Aπόστολος Παππάς: Πανηγυρισμοί για την μη εκτροπή του Αχελώου

Πανηγύρισαν εκεί στο ΣΥΡΙΖΑ, επειδή κατά την πρόσφατη επίσκεψη στα Τρίκαλα ο κ. Μητσοτάκης, δεν αναφέρθηκε στην εκτροπή του Αχελώου. Νενικήκαμεν. Δικαιωθήκαμε λένε. Το έργο παραπέμπεται στις καλένδες. Ίσως να ανοίχθηκαν και κάποιες σαμπάνιες. Το ότι πάγωσε και απογοητεύθηκε ο θεσσαλικός κόσμος, δεν φαίνεται να τους συγκίνησε.

‘’Δεν μπορεί να κρύβονται κάποιοι πίσω από την εκτροπή του Αχελώου που ανήκει οριστικά στο παρελθόν, ώστε να δικαιολογήσουν την πλήρη αποτυχία τους όσον αφορά τα έργα που χρειάζεται η Θεσσαλία’’, είπε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σωκράτης Φάμελλος. Είναι πράγματι αλήθεια, ότι το έργο αντιμετωπίζει δυσκολίες, καθώς βρίσκεται μπροστά σε ακυρωτικές αποφάσεις του ΣΤΕ, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, της γραφειοκρατίας της ΕΕ. Χρειάζεται μια συντονισμένη εθνική προσπάθεια για να ξεπερασθούν όλα αυτά. Για να ξεκολλήσει.

Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως τι έκανε; Ακριβώς το αντίθετο.Αντί να βάλει πλάτη, το ναρκοθέτησε ακόμη περισσότερο. Αυτό θα πει ιδεολογική, η μάλλον ιδεοληπτική συνέπεια, μιας και ποτέ δεν συντάχθηκε με την εκτροπή του Αχελώου. Σύμφωνα με την οδηγία 2000/60/ΕΚ της ΕΕ, η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να καταθέτει σχέδια για την διαχείριση των λεκανών απορροής των ποταμών  για τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας. Η ισχύς των είναι εξαετής. Μετά την παρέλευση της εξαετίας γίνεται αναθεώρηση. Στα αναθεωρημένα λοιπόν σχέδια της διαχείρισης της λεκάνης απορροής του Αχελώου που κατέθεσε το 2017 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, προβλέπεται μηδενική εκτροπή των υδάτων του Αχελώου στη Θεσσαλία.

Ουσιαστικά, με την πράξη της αυτή η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ενταφίασε την υπόθεση της εκτροπής. Άλλωστε, και κατά το σκεπτικό του ΣΤΕ, δεν προβλεπόταν πλέον μεταφορά ποσοτήτων νερού από τον Αχελώο στον Πηνειό ποταμό, αλλά ούτε γίνεται καμμιά μνεία για μεταφορά νερού όπως προβλεπόταν αρχικά.

Με δεδομένο ότι τα σχέδια αυτά  αναθεωρούνται κάθε έξι χρόνια, προκύπτει, ότι μέχρι το 2023 η υπόθεση θα μείνει κολλημένη. Αφού λοιπόν πρώτα φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ βραχυκυκλώσατε για τα καλά την υπόθεση, στη συνέχεια, πατώντας πάνω στην άγνοια του κόσμου, δείχνετε την έκπληξη σας που ο κ. Μητσοτάκης δεν αναφέρθηκε στην εκτροπή του Αχελώου.

Όμως, η υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου ούτε κλείνει ούτε πρέπει να κλείσει. Αρκεί να μην επικαλούμαστε τις αδυναμίες και τους περιορισμούς του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου, οι οποίες πράγματι υπάρχουν, και να μην κρυβόμαστε πίσω από αυτές για να κρύψουμε τις δικές μας ιδεοληπτικές εμμονές. Το θεσμικό πλαίσιο είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα. Δεν είναι δόγμα, δεν είναι κάποιες θεϊκές εντολές που μας παρεδόθησαν από τον Ύψιστο εκεί στα ψηλά βουνά της Πίνδου, με την προειδοποίηση, ότι εάν τις παραβούμε μας περιμένει θεϊκή τιμωρία. Όταν εθνικές προτεραιότητες το επιβάλουν, τότε πάντα βρίσκεται τρόπος αυτό να τροποποιηθεί, να αλλάξει, για να υλοποιηθεί το επιδιωκόμενο. Έχουμε τέτοια παραδείγματα. Για να μην διψάσει το λεκανοπέδιο της Αττικής, έχουν σχηματισθεί τεχνητές λίμνες και έχουν εκτραπεί όλες οι λίμνες, οι χείμαρροι και τα ποτάμια της Νότιας Στερεάς, Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος. Εκεί δεν υπήρξαν νομοτεχνικά προβλήματα; Δεν διαταράχθηκαν οικοσυστήματα; Δεν υπήρξαν περιβαλλοντικές αλλοιώσεις; Προφανώς και υπήρξαν όλα αυτά. Έστω κι αν  το τότε θεσμικό πλαίσιο δεν ήταν τόσο αυστηρό, δυσκολίες και προσκόμματα όμως υπήρξαν, ξεπεράσθηκαν όμως καθώς η υδροδότηση του Λεκανοπεδίου αποτελούσε πρώτη προτεραιότητα. Δεν κρυβόντουσαν κάποιοι πίσω από την εκτροπή του Αχελώου για να μην γίνουν αρδευτικά έργα στο θεσσαλικό κάμπο, όπως υποστηρίζει ο κ.Φάμελλος.

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ πίστεψαν στην εκτροπή του Αχελώου. Αλλιώς, πως μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός, ότι αυτή δεν έμεινε ένα σχέδιο επί χάρτου αλλά έγιναν μεγάλα έργα όπως το Φράγμα της Συκιάς, η σήραγγα του Πευκόφυτου  και άλλα συνοδά έργα όπου δαπανήθηκαν κοντά στα 700 εκατομμύρια ευρώ. Δεν ξοδεύεις ένα τέτοιο τεράστιο ποσό απλώς για να κρυφτείς, αλλά γιατί το πιστεύεις.

Δεν ξύπνησε κάποιος ένα πρωί και έριξε την ιδέα: ρε παιδιά, δεν κάνουμε μια εκτροπή εκεί στον Αχελώο για να ξεδιψάσει ο θεσσαλικός κάμπος, και αμέσως συντάχθηκαν πίσω του κόμματα, φορείς, κοινωνία, κλπ. Μην μας υποτιμάτε τόσο πολύ.

Είναι προφανές, ότι πριν παρθεί η απόφαση προηγήθηκαν πολλές σκέψεις πάνω στο ζήτημα της λειψυδρίας του υδατικού διαμερίσματος της Θεσσαλίας. Έγιναν μελέτες και έρευνες σε βάθος και κρίθηκε ως ιδανικότερη λύση, ο εμπλουτισμός του με μεταφορά μιας ποσότητας νερού από τον Αχελώο.

Άλλωστε, το έργο μπορεί ως προς το κατασκευαστικό κομμάτι να μοιάζει φαρανωικό , η μεταφερόμενη όμως ποσότητα ύδατος που τώρα χύνεται και χάνεται στο Ιόνιο δεν είναι φαραωνική.

Από τα 1,2 δις κυβικά μέτρα νερού που ήταν η αρχική πρόβλεψη, πέσαμε στα 250 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Δηλαδή σχεδόν το 1/5 του αρχικού σχεδιασμού. Πρόκειται πλέον για μια ήπια εκτροπή. Έτσι, και τα οικοσυστήματα και τα ενδιαιτήματα του Αχελώου δεν θα διαταραχθούν , αλλά και το υδατικό έλλειμα του κάμπου θα λυθεί στο διηνεκές. Λέτε να μην πέρασε από το μυαλό κανενός η επίλυση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας με την κατασκευή φραγμάτων και μικροφραγμάτων πριν καταλήξουν στη λύση Αχελώου.

Απλώς δεν θεωρήθηκε ως πάνακεια. Μπορεί βραχυπρόθεσμα να ανακουφίσει. Προβληματίζει όμως ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας αυτής της λύσης, αν ληφθεί υπόψη οπαράγοντας κλιματική αλλαγή που θα συνοδευθεί με περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας κλπ. Δεν την μηδενίζω. Απλώς τη θεωρώ μία εμβαλωματική λύση. Από το ολότελα καλή και η Παναγιώταινα. Μη μου πείτε τώρα,ότι οι δύο προτεινόμενες λύσεις επιδέχονται συγκρίσεως. Να δεχθώ, ότι η πρώτη έχει κατασκευαστικές δυσκολίες; Ναι το δέχομαι. Είναι όμως αυτή, που επιλύει εσαεί το πρόβλημα. Γι΄ αυτό δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί. Αν μάλιστασυνυπολογισθούν και οι ωφέλειες που μπορεί να προκύψουν από την λειτουργία του Υδροηλεκτρικού Σταθμού στο Πευκόφυτο, όπως ήτο ο αρχικός σχεδιασμός, τότε η απόσταση μεταξύ των δύο λύσεων είναι χαώδης.

Για να είμαστε όμως ρεαλιστές. Η εκτροπή του Αχελώου θα υλοποιηθεί, μόνον εάν υπάρξει γενναία πολιτική βούληση και γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Αλλιώς ας την ξεχάσουμε. Το ζήτημα όμως είναι, ότι οι ανάγκες και τα προβλήματα της Θεσσαλίας δεν μας ξεχνούν. Είναι παρόντα, τρέχουν και προϊόντος του χρόνου επιδεινώνονται. Η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη. Τριάντα τρεις χιλιάδες γεωτρήσεις βυζαίνουν τα σπλάχνα του θεσσαλικού κάμπου.

Στα διαχειριστικά σχέδια της υδατικής λεκάνης της Θεσσαλίας, υπάρχει η παραδοχή, ότι σήμερα τα υπόγεια αποθέματα νερού έχουν μειωθεί κατά 3 δις κυβικά μέτρα, με αποτέλεσμα να ρηγματώνονται χωριά, να ερημοποιούνται γόνιμες εκτάσεις, η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα να ταπεινώνεται, με συνέπεια να διευρύνεται η υφαλμύρωση του υδροφορέα.

Πρόσφατα, αγρότης της Χάλκης, περιοχή που βρίσκεται καταμεσής του θεσσαλικού κάμπου βρήκε αλμυρό νερό στα 400 μέτρα.

Την τελευταία πενταετία, έχουν εγκαταλειφθεί λόγω ερημοποίησης και υπογονιμότητας 200000 στρέμματα θεσσαλικής ζωής.

Νομίζω, ότι η κατάσταση δεν σηκώνει πανηγύρια. Ούτε αναβολές. Ούτε ιδεοληπτικές εμμονές. Ούτε βλέποντας και κάνοντας. Δεν ζούμε πλέον σε χρόνο, όπου την ερημοποίηση του χρυσοφόρου θεσσαλικού κάμπου την αντιμετωπίζαμε ως ένα υποθετικό σενάριο, αλλά έχουμε ήδη αρχίσει να τη βιώνουμε ως πραγματικότητα.

Γρηγορείτε. Δεν χωράνε παιχνίδια και παρελκυστικές τακτικές, όταν διακυβεύεται η τύχη του μεγαλύτερου και παραγωγικότερου κάμπου της χώρας.

Υ.Γ.

Σε περίπτωση που εγκαταλειφθεί η υπόθεση της εκτροπής,

δεν θα πάνε στράφι μόνον τα 700 εκ. ευρώ που δαπανήθηκαν,

αλλά θα χρειασθούν άλλα 300 εκ. για την αποκατάσταση των

πραγμάτων στην προτέρα τάξη, όπως κατεδάφιση του φράγματος κλπ

Αν δεν γίνει αυτό, και παραμείνουν κουφάρια, τότε κάποια στιγμή

κινδυνεύουμε να ζήσουμε πλημμυρικά φαινόμενα τύπουΙμαλαϊων.