Είναι κοινώς αποδεκτό πως η πανδημία COVID-19 παρουσιάζει μια άνευ προηγουμένου πρόκληση σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι βέβαιο πως αυτή η πολυεπίπεδη παγκόσμια κρίση θα επηρεάσει αισθητά τον τρόπο με τον οποίο ελεύθερα μετακινούμαστε, ζούμε, εργαζόμαστε αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιούμε την τεχνολογία. Η πανδημία αυτή θα πυροδοτήσει έναν οικονομικό Αρμαγεδδώνα, ενώ σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες πριν φανούν καν τα πρώτα σημάδια του αναπόφευκτου οικονομικού ολέθρου θα εμφανιστούν τα αποτυπώματα της κοινωνικής αλλαγής με δυναμικές επιπτώσεις αυτής τόσο στη συμπεριφορά μας όσο και στην ψυχική μας υγεία. Η κρίση αυτή θα φέρει στην επιφάνεια αδυναμίες και κενά των υπαρχουσών πολιτικών, θα οδηγήσει στην αναθεώρησηλογικών του παρελθόντος, φέρνοντας στο φως την ανάγκη για ισχυρότερο δημόσιο τομέα.Τηνίδιαστιγμήτόσο η κοινωνίαόσο και οι πολιτικέςδυνάμεις θα πρέπει να απαντήσουνεάν είναι έτοιμοι να δεχτούν και να αναδείξουνστη μετά covidεποχή αυτό το νέο μοντέλοδιακυβέρνησης (αυτό του ισχυρότερου δημόσιου τομέα) που μπορεί για παράδειγμανα χτίσει δρόμους, εργοστάσια,να προσφέρεικαλύτερα νοσοκομεία, σύγχρονα σχολεία αλλά και Πανεπιστήμια, καλύτερες μεταφορές, καλύτερη και ποιοτικότερη στέγασηυπηρεσιών.Ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που θα είναι σε θέση να διαμορφώσει σύγχρονες πρότυπεςπόλειςανταποδοτικήςοικονομίας που θα σέβονται και θα αξιοποιούν το περιβάλλονμε τη συμμετοχή των ίδιων των πολιτών τους.
Σύντομα θα δούμε να ανατρέπεται το διεθνές εμπορικό καθεστώς όπως το γνωρίζαμε και το οποίοπλέονδεν έχει καμία σχέση με την αλληλεγγύη, ακόμη και σε καιρό πανδημίας. Στο εξής θα είναι δύσκολο να παρέχονται εγγυήσειςπως οι χώρες θα έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και είδηκατά τη διάρκεια μια μελλοντικής έκτακτης ανάγκης. Αυτό σίγουρα δεν είναι μια τυχαία εξέλιξη. Η έλλειψη αλληλεγγύης σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο έχουν αναπτυχθεί οι οικονομίες, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου να συγκεντρώνεται στα χέρια μερικών χωρών,αλλά και ανθρώπων. Αυτό το σύστημα γρήγορα θα προκαλέσει τους πρώτους σημαντικούς πολιτικούς και κοινωνικούς τριγμούς.
Ηδιαχείρισηαυτής της κρίσηςθαθολώσειακόμηπερισσότερο το όριομεταξύπολιτικής και τεχνοκρατίας, εξάλλου η συζήτηση σε παγκόσμια κλίμακα δεν είναι άλλη από το εάν δηλαδή η πανδημία COVID-19 και τα μέτρα που εφαρμόστηκαν από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ήταν η αρχή ενός μακρόπνοου σχεδίου εξόδου από την κρίση ή απλώς πρόκειται για μια σιωπηλήπαραδοχήαποτυχίας των τεχνοκρατών, και αξιωματούχων που βρέθηκαν όχι απλώςμικρότεροι των προσδοκιών με βάση τη θέση και τα χρυσά βιογραφικά τους, αλλά και ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειεςαυτής της πανδημίας. Ο COVID-19 θα προκαλέσειένα ισχυρό οικονομικό σοκ που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χρησιμοποιώντας είτετα εγχειρίδια του παρελθόντοςείτε την πτωχευμένητράπεζααλληλεγγύης της Ευρώπης και άλλων. Θα αποδειχτεί πολύ σύντομα πως αυτές οι ανορθόδοξεςκαταστάσειςαπαιτούννέασκέψη, νέεςιδέες για την αντιμετώπισή τους από τις κυβερνήσεις.Απαιτείται ηδημιουργία μιας δεξαμενήςιδεώνμε την ελεύθερησυμμετοχή των κοινωνικώνφορέων, πολιτών, επιστημόνων (τεχνικούς pc, κοινωνιολόγων, ψυχολόγων, μηχανικών, οικονομολόγωνκ.α)φοιτητών, Πανεπιστημίων και εταιρειώνόπουστα πλαίσια ενός «Εθνικούthinktank»nextcoviddayθα μπορούν να εκθέτουνπροτάσειςαντιμετώπισης.Με αυτόν τον τρόπο,ενεργοποιώνταςπολλές δυνάμεις ( πολλάμυαλά, όπως θα έλεγαν)είναι βέβαιο πως οι λύσεις θα ακολουθήσουν. Λύσεις, παρατηρήσεις και προτάσεις που αναμφισβήτητα όταν πηγάζουν από μια Εθνικάσυγκροτημένη προσπάθειαχωρίς αγκυλώσεις, ανοιχτή στη κοινωνία δεν μπορούνπαρά να έχουνδιευρυμένη πολιτικήαποδοχή.
Ηικανότητα τωντεχνοκρατών και εμπειρογνωμόνωνφαίνεται και κρίνεταιυπότις παρούσεςαντικανονικέςσυνθήκεςαλλά και τις μακροοικονομικές μελέτες,οι οποίες όχι απλώς θα προέβλεπαν αλλά θα θωράκιζαν τους πολίτες σε μια ενδεχόμενη αόρατη μάχη. Αντ’ αυτού είδαμε όλοι,ακόμη και χώρες πλούσιες σε κοιτάσματα, τις αποτυχημένες φόρμουλες μιας σειράς αξιωματούχων και μιας μικρής φιλοτραπεζικής ελίτ που υπέρ-πλούτιζανμετατρέποντας την κρίσησε δική τουςευκαιρία.Υπόαυτέςλοιπόν τιςσυνθήκεςεπιβάλλεται να αναθεωρηθεί η σχέση των μέχρι χτες τεχνοκρατών με την πολιτικήζωή και τις αποφάσεις που λαμβάνονται, με στόχο τη δημιουργία ενός επιτυχημένουκράτους.
Ήρθε η ώρα οι Έλληνες να βρουν το θάρρος να οικοδομήσουν μιαδιαφορετικήπολιτική κουλτούρα (καλύτερη). Μεεπίκεντρο τις ανθρώπινες αξίες και το σεβασμό τουδικαιώματοςτης ελευθερίας του ατόμου. Είναι πράγματι μια ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τις ψηφιακές δυνατότητες που ήδη αναπτύξαμε ως Πολιτεία εν μέσω πανδημίας. Ήρθε η ώρα η χώρα να πιστέψει στην επινοητικότητα του σύγχρονου Έλληνα δημιουργώνταςέναΕθνικόthinktankαποτελούμενο από τη κοινωνία των πολιτών για τη διαχείριση αυτής της κρίσης, ώστεμε αποδεκτούς και έξυπνους τρόπους να καταπολεμήσουμε τον COVID-19 και τις επιπτώσεις του.
Αντωνιάδου Αθηνά – Κοινωνιολόγος