Ήδη, οι 11 βουλευτές που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν συγκροτήσει Κοινοβουλευτική Ομάδα με το όνομα «Νέα Αριστερά» και έχουν ξεκινήσει να δίνουν τις δικές τους μάχες στο κοινοβούλιο, δίπλα στους πρώην συντρόφους τους, από το ΣΥΡΙΖΑ.
Το λογότυπο έχει προκαλέσει συζητήσεις για τις ομοιότητες του με άλλα, κομματικά και (κυρίως) μη, και το όνομα μοιάζει αρκετά οικείο, σε όσους έχουν ασχοληθεί με την σύγχρονη βιβλιογραφία της Αριστεράς και όχι μόνο.
Θα εξηγήσουμε.
Το κίνημα της Νέας Αριστεράς
Η Νέα Αριστερά ήταν ένα ευρύ κίνημα που προέκυψε από την αντικουλτούρα των αρχών της δεκαετίας του 1960 και συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Κύριος εκφραστής της ήταν ο Χέρμπερτ Μαρκούζε, ο οποίος πίστευε πως η νέα, κομμουνιστική επανάσταση θα έρθει από τις φοιτητικές νεολαίες και το κίνημα των μαύρων ακτιβιστών. Οι εκφραστές της Νέας Αριστεράς μάχονταν για μια ευρεία γκάμα κοινωνικών ζητημάτων όπως τα πολιτικά και πολιτικά δικαιώματα, το φεμινισμό, τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, τις διακρίσεις των κοινωνικών τάξεων και των ρόλων των φύλων.Η Νέα Αριστερά διαφέρει από την παραδοσιακή αριστερά, καθώς τείνει περισσότερο προς την κοινωνική δικαιοσύνη.
Η ελληνική Νέα Αριστερά
Η Νέα Αριστερά βρέθηκε και στην Ελλάδα, στις αρχές της δεκαετίας του `60. Για την πρώτη περίοδο της οργάνωσης που μετά τη Μεταπολίτευση πήρε το όνομα “Νέα Αριστερά”, και για τη συμμετοχή σ’ αυτήν του Σωτήρη Πέτρουλα ως μέλους αρχικά, και ως καθοδηγητή αργότερα, έγραψαν οι πρωτεργάτες της σε κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” στις 21 Ιουλίου 1976, με αφορμή την ενδέκατη επέτειο της δολοφονίας του:
«Την περίοδο αυτή, απ’ το 1960 ακόμη, οι ζυμώσεις και οι προβληματισμοί ανάμεσα στους νέους αγωνιστές, που παλεύουν με συνέπεια στα πλαίσια του φοιτητικού, του σπουδαστικού και του εργατικού κινήματος από τις γραμμές της νεολαίας ΕΔΑ, αρχίζουν να αποκρυσταλλώνονται σε αντιλήψεις και σε σχέσεις και να παίρνουν συγκεκριμένη μορφή οργανωτική. Οι δυνάμεις αυτές αποτελούν τον πρωταρχικό πυρήνα της Νέας Αριστεράς στη χώρα μας.
Παρά το γεγονός ότι η Νέα Αριστερά κείνης της φάσης δεν αυτοχαρακτηρίζεται σαν τέτοια και δεν παρουσιάζεται σαν τέτοια, ενώ τα μέλη της συμμετέχουν δραστήρια, και μάλιστα από στελεχικές θέσεις, στα πλαίσια της νεολαίας ΕΔΑ και της Νεολαίας Λαμπράκη αργότερα, ωστόσο, σε αυτή την περίοδο πραγματοποιούν πολλές κατακτήσεις αποφασιστικής σημασίας, όχι μόνο στο ιδεολογικό πεδίο, αλλά και στο πεδίο της οργανωτικής μορφοποίησης.
Από το 1962 ο Σωτήρης έρχεται σε επαφή με το νεαρό τότε Κίνημα της Νέας Αριστεράς και βρίσκοντας στις γραμμές του το αντίστοιχο της δικής του συνέπειας και των πρωτοποριακών του χαρακτηριστικών, αλλά και την διέξοδο του προβληματισμού του, εντάσσεται σ’ αυτό. Λίγους μήνες μετά την οργάνωσή του στη Νέα Αριστερά, εκλέγεται στο κεντρικό καθοδηγητικό της όργανο, γίνεται ένα από τα βασικά της στελέχη.
Ταυτόχρονα συνεχίζει τη δράση του σαν στέλεχος της νεολαίας ΕΔΑ από τη θέση του μέλους της “Σπουδάζουσας”, καθοδηγητικού οργάνου του φοιτητικού τμήματός της…
Για τη Νέα Αριστερά είναι ένα δραστήριο και δημιουργικό στέλεχός της, ένας από τους ουσιαστικούς της εκπροσώπους, ένας απ’ τους λίγους νέους αγωνιστές που την διαμόρφωσαν. Είναι ένας απ’ τους πρωτεργάτες της».
Η κριτική της παραδοσιακής Αριστεράς είναι φανερή και στο παρακάτω κείμενο του Σωτήρη Πέτρουλα
«Η πολιτική σαν επιστήμη έκφρασης των πολιτικών συμφερόντων και ζύμωσης των δυνάμεων για την ορθή διέξοδο της ιστορίας, γίνεται απρόσιτη σε κείνους που δεν έχουν την δυνατότητα να δουν τις προϋποθέσεις που τη στηρίζουν και την ορθώνουν σαν τέτοια…
Η θεωρία είναι ακριβώς η μεταφορά της πράξης στις σφαίρες του ιδεατού, όπου απομονώνεται, καθαρίζεται από τα “τυχαία” στοιχεία, ή τα ασήμαντα που μας σκοτεινιάζουν την πράξη και μας αποπλανούν στην εμπειρική εξέταση και διασπάται για να αναλυθεί και εξεταστεί και έπειτα ξανασυντίθεται και κατεβαίνει στην πράξη, στην οποία οδηγεί και η οποία είναι το κριτήριο της αλήθειας και όχι της θεωρίας…
Η έλλειψη θεωρητικής κατάρτισης οδηγεί σε σφάλματα δράσης, γιατί, στο τέλος-τέλος, η θεωρία δεν κάνει τίποτ’ άλλο παρά την ίδια τη δράση να εξετάζη, να αλληλοσυσχετίζη, να καθοδηγή. Δεν είναι κάτι απ’ έξω, αλλά η ίδια η δράση εξετασμένη στην πορεία της, την αλληλεπίδρασή της και το σκοπό που οδηγεί…
Το κίνημα σήμερα δημιουργεί τον τύπο του βολεμένου αγωνιστή, που ενώ θέλει να απαλλαγεί από το βόλεμα που τον πνίγει (πολλές φορές) και του κάνει τη ζωή του μαρτύριο, έστω κι αν φαινομενικά είναι ευτυχισμένος, δεν μπορεί και δεν αποτολμά, γιατί δεν έχει αποκτήσει τις προϋποθέσεις τις αναγκαίες, με ένα λόγο, δεν έχει ολοκληρωθεί σαν αγωνιστής.
Το σύνολο των εκδηλώσεων της υποκειμενικής ζωής μας πρέπει να καθορίζεται απ’ τις γενικότερες αντιλήψεις μας, να μην αντιφάσκη, να καταλήγη σε προωθητικό, υποβοηθητικό της πάλης μας».
Το θεωρητικό υπόβαθρο
Έξι από τους κυριότερους θεωρητικούς της Νέας Αριστεράς, όπως ο Σάρτρ, ο Φανόν και ο Μαρκούζε, έχουν κυκλοφορήσει σχετικά δοκίμια στον τόμο «Η Νέα Αριστερά». Στο συγκεκριμένο συλλογικό βιβλίο, όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να ισχυριστούν πως εκπληρώνουν το μαρξιστικό ιδανικό της ενότητας θεωρίας και πράξης.
Οι Άλλες «Νέες Αριστερές»
Μαρξιστικός ρεβιζιονισμός, απόρριψη της παραδοσιακής αριστεράς και κάλεσμα για νέες επαναστάσεις κατά των κοινωνικών ανισοτήτων, σε ένα κόσμο που αλλάζει διαρκώς.
Ο πόλεμος στο Βιετνάμ, το κυνήγι κατά της ελεύθερης έκφρασης, της ισότητας των φύλων και οι διακρίσεις με βάση το χρώμα του δέρματος, «γέννησαν» συλλογικότητες της Νέας Αριστεράς στη Λατινική Αμερική (Κόμμα των Εργατών – Βραζιλία), στη Γαλλία (Action Directe, Camarades, Socialisme ou Barbarie), στη Γερμανία (Ένωση Γερμανών Σοσιαλιστών Φοιτητών, Kommune 1), στην Πολωνία, στη Μεγάλη Βρετανία (οι δημιουργοί του εντύπου New Left Review) και στις ΗΠΑ.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κίνημα “Students for a Democratic Society” έγινε συνώνυμο της αμερικάνικης Νέας Αριστεράς, μια φωνή ελευθερίας και ισότητας σε ένα ομοσπονδιακό κράτος που πίεζε ολοένα και περισσότερο για τον αφανισμό των φωνών αριστερής έκφρασης.
Σήμερα
Η Nouvelle Gauche (Νέα Αριστερά) υπήρξε συλλογικότητα εντός του κόμματος των σοσιαλιστών στη Γαλλία, κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του `90, ενώ συναντάμε και μια «Νέα Αριστερά» ως μέρος του σοσιαλιστικού συνασπισμού, στο κοινοβούλιο της Πολωνίας.
Η ελληνική Νέα Αριστερά, αν κρίνουμε από την ιστορία που κουβαλάει το όνομα της, υπόσχεται νέους αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη, σε μια κοινωνία όπου η κάθε μέρα είναι πιο σκοτεινή και εφιαλτική από την προηγούμενη. Ή μήπως πρόκειται περί απλής συνωνυμίας;