Την ώρα που οι πολίτες βλέπουν τη… στάθμη των τραπεζικών τους λογαριασμών να υποχωρεί επικίνδυνα, όσο προσπαθούν να πληρώσουν φόρους, εισφορές, τρέχοντα έξοδα και κάθε λογής επιβάρυνση, το δημόσιο αυξάνει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ιδιωτικό τομέα πάνω από τα 5 δισ. ευρώ, «χτίζοντας» πλεόνασμα με το βλέμμα στη διαπραγμάτευση και στον… Ιούλιο.
Η άτυπη στάση πληρωμών του δημοσίου τον Φεβρουάριο – αυξήθηκαν για δεύτερο συνεχόμενο μήνα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά 243 εκατ. ευρώ – «αδειάζει» τους τραπεζικούς λογαριασμούς και δημιουργεί έναν ακόμη πονοκέφαλο στις εγχώριες τράπεζες που βλέπουν εν μέσω capital controls τις καταθέσεις να υποχωρούν έως 3 δισ. ευρώ σε ένα τρίμηνο.
«Όταν το δημόσιο πληρώνει σε ένα δίμηνο μόλις 78 εκατ. ευρώ από τα 5 δισ. ευρώ που χρωστάει στον ιδιωτικό τομέα και την ίδια ώρα οι πολίτες προσπαθούν να καλύψουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, είναι προφανές ότι τα υπόλοιπα των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα υποχωρήσουν», σημειώνει με νόημα κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος.
«Θα πρέπει να αντιληφθούμε όπως αυτή τη φορά οι καταθέσεις δεν φεύγουν από τη χώρα όπως συνέβαινε το 2015, αλλά στην ουσία μεταφέρονται από τις εμπορικές τράπεζες στην Τράπεζα της Ελλάδος», προσθέτει. Ο ίδιος εξηγεί πως αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος πληρώνει φόρους – άρα μπαίνουν χρήματα στα ταμεία του δημοσίου – αλλά η κυβέρνηση… αρνείται να πληρώσει τις δικές της υποχρεώσεις, σε μια προσπάθεια να «χτίσει» πλεόνασμα, προκαλώντας ασφυξία στην πραγματική οικονομία.
Την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2017 οι καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν κατά σχεδόν 500 εκατ. ευρώ, όταν οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 2,2 δισ. ευρώ. Οι τρεις βασικοί λόγοι που επηρεάζουν αρνητικά τις καταθέσεις σήμερα είναι, σύμφωνα με τον τραπεζίτη, το «δεν πληρώνω» του δημοσίου, οι πληρωμές φόρων και η αβεβαιότητα λόγω της αξιολόγησης που «διώχνει» από τις τράπεζες το φρέσκο χρήμα που επέστρεψε μέσα στο β’ εξάμηνο του 2016.
Παρ’ όλα αυτά, οι τραπεζικές διοικήσεις δεν έδειξαν ιδιαίτερο προβληματισμό κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του 2016, σε μία προσπάθεια να μετριάσουν τις ανησυχίες για τις εκροές καταθέσεων, την αύξηση του ELA και τη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων στο α’ τρίμηνο του 2017.
Μπορεί η διαθέσιμη ρευστότητα να υποχωρεί, κάτι που φάνηκε από την αύξηση του ELA για πρώτη φορά από το 2015, όμως η πεποίθηση των τραπεζών είναι ότι η αξιολόγηση θα κλείσει. Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζουν ότι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα δεν είναι τόσο ανησυχητική που να χτυπά συναγερμό και ταυτόχρονα είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες και έχουν την ικανότητα να πιάσουν τους στόχους μείωσης των «κόκκινων» δανείων, γεγονός που θα απομακρύνει κάθε κίνδυνο σχετικά με τα stress tests του 2018.
Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι όχι μόνο θα κλείσει η αξιολόγηση το πολύ μέσα στον Μάιο – αφού μοιάζει πλέον αδύνατο να γίνει κάτι τέτοιο τον Απρίλιο – αλλά και να μην υπάρξουν νέες κρίσεις αβεβαιότητας. Η βελτίωση που παρατηρήθηκε τον Μάρτιο σε σύγκριση με το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, τόσο στις καταθέσεις όσο και στα «κόκκινα» δάνεια ενισχύει τις ελπίδες των τραπεζών.
Σημειώνεται ότι μείωση των καταθέσεων παρατηρείται παραδοσιακά τον Ιανουάριο, κυρίως λόγω της εποχιακής αύξησης του Δεκεμβρίου η οποία «ξεφουσκώνει» και λόγω των πληρωμών φόρων. Από κει και πέρα, μικρότερη είναι συνήθως η μείωση των καταθέσεων τον Φεβρουάριο, ενώ οι επόμενοι μήνες επηρεάζονται ανάλογα με την εορταστική περίοδο του Πάσχα, η οποία δίνει γενικότερη – αν και προσωρινή – ώθηση στην αγορά.
Οι τράπεζες ιδανικά θα ήθελαν να κλείσει η αξιολόγηση μέσα στον Απρίλιο και σε συνδυασμό με την ώθηση από την περίοδο του Πάσχα και τη νομοθέτηση των απαραίτητων εργαλείων για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, να εμφανίσουν διαδοχικούς μήνες θετικών επιδόσεων.
Είναι λογικό οι τράπεζες να εμφανίζονται αισιόδοξες και να επισημαίνουν τους στόχους που θα επιτύχουν και τα καλύτερα των εκτιμήσεων αποτελέσματα που ευελπιστούν να φέρουν. Εντούτοις, με την κυβέρνηση να επιμένει στην τακτική των καθυστερήσεων και τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη να έχουν υποβαθμιστεί σημαντικά, το κακό σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αν χαθεί και η περίοδος του Πάσχα, πόσω μάλλον αν το καλοκαίρι έχουμε νέα επεισόδια που θα πλήξουν τον τουρισμό, τότε όλα θα τιναχτούν στον αέρα και η σημερινή επιφυλακτική αισιοδοξία θα δώσει τη θέση της σε δραματικές εκκλήσεις.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι τράπεζες είναι και θα είναι υγιείς και κεφαλαιακά ισχυρές μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ή μέχρι να γίνει μη αναστρέψιμη η ζημιά των καθυστερήσεων και των πολιτικών τακτικισμών στην πραγματική οικονομία.
liberal