Θανάσης Κυριαζής
Λέγεται ότι ο Έλληνας έχει βραχεία μνήμη . Λέγεται ότι λησμονεί γρήγορα πρόσωπα και καταστάσεις. Όσο αληθινές και αν είναι αυτές οι διαπιστώσεις, που σε κάποιο βαθμό μπορεί και να είναι, είναι εξαιρετικά δύσκολο να λησμονήσουν οι Έλληνες όσα συνέβησαν στη χώρα μας τα τελευταία δύο χρόνια.
Από το σλόγκαν «λεφτά υπάρχουν» μέχρι το «δεν υπάρχει σάλιο» και «υπάρχουν χρήματα μέχρι 15 Ιουλίου» η απόσταση είναι τεράστια για ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Και αυτά δεν ξεχνιούνται εύκολα.
Πριν από ένα χρόνο είχαμε το περίφημο Μνημόνιο, το ονομαζόμενο σήμερα και μνημόνιο Ι. Αυτό το Συμβόλαιο ή Συμφωνία παρουσιάστηκε ως η σωτηρία της Ελλάδος και οποιοσδήποτε τολμούσε να αμφισβητήσει το περιεχόμενό του ή να διατυπώσει διαφορετικές προτάσεις χαρακτηριζόταν από τους υποστηρικτές του ούτε λίγο ούτε πολύ εχθρός της πατρίδας. Η εφαρμογή του Μνημονίου, όπως τουλάχιστον την είδαμε στον ένα χρόνο που πέρασε, οδήγησε σε συμπίεση των εισοδημάτων κυρίως της μικρομεσαίας τάξης που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας και στη μείωση της ζήτησης. Η οριζόντια μείωση μισθών , συντάξεων και γενικότερα δαπανών, εκτός όλων των άλλων επιπτώσεων, δεν αφήνει την οικονομία να αναπτυχθεί και δεν επιτρέπει τη χώρα να ανταποκριθεί στις δανειακές υποχρεώσεις και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν πείθονται οι αγορές . Η οικονομία είναι μη παραγωγική και τα ελλείμματα δεν μειώνονται μετά από ένα χρόνο επώδυνων μέτρων κι αυτό γιατί απλούστατα είχαν παρθεί μέτρα ταμειακά χωρίς παράλληλες διαρθρωτικές αλλαγές.
Ένα χρόνο τώρα, πολλοί ειδικοί και μη, προσπαθούσαν να πείσουν τους κυβερνώντες ότι επιμένοντας σ’αυτά τα μέτρα οδηγούμαστε σε επικίνδυνες ατραπούς. Ότι έχουν παρεκκλίνει των στόχων που οι ίδιοι είχαν θέσει, ότι η κατάσταση εκτροχιάζεται. Δεν θα ξεχάσω όταν πριν από 13 μήνες είχαμε υποβάλει ένα απλό ερώτημα. «Τι θα γίνει αν δεν αποδώσουν τα μέτρα, που δεν θα αποδώσουν, θα κάνουμε πάλι περικοπές μισθών και συντάξεων με αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη μείωση της ρευστότητας, το κλείσιμο, επιχειρήσεων μικρών και μεγάλων, τη μείωση της φορολογητέας ύλης, τις απολύσεις , τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και, φυσικά, την αδυναμία επίτευξης των στόχων. Και αν αυτή η πολιτική συνεχιστεί στο τέλος θα υπάρχουν πολίτες αυτής της χώρας που έστω απλά να επιζούν»; Τότε, κάποιοι είχαν υποστηρίξει, με πρώτο και καλύτερο τον υπουργό Οικονομικών, ότι δεν θα χρειαστεί να ληφθούν πρόσθετα μέτρα γιατί ήταν σίγουροι για την επιτυχία του προγράμματος.
Δεν χρειάστηκαν παρά ελάχιστοι μήνες για να επιβεβαιωθούν οι φόβοι μας. Τα αποτελέσματα είναι, πλέον, εμφανή με τα μεγέθη που καθημερινά εμφανίζονται από την κυβέρνηση και τους διαφόρους φορείς.
Και τώρα τι γίνεται; Συνήθως μετά την εφαρμογή ενός οποιουδήποτε προγράμματος, όχι κατ’ ανάγκην οικονομικού , σε προσωπικό, οικογενειακό, επιχειρησιακό , επιχειρηματικό, κυβερνητικό κλπ επίπεδο γίνεται μία αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και προχωρούν οι υπεύθυνοι σε διορθωτικές κινήσεις, ώστε να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι. Οι λανθασμένες ενέργειες καταργούνται ή τροποποιούνται . Αυτή είναι η συνήθης πρακτική σε όλους τους τομείς, σε όλα τα επίπεδα, εκτός της κυβέρνησης. Όλοι πιστοποιούν ότι η εφαρμοζόμενη συνταγή έχει αποτύχει. Τι θα έκανε ένας λογικός άνθρωπος; Θα την άλλαζε με μία άλλη που θα είχε καλύτερα αποτελέσματα. Τι κάνουν οι κυβερνώντες; Ακολουθούν την ίδια συνταγή με πιο σκληρά και επώδυνα μέτρα. Έτσι πάμε στο Μνημόνιο ΙΙ με προδιαγεγραμμένη την αποτυχία. Είναι ή όχι επικίνδυνοι, για να μην πω κάτι χειρότερο, οι άνθρωποι;
Οι προηγούμενες σκέψεις δεν είναι φυσικά πρωτότυπες ούτε και πρωτοποριακές. Δεν είναι κάποιες φαεινές ιδέες με σκοπό να εντυπωσιάσουν. Είναι σκέψεις ενός καθημερινού απλού Έλληνα πολίτη που αγωνιά για το μέλλον της Πατρίδας του και των παιδιών της.
*Ο Θανάσης Κυριαζής είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης.