Χαίρε Καρδία Ναυάρχου Κανάρη
Γράφει ο Νίκος Γκόγκος* 29-10-2014
Στα Τρίκαλα κοντά στο ποτάμι και δίπλα στην σιδερένια γέφυρα τοποθετήθηκε το 1988 ο ανδριάντας του Ναυάρχου Κωνσταντή Κανάρη. Το Πολεμικό Ναυτικό δώρισε στο Δήμο Τρικκαίων τον ανδριάντα, σε ανάμνηση της Ναυτικής Εβδομάδας που εορτάστηκε τον Ιούλιο του 1988 στα Τρίκαλα.
Ο Δήμος Τρικκαίων με την απόφαση 62/88 αποφάσισε την κατ’ αρχή παραχώρηση της χρήσης δημοτικού χώρου στο πολεμικό ναυτικό, για την τοποθέτηση του ανδριάντα του ήρωα Κ. Κανάρη.
Αργότερα σε άλλη συνεδρίαση το ΔΣ με την υπ’ αριθμ. 108/88 απόφαση ενέκρινε τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης 3χ3=9 τ.μ. που βρίσκεται επί της οδού Στεφ. Σαράφη, Αμαλίας και παραποταμίως, στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού για την τοποθέτηση του αγάλματος του Κ. Κανάρη.
Έτσι απαντάται το ερώτημα της σχέσης που έχει ο Κανάρης με τα Τρίκαλα. Τώρα γιατί ο Κανάρης και όχι ένας τοπικός ήρωας; Το πολεμικό Ναυτικό επέλεξε έναν δικό του ήρωα, έναν ήρωα που να θυμίζει ναυτικό/θάλασσα.
Τα Τρίκαλα δεν είναι άσχετα με τη θάλασσα. Ο Όμηρος λέει ότι η Τρίκκη μαζί με την Οιχαλία συμμετείχαν στον τρωικό πόλεμο με 30 πλοία. Επικεφαλείς του στόλου αυτού ήταν τα παιδιά του Ασκληπιού, ο Μαχάων και ο Ποδαλείριος. Επίσης το 1988, ο τότε δήμαρχος μακαρίτης Α. Τριγώνης είπε ότι 2500 Τρικαλινοί είχαν ναυτικό φυλλάδιο. Στο πολεμικό ναυτικό τα μόνιμα στελέχη το 1988 ήταν ελάχιστα. Σήμερα σταδιοδρομούν στο πολεμικό ναυτικό πάρα πολλοί τρικαλινοί ως αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και ΕΠΟΠ. Κάθε χρόνο συμμετέχουν στις πανελλήνιες εξετάσεις για τις σχολές του ναυτικού αρκετοί υποψήφιοι μαθητές.
Ποιος ήταν ο Κανάρης; Ο Κανάρης γεννήθηκε το 1793 στα Ψαρά. Ήταν ο μεγαλύτερος πυρπολητής του 1821 και ο σπουδαιότερος ήρωας όλων των θαλασσών. Από μικρός δούλευε στα καράβια συγγενών. Όταν έγινε η επανάσταση κατατάχθηκε ως πυρπολητής.
Στις 6 Ιουνίου 1822 έκαψε την τουρκική ναυαρχίδα μαζί με 2286 ναύτες και το ναύαρχό της Καρά Αλή. Τον Οκτώβρη του ίδιου έτους έκαψε την υποναυαρχίδα του τουρκικού στόλου με 800 ναύτες και το1824 δύο καράβια του Χορσέ Πασά με 600 ναύτες. Η τολμηρότερη ενέργειά του ήταν το 1825 που αποφάσισε να καταστρέψει με πυρπολικά τον αιγυπτιακό στόλο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αλλά απέτυχε λόγω κακών καιρικών συνθηκών.
Είχε την τύχη να ζήσει και να δει την Ελλάδα ελεύθερη. Μετά την απελευθέρωση του γένους ανατέθηκε στον Κανάρη από τον Καποδίστρια η αρχηγία των πυρπολικών. Όταν δολοφονήθηκε ο Καποδίστριας, ο Κανάρης πήγε να ζήσει στη Σύρο. Ο βασιλιάς Όθωνας τον επανέφερε στην Αθήνα και τον έκανε αρχηγό του ναυτικού. Έγινε δύο φορές υπουργός ναυτιλίας μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Στις κρίσιμες ώρες για το Έθνος ανέλαβε τρεις φορές πρωθυπουργός. Πέθανε το 1877 όντας εν ενεργεία πρωθυπουργός. Η τελευταία του κατοικία βρίσκεται δίπλα στην είσοδο του Α’ νεκροταφείου Αθηνών.
Την καρδιά του Κανάρη την αφαίρεσε από τη σορό του ο γιατρός Ιωάννης Ζωχιός και φυλάχτηκε με σεβασμό για να θυμίζει τις μεγάλες στιγμές του Έθνους μας. Ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος φιλοτέχνησε τη λήκυθο και τη μαρμάρινη λάρνακα στην οποία τοποθετήθηκε το 1929 στο Υπουργείο Ναυτικών. Η καρδιά του «ναυάρχου», όπως αποκαλούσε ο λαός τον Κανάρη, τοποθετημένη στην ασημένια λήκυθό της, έγινε σύμβολο των αγόνων της Πατρίδας για ελευθερία και ανεξαρτησία. Γι’ αυτό αποφασίστηκε η μεταφορά της το 1933 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, ώστε να μετατραπεί σε προσκύνημα των νεότερων γενεών.
Στις πλευρές της λάρνακας είναι χαραγμένα με χρυσά γράμματα τα ονόματα της Χίου και των Ψαρών, του Τσεσμέ και της Αλεξάνδρειας. Τόποι που μεγαλούργησε ο ένδοξος θαλασσομάχος. Στο επάνω μέρος στημένο το άγαλμα της Νίκης και στη λήκυθο χαραγμένη η Φράση «Χαίρε Καρδία Ναυάρχου Κανάρη».
• Ο Νίκος Γκόγκος είναι υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
.