Το διδακτικό και ερευνητικό έργο του Καθηγητή Γιάννη Κουτεντάκη, είναι γνωστό σε φοιτητές και συναδέλφους του διεθνώς. Η συνταξιοδότησή του, στο τέλος του Αυγούστου, θ´αφήσει ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Υπάρχει όμως και μια πτυχή, που αφορά στην συνεισφορά του στον περιβάλλοντα χώρο της ΣΕΦΑΑ στα Τρικαλα, η οποία είναι άγνωστη εν πολλοίς, αν και τα αποτελέσματά της είναι ήδη ορατά και θα παραμείνουν για χρόνια στο μέλλον.
Οταν ο ΓΚ εξελέγη πριν 22 χρόνια στην τότε νεοιδρυθείσα Σχολή, που τα κτίριά της βρίσκονταν μέσα σ´ενα γυμνό και σχεδόν άγονο τοπίο, είδε αμέσως την ευκαιρία να μετατρέψει αυτόν τον χώρο στο θαλερό και εύφορο άλσος που βλέπουν όσοι επισκέπτονται τη Σχολή σήμερα. Σχεδόν μόνος του, φύτεψε όλα αυτά τα χρόνια με τα χέρια του εκατοντάδες οπωροφόρα δένδρα, καστανιές, συκιές, αχλαδιές, ροδιές, μηλιές, βερυκοκιές, αλλά και πικροδάφνες και τριανταφυλλιές. Τα περισσότερα τα «έπιασε» απο σπόρους ή κλαδάκια, που φύτευε σε γλαστράκια στο σπίτι του και στη συνέχεια μεταφύτευε στον περίβολο της Σχολής, πάντα ενθαρρύνοντας τους φοιτητές και τους επισκέπτες να κόβουν και να τρώνε τα φρούτα στην εποχή τους – κάτι που είναι άγνωστο σε όσους μεγάλωσαν μακριά απ´ το πράσινο, σε πολυκατοικίες τσιμεντουπόλεων.
Όντας παθιασμένος οικολόγος, ο ΓΚ έψαξε και βρήκε παλιές ποικιλίες σπόρων, αποφεύγοντας συνειδητά τους γενετικά τροποποιημένους του εμπορίου, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα. Είμαι σίγουρος οτι ακόμη και ως «συνταξιούχος», θα συνεχίσει να φροντίζει το αγαπημένο του περιβόλι, που τώρα αγκαλιάζει τα κτίρια της Σχολής. Γενιές μελλοντικών φοιτητών θα απολαμβάνουν τους καρπούς -κυριολεκτικά- των κόπων του και θα είναι ευχής έργο οι αρχές του Πανεπιστημίου να αναγνωρίσουν με κάποιο τρόπο αυτή την εξαιρετική συνεισφορά του, ώστε να έχει μιμητές και συνέχεια.
Αν και οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς, κάτι που είναι πιο εμφανές στους νέους που ενθουσιάζονται με το εφήμερο των κοινωνικών δικτύων και τις αποτυπώσεις της στιγμής σε φβ και ίνσταγκραμ, αν προσπαθήσουμε θα δούμε και θα απολαύσουμε τομείς που κινούνται πολύ πιο αργά. Η δυνατότητα να περπατάνε μέσα σε δένδρα που φυτεύτηκαν και μεγάλωσαν με αγάπη και φροντίδα δεκαετιών, ας κάνει τους φοιτητές της ΣΕΦΑΑ Τρικάλων να εκτιμήσουν τα αιώνια -και όχι στιγμιαία- πολύτιμα δώρα της Φύσης, που τόσο συχνά κακοποιούμε.
Όταν πρωτογνώρισα τον Γιάννη εδώ και τριανταπέντε χρόνια, ως φίλο μιας διδακτορικης μου φοιτήτριας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham στην Αγγλία, ήταν ήδη ενας καταξιωμένος αθλητής και προπονητής, που στη συνέχεια καταξιώθηκε και ως διακεκριμένος επιστήμονας. Μετά το γάμο του με τη Φανή, παρακολουθούσα με ικανοποίηση την εξέλιξη της καριέρας του και αυτή της οικογένειάς τους με τους δύο γιούς τους. Ως πατέρας, μέντορας και ερευνητής υπήρξε υποδειγματικός. Στην Αγγλία, ο όρος «Gentleman» χρησιμοποιούταν για όσους είχαν δικά τους κτήματα, που τα καλλιεργούσαν και τα φρόντιζαν με αγάπη και αφοσίωση. Αν και οι εκτάσεις της ΣΕΦΑΑ του ΠΘ δεν του ανήκουν, ο Καθηγητής Γιάννης Κουτεντάκης τις φρόντισε με πάθος, σαν να ηταν δικές του, είναι λοιπόν κυριολεκτικά ένας «Επιστήμονας και Gentleman»! Και παρ´όλο που οι υποχρεώσεις του στο Πανεπιστήμιο θα λήξουν, η φήμη του ως ακαδημαικός αλλά και ενεργός πολίτης θα παραμείνει ως φωτεινό παράδειγμα για τους μελλοντικούς φοιτητές. Και όπως είπε ο λατίνος ποιητής Οράτιος, «το μνημείο του (θα) αντέχει πιο πολύ κι από τον μπρούντζο». Ευχή μου είναι οι αρχές του Πανεπιστημίου να αναγνωρίσουν και να συνεχίσουν το «μνημείο» αυτό.
Δρ K. A. Wardle
Καθηγητής, Παν/μιο του Birmingham, Αγγλία
28/08/2019
When he took up his post twentyone years ago, the campus was newly established with its harsh modern buildings set in a bare – even barren – landscape. Professor Koutedakis immediately saw the opportunity to transform this into the green and fertile αλσοςa visitor to the University will find today. Virtually single-handed, he has planted hundreds of young fruit trees each year so that today there are thousands of walnuts, figs, pears, apricots, pomegranates, apples as well as flowering shrubs of different kinds, especially roses. Most of these have been raised from seeds or cuttings, grown to maturity in his own garden before being planted out on campus. He encourages all the students to pick and eat the fruit in season – an experience unfamiliar to many who have grown up in the gardenless polykatoikies – the concrete jungles -of the towns and cities.The work of Professor Yiannis Koutedakis as a teacher and researcher at TEFAA is well known around the world, as well as to his colleagues and his students. His retirement at the end of August this year will leave a large gap at the University which can only be filled with difficulty. One aspect of his contribution to the environment of the Trikala campus is, however, less well recognised, even though the results are obvious to all and should endure for many decades.
A passionate oikologist, he has sought out authentic and native varieties to avoid thegenetically modern hybrids popular in commercial markets. Chemical sprays or insecticides are, to him, anathema. I have no doubt that, even in (so-called) retirement, he will continue to tend his beloved plantations which now envelope the buildings intheir green embrace. Many future generations of students will enjoy this gentle environment and the literal fruits of his labours and it is to be hoped the University authorities will recognise this in some way so that his extraordinary contribution will be known and appreciated for years to come.
Although the pace of modern life seems to accelerate exponentially and is best to be observed among the young who crave the immediacy of Snapchat, Facetime and Instagram, some aspects of life move much more slowly, if only we take the opportunity to slow down and appreciate them. The opportunity to walk among these benevolent trees, the product of great care over many years, should enable students on the Trikkala campus to appreciate the universal, if less instant, gifts of that precious Nature whom we abuse all too often.
I first met Yiannis over thirty years ago as the boyfriend of one of my postgraduate students at the University of Birmingham, already a distinguished athlete and coach and soon to become an even more distinguished scholar. He and Fani married soon after and I watched with pleasure as his career developed alongside the development of their two sons. As father, mentor and researcher he has been exemplary. In England, the term ‘Gentleman’ was normally applied to those who owned their own estates, who landscaped and tended them with care and devotion. Even though the estate of the University of Thessaly in Trikala is not his own, Professor Koutedakis has cared for it with an equal passion. He is in every sense both ‘Scholar and Gentleman’. Even though his responsibilities to the University will have ceased, his legacy, both academic and pragmatic will endure for the benefit of many generations of students. In the words of the Roman poet Horace, he has created ‘a monument more lasting than bronze’. We can only hope that the University authorities both recognise and perpetuate it.
Dr K.A. Wardle
University of Birmingham