Ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου έφτασε και παρόλο που οι θερμοκρασίες είναι ακόμα στα ύψη, σύντομα ο καιρός θα δροσίσει και θα ανακουφίσει εμάς και τα φυτά μας. Ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας που περιποιούμαστε τα ταλαιπωρημένα από τον καύσωνα φυτά και προετοιμάζουμε τον κήπο και το μπαλκόνι μας για το χειμώνα.
Ας δούμε αναλυτικά τι εργασίες πρέπει να κάνουμε στον κήπο και το μπαλκόνι μας:
- Γενικές εργασίες: Απομακρύνουμε ξερά κλαδιά και νεκρά φυτά και καθαρίζουμε τον κήπο από φυτικά υπολείμματα. Συνεχίζουμε να καθαρίζουμε τα ζιζάνια και ελέγχουμε για τυχόν ύπαρξη ασθενειών και εντόμων. Οργώνουμε και σκαλίζουμε ελαφρά για να αφρατέψουμε το χώμα και να παραχώσουμε τα ζιζάνια, και κάνουμε το φθινοπωρινό όργωμα στα αμπέλια, αφού τα συγκομίσουμε. Ταυτόχρονα μπορεί να γίνει η ενσωμάτωση του κομπόστ, της κοπριάς ή του κατάλληλου λιπάσματος, για να εμπλουτίσουμε το χώμα με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Συλλέγουμε και ξηραίνουμε τους σπόρους από τα φυτά μας και απομακρύνουμε τους καλοκαιρινούς βολβούς, αποθηκεύοντάς τους σε σκοτεινό μέρος χωρίς υγρασία.
- Φυτεύσεις: Σπέρνουμε φθινοπωρινά λαχανικά και μυρωδικά που θα μας δώσουν συγκομιδή στο τέλος του χρόνου, όπως μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, μαρούλι, καρότο, παντζάρι, ραπανάκια, σέλινο, μαϊντανό, σπανάκι, σέσκλο, σινάπι, μυρώνια, καυκαλίθρα, ρόκα, άνηθο, μάραθο, πράσο και σχινόπρασο. Φυτεύουμε αειθαλή δέντρα, θάμνους και σπόρους φοινικοειδών, ενώ μπορούμε να σπείρουμε και εποχιακά φυτά, όπως πανσέδες, πετούνιες, σκυλάκια, κατηφέδες, κλπ. Τώρα είναι η κατάλληλη εποχή για τη φύτευση φθινοπωρινών βολβών που θα ανθίσουν στα τέλη του χειμώνα, όπως τουλίπες, φρέζιες, ζουμπούλια, ίριδες, νάρκισσους και αμαρυλλίδες.
- Μεταφυτεύσεις: Μόλις η θερμοκρασία πέσει κάτω από 30˚C, μεταφυτεύουμε όσα φυτά μεγάλωσαν πολύ στο αμέσως μεγαλύτερο μέγεθος γλάστρας. Φροντίζουμε το χώμα να είναι στεγνό πριν τη μεταφύτευση για να μην τραυματίσουμε τις ρίζες. Επίσης, μεταφυτεύουμε στον κήπο μαρούλια, μπρόκολα, κουνουπίδια, λάχανα, πράσα, και σκόρδα που σπείραμε αρχές καλοκαιριού.
- Πολλαπλασιασμός: Πολλαπλασιάζουμε με μοσχεύματα θάμνους και δέντρα, όπως και τα γεράνια μας, κόβοντας υγιή ώριμο βλαστό χωρίς άνθη, μήκους 10εκ. και αφαιρώντας τα κατώτερα φύλλα και τους ανθοφόρους οφθαλμούς. Κόβουμε καταβολάδες από αναρριχόμενα φυτά και τις φυτεύουμε στο χώμα και διαιρούμε τα ριζώματα των τροπικών φυτών για να δημιουργήσουμε νέα φυτά. Για πιο σίγουρα και γρήγορά αποτελέσματα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ορμόνη ριζοβολίας.
- Συγκομιδή: Το Σεπτέμβρη συγκομίζουμε λαχανικά όπως ντομάτες, ντοματίνια, πιπεριές, αγγούρια, κολοκύθια, μελιτζάνες, βλίτα, φασόλια, καλαμπόκι, μπάμιες, σέλινο, μαϊντανό και γλυκοπατάτες. Από φρούτα, συγκομίζουμε φράουλες, πεπόνια, καρπούζια, αχλάδια, μήλα, ροδάκινα, σύκα, δαμάσκηνα, ρόδια, σταφύλια και φραγκόσυκα, ενώ και οι ξηροί καρποί, όπως τα καρύδια, τα αμύγδαλα, τα φουντούκια, τα φιστίκια και τα κάστανα, έχουν πλέον ωριμάσει. Μπορούμε να συλλέξουμε και αρωματικά φυτά και βότανα, όπως δεντρολίβανο, αψιθιά, απήγανο, δάφνη, μάραθο, για να τα αποξηράνουμε.
- Λίπανση: Λιπαίνουμε τον κήπο μας με πλήρες κοκκώδες λίπασμα αργής αποδέσμευσης και προσθέτουμε υγρό λίπασμα στις γλάστρες μας, ειδικά σε φυτά που μεταφυτεύσαμε μόλις, εφόσον οι θερμοκρασίες πέσουν κάτω από 30˚ C, για να τονώσουμε τη βλάστηση και την τελευταία ανθοφορία των φυτών πριν το χειμώνα. Αποφύγουμε τις λιπάνσεις σε καρποφόρα δέντρα, με εξαίρεση τις ελιές και τις μουσμουλιές. Τέλος, σταματάμε τη λίπανση των κάκτων και των παχύφυτών μας, που σύντομα θα μπουν σε λήθαργο.
- Πότισμα: Συνεχίζουμε το πότισμα όπως και τον προηγούμενο μήνα, αραιώνοντας τη συχνότητα μόλις έρθουν οι πρώτες βροχές, φροντίζοντας να ποτίζουμε νωρίς το πρωί ή αφού πέσει ο ήλιος. Μειώνουμε σταδιακά τα ποτίσματα σε κάκτους και παχύφυτα.
- Κλάδεμα: Αφού κλαδέψουμε κλαδιά και φύλα που ξεράθηκαν κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, κλαδεύουμε ελαφρά καλλωπιστικά αειθαλή, αναρριχώμενα, φοινικοειδή και θάμνους, όπως και τα αρωματικά φυτά μας μετά το τέλος της ανθοφορίας τους, για να ευνοήσουμε μια δεύτερη όψιμη ανθοφορία πριν τα κρύα του χειμώνα. Μετά το κλάδεμα, μπορούμε να εφαρμόσουμε αρχικά ελαφριά δόση ενός ισορροπημένου λιπάσματος, καθώς και διάλυμα χαλκού για απολύμανση τον τομών.
- Φυτοπροστασία: Συνεχίζουμε να ψεκάζουμε με χημικά ή βιολογικά εντομοκτόνα για έντομα, όπως η μελίγκρα, ο τετράνυχος, η βαμβακάδα, ο φυλλοκνίστης των εσπεριδοειδών και το σκαθάρι των φοινικοειδών, και ψεκάζουμε τα κωνοφόρα με μυκητοκτόνο για τη φυτόφθορα. Καθώς η θερμοκρασία και η υγρασία είναι σε υψηλά επίπεδα, φροντίζουμε να μη βρέχουμε το φύλλωμα των φυτών, για να αποφύγουμε μυκητολογικές ασθένειες. Αν χρησιμοποιούμε θερινό πολτό, περιμένουμε μέχρι η θερμοκρασία να είναι κάτω από 32˚C.