Το ποσό των 31 δισ. ευρώ προσέγγισε τον Αύγουστο η αύξηση των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, στους 18 μήνες από την έναρξη της πανδημίας, ενώ μία εντυπωσιακή διαπίστωση είναι ότι το ύψος των καταθέσεων των επιχειρήσεων ξεπέρασε και το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί τον Δεκέμβριο του μακρινού 2009.
Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό, το οποίο εν δυνάμει αποτελεί ένα επενδυτικό και καταναλωτικό απόθεμα, που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει επενδυτικές πρωτοβουλίες αλλά και να ενισχύσει περαιτέρω την κατανάλωση.
Συγχρόνως, ενώ το ποσό των 31 δισ. ευρώ ενισχύει αισθητά τη ρευστότητα των τραπεζών, εντούτοις, ακόμη δεν έχουν ανοίξει τις στρόφιγγες των δανείων, όπως προκύπτει τόσο από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που κατέγραψε αρνητικούς ρυθμούς χρηματοδότησης τον μήνα Αύγουστο, όσο και από τις αιτιάσεις των παραγωγικών φορέων, αλλά και τις πιέσεις του υπουργείου Οικονομικών προς τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το υπόλοιπο των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκε τον Αύγουστο κατά 1.501εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το τέλος του Ιουλίου και διαμορφώθηκε σε 173,14 δισ. ευρώ.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών ανήλθαν σε 131.487 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή άνοδο κατά 111 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο.
Αισθητά ταχύτερη αύξηση κατά 1.390 εκατ. ευρώ παρουσίασαν οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και το υπόλοιπό τους διαμορφώθηκε σε 41.653 εκατ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ύψος των καταθέσεων των επιχειρήσεων τον Αύγουστο του 2021 ξεπέρασε και το ύψος των επιχειρηματικών καταθέσεων του Δεκεμβρίου του 2009, όταν είχε καταγραφεί το υψηλότερο ποσό, που ήταν 40.670 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2009, λίγους μήνες πριν η χώρα εισέλθει στη μακρόχρονη περιπέτεια των μνημονίων, οι καταθέσεις των νοικοκυριών υπολείπονται κατά 64.391 εκατ. ευρώ.
Μειώνονται τα δάνεια
Σύμφωνα με την ΤτΕ, τον Αύγουστο του 2021 o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε σε 0,8%, από 1,2% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 337 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 532 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Πού οφείλεται η άνοδος
Η αύξηση των καταθέσεων επιχειρήσεων κατά 15.699 εκατ. ευρώ αποδίδεται ξεκάθαρα στις άμεσες και έμμεσες κρατικές ενισχύσεις. Πιο συγκεκριμένα, στην περίοδο της πανδημίας οι επιχειρήσεις ενισχύθηκαν μέσω:
* Των 7 κύκλων Επιστρεπτέων Προκαταβολών, μέσω των οποίων έλαβαν περίπου 8,3 δισ. ευρώ.
* Της αναβολής πληρωμής των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
* Των πληρωμών μειωμένου ή και μηδενικού ενοικίου.
* Της αναβολής εξυπηρέτηση των τραπεζικών δανείων.
* Της μείωσης του κόστους μισθοδοσίας λόγω των αναστολών συμβάσεων εργασίας και του προγράμματος Συν-Εργασία.
* Της μείωσης των πάγιων λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεων.
* Των ειδικών δανείων που έλαβαν μέσω των κοινοτικών και κρατικών προγραμμάτων χρηματοδότησης.
* Της αναβολής, για μετά την πανδημία, των όποιων επενδυτικών πρωτοβουλιών είχαν σχεδιάσει.
Υψηλές προσδοκίες για επενδύσεις
Από την έναρξη της πανδημίας και σε σύγκριση με το τέλος Φεβρουαρίου του 2020 οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν τον περασμένο Αύγουστο κατά 30,90 δισ. ευρώ. Αναλυτικότερα, οι καταθέσεις των νοικοκυριών από την έναρξη της πανδημίας αυξήθηκαν κατά 15.201 εκατ. ευρώ, ενώ κατά 15.699 εκατ. ευρώ αυξήθηκαν οι καταθέσεις των επιχειρήσεων.
Η εκρηκτική άνοδος των τραπεζικών καταθέσεων είναι μια από τις θετικές… παρενέργειες της πανδημίας του κορονοϊού και δυνητικά μπορεί να αποτελέσει μια «μαγιά» επενδύσεων για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι πως οι επιχειρήσεις εμφανίζονται με ενισχυμένη ρευστότητα, που μπορεί να χρηματοδοτήσει επενδυτικά πλάνα. Ο δεύτερος είναι τα γεμάτα, με καταθέσεις, ταμεία των τραπεζών, που σημαίνει άνεση χρηματοδοτήσεων. Ο τρίτος λόγος είναι η αύξηση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών, εξέλιξη που δημιουργεί προσδοκίες για συνέχιση της καταγραφόμενης στους τελευταίους μήνες ανόδου της κατανάλωσης και ενδεχομένως και των επενδύσεων σε κατοικίες.
Σε ό,τι αφορά τα νοικοκυριά, οι καταθέσεις τους αυξήθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας, καθώς συρρίκνωσαν δραστικά, λόγω των περιορισμών, των κλειστών καταστημάτων και της αβεβαιότητας, μια σειρά καταναλωτικών δαπανών. Ειδικότερα, περιόρισαν αισθητά αγορές ενδυμάτων και υποδημάτων, τις μετακινήσεις λόγω των απαγορεύσεων, με αποτέλεσμα να μειωθούν δραστικά τα έξοδα για καύσιμα, εισιτήρια, διόδια κ.λπ. Επίσης, στο διάστημα αυτό ελάχιστους μήνες λειτούργησαν μπαρ, ταβέρνες, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφοι, θέατρα κ.λπ.
Παράλληλα, οι πληγέντες εργαζόμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν λάβει αναστολές πληρωμής φορολογικών τους υποχρεώσεων, τραπεζικών δανείων, ορισμένοι πλήρωναν μειωμένο ενοίκιο, ενώ κάποιοι που έχουν στεγαστικό δάνειο έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα «Γέφυρα», μέσω του οποίου επιδοτούνται για τις δόσεις των δανείων.
Λιγότερο συνέβαλε η ειδική ενίσχυση των 534 ευρώ τον μήνα για όσους ήταν σε αναστολή σύμβασης, καθώς το ποσό δεν επιτρέπει και αποταμίευση.