλέξει να ζει σε κοινότητες, σε πόλεις-κράτη, όντας και κοινωνικό ον, για να προοδεύσει. Οπότε «χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να ρυθμίζει αυτή τη ζωή. Ειδάλλως καταλήγεις στην «αναρχία», η οποία δεν κυριάρχησε ποτέ στον πλανήτη…από την βαθιά αρχαιότητα μέχρι και την «εκπληκτική δημοκρατία της Αθήνας», οι άνθρωποι στον ελλαδικό χώρο δοκίμαζαν πάντα συστήματα διακυβέρνησης.
Στην Αθήνα του 5ου αιώνα π. Χ η Δημοκρατία ήταν άμεση, συμμετείχαν όλοι οι «ικανοί» πολίτες ανά 24ωρο(πρυτανεία), σήμερα είναι αντιπροσωπευτική: «οι βουλευτές , που επιλέγουμε αποφασίζουν για θέματα του κράτους και της κοινωνίας, ενώ…εμείς πάμε στην δουλειά μας σίγουροι ότι θα ψηφίσουν αυτό που θα ψηφίζαμε κι εμείς, θεωρητικά…μερικές φορές λειτουργεί…», άλλες πάλι όχι, γι’ αυτό έχουμε κάθε δικαίωμα να τους αλλάζουμε ψάχνοντας για τους σωστούς κατά την αντίληψή μας.
Η αποχή είναι «ο εχθρός της πολιτικής προόδου, η πίστη ότι τίποτα δεν αλλάζει στ’ αλήθεια. Οι αρχαίοι Αθηναίοι είχαν πολλές αποτυχίες, …αλλά είχαν συνειδητοποιήσει όμως ότι η συμμετοχή στα κοινά είναι ο τρόπος να επιφέρεις την αλλαγή. Γιατί να στέκεσαι απέξω με ένα πανό γι’ αυτό που θέλεις να αλλάξει όταν μπορείς να μπεις μέσα και να το αλλάξεις εσύ ο ίδιος; Οι αρχαίοι Αθηναίοι πρέπει να μας εμπνεύσουν να γίνουμε διευθυντές σχολείων, συνήγοροι ασθενών, δημοτικοί σύμβουλοι και βουλευτές. Πρέπει να μας πείσουν να πάψουμε να ανασηκώνουμε αδιάφορα τους ώμους και να βγάζουμε βαρείς αναστεναγμούς, όταν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε την κατάσταση όλων μας. Μπορούμε να πάψουμε να θυμώνουμε για το κλείσιμο μιας κλινικής», ενός δυναμικού σχολείου, «ή για την επέκταση ενός αεροδρομίου, και, αντ’ αυτού, να εκφράσουμε τη διαφωνία μας στις επόμενες εκλογές».
«Οι Αθηναίοι αρκετές φορές έπαιρναν λάθος αποφάσεις, αλλά είχαν το θάρρος να παραδεχτούν το λάθος τους και να κάνουν στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών, όπως στην περίπτωση της Μυτιλήνης το 428 π.Χ, που (επαν)αποφάσισαν τελευταία στιγμή την αποτροπή της γενοκτονίας. Αυτό είναι ένα παράδειγμα για το πώς μπορείς να αλλάξεις – εσύ ο ίδιος – τον κόσμο».
Σίγουρα η Δημοκρατία δεν είναι το τέλειο πολίτευμα, είναι όμως το καλύτερο από όλα τ’ άλλα. Το πιο βασικό, ότι στηρίζεται στην γνώση και με γνώμονα αυτήν μπορεί να λύσει ανυπέρβλητα προβλήματα. «Έχουμε όλον τον χρόνο, το χρήμα και την ιστορική προοπτική στη διάθεσή μας», πανηγυρίζει η Haynes.
Είναι σίγουρο πως μόνο μέσα από τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, την Βουλή και την Ευρωβουλή θα δοθούν λύσεις, οτιδήποτε άλλο ανήκει στη σφαίρα μιας ανιστόρητης και νοσηρής φαντασίας, που μόνο θα επιτείνει προβληματικές καταστάσεις παρά θα τις επιλύει…
(Συνεχίζεται…)
Για την αντιγραφή και προσαρμογή
Αδάμος Βασίλειος
Φιλόλογος
.