Το πετιμέζι ή αλλιώς σταφυλόμελλο είναι ένα 100% φυσικό γλυκαντικό, πλούσιο σε σίδηρο και ασβέστιο, το οποίο από τα αρχαία ακόμα χρόνια, αξιοποιούσαν οι άνθρωποι για να δώσουν γεύση στη ζωή τους και ενέργεια στον οργανισμό τους. Τα περασμένα χρόνια, ο δυτικός πολιτισμός το «εξοστράκισε» στο πυρ το εξώτερο, αντικαταστώντας το με τη ζάχαρη.
Εσχάτως, όμως, έχει επανέλθει δριμύτερο και όχι αδίκως, αφού η έλλειψη συντηρητικών, χρωστικών και άλλων γλυκαντικών ουσιών, το καθιστούν μία εξαιρετική επιλογή. Και αυτό, γιατί συγκεντρώνει τα περισσότερα θεραπευτικά συστατικά του σταφυλιού. Ενδεικτικά, ένα μέρος πετιμέζι προέρχεται από πέντε μέρη χυμού σταφυλιού ή έξι μέρη νωπής ρώγας σταφυλιού.
Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν πολύ και σε διάφορες εκδοχές. Υπήρχε ο «γλεύκος» που εκτιμάται ότι ήταν κάτι που έμοιαζε με τον φρέσκο μούστο από υπερβολικά ώριμα σταφύλια, το «έψημα» που ήταν συμπυκνωμένος χυμός σταφυλιών με την πυκνότητα του μελιού ( που συχνά αντικαθιστούσε το τελευταίο ) και ο «εψετός» που ήταν λίγο λιγότερο πυκνός.
Στη σύγχρονη κουζίνα, το αρχαίο αυτό γλυκαντικό φαίνεται πως έχει ανακάμψει δριμύτερο, αφού πολλοί μάγειροι διεθνώς, το χρησιμοποιούν όχι μόνο στη ζαχαροπλαστική, αλλά και στη μαγειρική : Στα κρέατα, τα ψάρια και τα λαχανικά.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, το χρησιμοποιούν ως συντηρητικό, ιδιαίτερα για γλυκά του κουταλιού, ενώ σε άλλες περιοχές το αξιοποιούν ως σιρόπι πάνω από ψημένο ψωμί, τσαλέτια (τηγανίτες από μπομπότα- γλυκός χυλός με βάση το αλεύρι- ένα παλιό πιάτο από τη Σάμο), μικρές χορτόπιτες από την Τήνο όπως η φεσκλόπιτα κα.
Με το πετιμέζι, μπορούμε να φτιάξουμε μουσταλευριά, μουστοκούλουρα και μουστοκαλάμαρα, λικέρ, σιρόπι για το παγωτό ή το γιαούρτι, γρανίτα κα.
Συνήθως χρησιμοποιείται :
• αυτούσιο όπως είναι σε μικρά «πρωινά σφηνάκια» για άμεση ενεργειακή ενδυνάμωση
• άριστη πηγή σιδήρου (αναιμίες),
• συμπλήρωμα διατροφής σε φυσικό σίδηρο σε περιόδους εγκυμοσύνης, θηλασμού
• καταπραϋντικές ιδιότητες λαιμού, παιδικών στομαχόπονων, αντικαταθλιπτικό
• σε βαλσάμικες σάλτσες για πράσινες σαλάτες
• σε μαριναρίσματα κρεάτων και ψαρικών μαζί με λεμόνι
• στην μαγειρική, ιδιαίτερα με ξύδι σε γλυκόξινες σάλτσες
• στην ζαχαροπλαστική ως γλυκαντική ουσία σε ροφήματα, γιαούρτι
• σε κέικ και κουλούρια αντικαθιστώντας την ζάχαρη, στα μουστοκούλουρα και
• ως σιρόπι σε σπιτικές τηγανίτες, τάρτες
tastyday.gr