Ο εαυτός της αλήθειας είναι ακέραιος. Απόλυτος, αλλά όχι απολυταρχικός. Καθαρός και κρυστάλλινος. Με χρώμα, γεύση κι ευωδία. Σίγουρα απαλή σαν χάδι αγάπης και νοσταλγίας.
Αρέσκεται πάντα να γυρνάει την πλάτη σε συμβιβασμούς, να αρνείται την κυριαρχία του δεδομένου που καθεστωτικά επιβάλλεται. Καθρεφτίζει την ομορφιά της καθαρότητας της όπου η ίδια βρίσκεται, όπου υπάρχει κι ανασαίνει στις φωνές της ζωής. Σαν λέξη, σαν κατάσταση, σαν βίωμα. Βίωμα. Αυτό είναι που σε τσακίζει. Αυτό σε προσεγγίζει. Σε θέλει, το θες, μα περισσότερο το ζεις. Ζωή χωρίς βίωμα δεν είναι ζωή. Είναι θάνατος. Και είναι πιο τραγικός και επώδυνος, όταν είναι θάνατος πνευματικός. Μα και ο θάνατος αυτός που πηγάζει μέσα από την εωσφορική επιμονή του εκμηδενισμού της ανθρώπινης ύπαρξης, του σώματος και της ψυχής, είναι θάνατος ευεργετικός. Μα είναι δυνατόν ο θάνατος ως φθορά της αγαθής αρχής, ως αλλοίωση της εικόνας που από αρχέτυπο μετατρέπεται σε ειδωλική μορφή, να έχει ευεργετική επίδραση στη ζωή του ανθρώπου;
Αυτή τη χάρη της ευεργεσίας και την αίσθηση της μεταμόρφωσης, το πέρασμα από την ακατανόητη και αχώρητη χώρα του πνευματικού θανάτου στην ανάσταση της εκφραστικής σωτηρίας, τη δίδαξε και την πραγμάτωσε ο Θεάνθρωπος που δεν είναι απλά ένα ιστορικό πρόσωπο, ένας ιστορικός Ιησούς, ένας επαναστάτης, ένας κομμουνιστής (όπως άθλια λέγεται πολλές φορές). Είναι η Ζωή. Είναι η ανάπαυση των ψυχών. Η παραμυθία και η ίαση. Μα πάνω από όλα η Ενσωμάτωση μας, καθώς με τη γέννηση Του, «της Εκείνου Ενσωματώσεως ημείς γεγόναμεν υπόθεσις» όπως θεολογεί ο Μ. Αθανάσιος.
Έτσι ο άνθρωπος ποτέ δεν πέθανε. Η πνευματική του ζωή ποτέ δεν νεκρώθηκε. Τα αισθητήρια της ποτέ δεν αποξενώθηκαν από την «πηγή της ζωαρχίας» όπως ψάλλουμε στο δοξαστικό των αίνων του όρθρου της Κυριακής της Σαμαρείτιδος. Η φύση του ποτέ δεν απογυμνώθηκε από το ένδυμα της θείας χάριτος. Η ελευθερία του ποτέ δεν γκρεμίστηκε αποπροσανατολισμένηαπό λογισμούς και αποτυχίες. Η αγάπη του ποτέ δεν έπαψε να αγαπά. Απλά σώπασε. Και στη σιωπή ωρίμασε. Και στην ωρίμανση γέννησε κάθε τι άγιο και συνάμα. Αυτή η αλήθεια που άλλοτε πενθεί και άλλοτε αγάλλεται, έχει ένα μοναδικό χάρισμα. Ένα χάρισμα που υψώνεται αγιοταφικά με αναστάσιμη δόξα. Αυτή η αλήθεια έχει ένα παράδοξο. Να αναδεικνύει το «είναι» του «φαίνεσθαι». Μυστικά, ήσυχα, φανερά κι ανατρεπτικά.
Μία τέτοια αλήθεια και ανατροπή του «φαίνεσθαι» εντοπίζεται σε πολλές φυσιογνωμίες της Καινής Διαθήκης. Σε πολλά θαύματα του Χριστού. Στις συναναστροφές του με τους «άσχετους», «ανόητους» και «αμαρτωλούς». Σε συναναστροφές που και σήμερα όπως τότε σκανδαλίζουν ένα μέρος χριστιανών που έμαθαν στο λάδι της νηστείας να απέχουν αλλά να πνίγουν τον εαυτό τους και τους άλλους στο λάδι της δικής τους κόλασης. Σε χριστιανούς που όταν στρατολογούνται σε θρησκευτικές οργανώσεις και φανατικά clubευσεβιστικής υποκρισίας, καταδικάζουν τον έρωτα και τη ζωή των άλλων, αδυναντώντας οι ίδιοι ως οι κατεξοχήν ανέραστοι να πληρώσουν τη ζωή τους με αγάπη κι έρωτα. Μακάρι να είχαν ζήσει και την αγάπη και τον έρωτα με πάθος και με ένταση, που σαν άγια προοπτική και σεβασμό στο σώμα και την ψυχή του άλλου, ολοκληρώνουν εν Χριστώ στη φύση της οικείωσης των σωμάτων που εκστατικά αναζητούν την ανάσα του άλλου, την ομορφιά της ψυχής και την ωραιότητα του σώματος του.
Αυτή είναι η αλήθεια. Η αλήθεια της πόρνης, του άθεου, του άπιστου, του θεομάχου, του αμαρτωλού. Του Ζακχαίου της Κυριακής που μας έρχεται. Μιας Κυριακής που γίνεται ευκαιρία για ρήξη και ανατροπή. Όχι πολιτική και κοινωνική. Αλλά πνευματική. Ενάντια στο κατεστημένο των παθών και των εωσφορικών εμμονών και λογισμών σκοτώνουν. Ενάντια στην κυβέρνηση της απάθειας και αδιαφορίας που ως καρκίνωμα εισβάλλει στο σώμα της ψυχής και το πολιορκεί με αλλόκοτες πνευματικές μεταστάσεις.
Αυτή την ανατροπή των τύπων, του καθεστώτος του γράμματος του νόμου και του δεδομένου απολυταρχικού θρησκευτισμού των Φαρισαίων την κατάφερε μία ακόμη φυσιογνωμία της εποχής του Χριστού. Ένας «ανήρ ονόματι καλούμενος Ζακχαίος, και αυτός ην αρχιτελώνης, και ούτος ην πλούσιος» όπως θα ακούσουμε στην ευαγγελική περικοπή της ερχόμενης Κυριακής στους ιερούς ναούς κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Ένας αμαρτωλός και αδιόρθωτος φοροεισπράκτορας που «έπινε το αίμα του λαού» όπως θα πουν οι φίλοι μου αριστεροί. Ένας αμαρτωλός που σκανδάλισε τους Φαρισαίους γιατί ο Χριστός του είπε πως θα φιλοξενηθεί στο σπίτι του. Και φυσικά αυτό ήταν απαράδεκτο και παράδοξο για την αντίληψη των Φαρισαίων. Κι όμως ο Χριστός κάτι διείδε στον Ζακχαίο. Όπως και σε κάθε άνθρωπο που από τη φύση του δεν είναι κακός. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ζούσε σε φαυλότητα, ήταν καλοπροαίρετος γιατί κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά είχε «ψυχή επιτήδειαν προς αρετήν». Και τι συνέβη στην πορεία αυτής της συνάντησης; Διαβάζουμε τα εξής στην ευαγγελική περικοπή: «Ο Ζακχαίος όμως στάθηκε μπροστά στον Ιησού και του είπε• Να τα μισά από τα υπάρχοντα μου, Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς• και αν τύχει και έκλεψα κανενός του το δίνω πίσω τετραπλάσιο. Τότε του είπε ο Ιησούς• Σήμερα έγινε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, γιατί και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε για να ψάξει να βρει και να σώσει τους χαμένους».
Αυτή η συμπεριφορά και στάση ζωής των Φαρισαίων της εποχής του Χριστού, είναι η ίδια στάση και συμπεριφορά των αιρετικών που αλλοίωσαν την αλήθεια και ζωή της θεολογίας της ορθόδοξης ανατολής, η ίδια στάση και συμπεριφορά των σύγχρονων «αιρετικών» ορθόδοξων φανατικών χριστιανών. Δεν άλλαξε τίποτε τόσα χρόνια. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Η αντιμετώπιση του άλλου είναι η καθημερινή μας απασχόληση. Αφού δεν μπορούμε να τακτοποιήσουμε τις άδειες μας ζωές, αν γεμίσουμε τις ζωές των άλλων. «Υπάρχουμε» επειδή «υπάρχουν» οι άλλοι. Χτίζουμε την ανόητη ζωή μας στη μιζέρια της ανάκρισης και της φτωχής μας επίγνωσης. Για να υπάρξει ο άλλος, για να ζήσω εγώ ο ίδιος εν τέλει, έχω υποχρέωση να τον αμαυρώσω. Να τον στοχοποιήσω, να τον εξοντώσω και να ευχαριστήσω την «πεινασμένη» δίψα του αδειάσματος μου. Μία εσωτερική ανάλωση, όχι αυτογνωσιακής και διορθωτικής θέλησης, αλλά αυτοκτονικής αναίρεσης του εαυτού μου μέσα από τον εαυτό του άλλου που σαν ξένος και αλήτης δεσπόζει στην καθημερινότητα της ζωής μου. Γιατί αν δεν υπάρξει εκείνος, εγώ πως θα μπορέσω να υπάρξω, να αυτοαναιρεθώ και αυτοεπιβεβαιωθώ;
Έτσι λοιπόν στη ροή του χρόνου, στην αλήθεια της ιστορικής καταγραφής και αποτύπωσης, αναδεικνύεται ως αιτία της «ασύλληπτης» ένωσης του ανθρώπου με τον Θεό και κοινωνίας μαζί Του, το γεγονός της καθαρότητος. Όπως ο Νεστόριος αρνούταν να δεχθεί ότι η Θεοτόκος μία άνθρωπος μπορεί να γεννήσει στη μήτρα της τον «καθαρό», «απερινόητο», «ασύλληπτο», «ακατάληπτο» και τέλειο Θεό, έτσι και ένα μέρος σύγχρονων ορθοδόξων που θρησκεύουν, δεν μπορούν να δεχτούν πως μπορεί να σωθεί μία πόρνη, ένας κλέφτης, ένας ληστής, ένα δολοφόνος, ένας άθεος, ένας άπιστος, ένας εγκληματίας, ένας μοιχός, ένας αλλόδοξος. Άσχετα με το γεγονός ότι διακηρύσσουν τη συγχωρητικότητα και τη μετάνοια, στην πράξη όχι ολιγοπιστούν, αλλά εγκληματούν, καθώς γίνονται θεοί και κριτές. Έτσι εφόσον δεν θέλουν να δουν τον ξένο και αλήτη για εκείνους ως κατ’ εικόνα Θεού, τον βλέπουν ως έναν άλλο που δεν μπορεί να σωθεί και τον καταδικάζουν. Κρίνοντας πάντα απ’ όσα βλέπουν και όχι από όσα είναι.
Έχω την αίσθηση ότι η ζωή κρύβει εκπλήξεις. Κρύβει ζωές και συναισθήματα που άλλα δεν φάνηκαν, άλλα άργησαν αν ωριμάσουν και άλλα τα καταδικάσαμε. Έχω επίσης την αίσθηση πλέον πως τίποτε δεν είναι αυτό που φαίνεται. Ή μπορεί και να είναι. Φοβάμαι όμως πως αργά βαδίζει ο Χριστός και αργά αντιλαμβανόμαστε, μα περισσότερο διορθωνόμαστε. Εύχομαι μία στιγμή να ξυπνήσουμε και να δούμε τον άλλον με κατανόηση και στη συνέχεια με αγάπη. Γιατί η αγάπη είναι δύσκολο να την ζήσεις. Ας ξεκινήσουμε από την κατανόηση του άλλου. Κι έχει ο Θεός…
(τέλος)
Ηρακλής Αθ. Φίλιος
([email protected])
(Θέλω να ευχαριστήσω την έγκριτη και αντικειμενική εφημερίδα «ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ» του Νομού μας, τον εκδότη κ. Μ. Τσαρουχά και το team της σύνταξης για την εδώ και χρόνια δημοσίευση των άρθρων. Επίσης ευχαριστώ τον Δ/ντη σύνταξης της ιστοσελίδας «ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ» κ. Νικόλαο Κόϊο για την ίδια ενέργεια καθώς και τον Δ/ντη σύνταξης της αθηναϊκής εφημερίδας «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» κ. Δημήτρη Ριζούλη για την αρθρογραφία στο νέο ένθετο της εφημερίδας που θα κυκλοφορεί από τον ερχόμενο μήνα. Ευχαριστώ και τα πλούσια σε καθημερινή ενημέρωση και υλικό sitetrikalaola, trikalaΙΝ και ekalampaka).
.
.