Τι ονομάζεται αιμορραγία;
Αιμορραγία ονομάζεται η οξεία απώλεια όγκου αίματος από τα αιμοφόρα αγγεία: τις αρτηρίες, τις φλέβες και τα τριχοειδή μετά από ρήξη τους που συμβαίνει αυτόματα ή εξαιτίας τραυματισμού που προκαλεί πλήρη ή μερική διάτρηση ενός αγγείου. Οφείλεται δηλαδή στη λύση της συνέχειας του αγγειακού συστήματος.
Ανάλογα με το αν υπάρχει έξοδος αίματος από τον οργανισμό προς το εξωτερικό περιβάλλον ή όχι, διακρίνεται σε:
- Εξωτερική, η οποία είναι ορατή καθώς το αίμα βγαίνει στο εξωτερικό περιβάλλον.
- Εσωτερική, η οποία δεν είναι ορατή, αφού το αίμα εγκλωβίζεται στο εσωτερικό του σώματος όπως για παράδειγμα στην εγκεφαλική αιμορραγία ή στην αιμορραγία από ρήξη σπλήνα.
Ανάλογα με το αγγείο που έχει υποστεί βλάβη διακρίνεται σε:
- Αρτηριακή αιμορραγία, όταν αιμορραγεί αρτηρία (αίμα: έντονα ζωηρό κόκκινο, πετάγεται με ένταση και ρυθμό κατά ώσεις, συγχρόνως με τις σφύξεις της καρδιάς, αναβλύζοντας από ένα τραύμα σε αρκετή απόσταση).
- Φλεβική αιμορραγία, όταν αιμορραγεί φλέβα (αίμα: σκούρο κόκκινο, ρέει συνεχώς χωρίς ένταση, αλλά με συνεχή ροή και δεν παρουσιάζει κύματα σφυγμού).
- Τριχοειδική αιμορραγία, όταν αιμορραγεί τριχοειδές αγγείο (αίμα: ενδιάμεσο χρώμα, μεταξύ αρτηριακής και φλεβικής αιμορραγίας, απλώνεται αργά στην περιοχή του τραύματος. Αναβλύζει σε μικρές ποσότητες και από πολλά σημεία ταυτόχρονα. Συνήθως σταματάει μόνη της).
- Μεικτή αιμορραγία, όταν αιμορραγεί αρτηρία και φλέβα μαζί.
Ποια είναι τα συμπτώματα-σημεία της αιμορραγίας;
Σε μεγάλη εσωτερική ή εξωτερική αιμορραγία παρατηρούμε τα ακόλουθα:
- Ωχρότητα δέρματος και βλεννογόνων
- Εφίδρωση με δέρμα υγρό, ψυχρό ή και κολλώδες
- Ψυχρά άκρα
- Διαφόρου βαθμού υπόταση
- Υποθερμία
- Πτώση αιματοκρίτη
- Ολιγουρία ή και ανουρία
- Επιπόλαιη αναπνοή
- Ταχυκαρδία
- Ταχύπνοια
- Έμετος
- Αίσθημα υπνηλίας και δίψας, ξηροστομία
- Ανησυχία
- Ζάλη με πιθανή απώλεια των αισθήσεων
- Υποξία μέχρι θάνατος
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες εξωτερικών αιμορραγιών;
Πριν από κάθε αντιμετώπιση είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε μέτρα ατομικής προστασίας και να κάνουμε εκτίμηση των ζωτικών λειτουργιών.
1.Εάν η εστία της αιμορραγίας δεν είναι εμφανής, αφαιρέστε τα ρούχα μέχρι να αποκαλυφθεί.
2.Ανυψώστε το μέλος που αιμορραγεί εάν είναι εφικτό.
3.Φορέστε γάντια και πιέστε το σημείο που αιμορραγεί για 5’-10’ (όσο χρόνο δηλαδή χρειάζεται ο οργανισμός για να αρχίσει τη διαδικασία πήξεως του αίματος), με αποστειρωμένη γάζα, με ένα καθαρό ύφασμα ή ακόμα και με τα δάχτυλα εάν δεν υπάρχουν τα προηγούμενα.
4.Για πιο γρήγορο αποτέλεσμα και για να προλάβετε πιθανό πρήξιμο της τραυματισμένης περιοχής, βάλτε πάνω από τον επίδεσμο πάγο.
5.Εφαρμόστε γάζες ή καθαρό ύφασμα πάνω στο τραύμα και δέστε με επίδεσμο. Εάν ο επίδεσμος ματώσει τοποθετείστε επιπλέον γάζες και συνεχίστε να δένετε με τον επίδεσμο χωρίς να αφαιρέσετε τις πρώτες γάζες, γιατί μπορεί να ξεκολλήσετε το πήγμα και να αρχίσει ξανά η αιμορραγία.
6.Βοηθήστε το άτομο να καθίσει ή να ξαπλώσει, ανάλογα με την κατάστασή του.
7.Καλέστε ασθενοφόρο και φροντίστε για άμεση μεταφορά, ειδικά αν έχει χαθεί πολύ αίμα.
Σε ακατάσχετες αιμορραγίες στις οποίες κινδυνεύει η ζωή του θύματος μπορεί να εφαρμοστεί η ίσχαιμη περίδεση. Εφαρμόζεται μόνο στα άκρα και ποτέ στο κεφάλι, στον λαιμό ή στον κορμό και μόνο από εξειδικευμένο προσωπικό ως εξής:
- Όταν η αιμορραγία επιμένει και περιλαμβάνει αρτηρία, η έμμεση πίεση πρέπει να εφαρμόζεται σε σημείο πάνω από το τραύμα (κεντρικά).
- Όταν η αιμορραγία επιμένει και περιλαμβάνει φλέβα, η έμμεση πίεση πρέπει να εφαρμόζεται σε σημείο κάτω από το τραύμα (περιφερειακά).
Η ίσχαιμη περίδεση είναι επικίνδυνη εάν διατηρηθεί για πολλή ώρα (όχι πάνω από 3 ώρες), διότι στερεί την αιμάτωση όλου του άκρου, το οποίο σε παρατεταμένη περίδεση κινδυνεύει με ολοκληρωτική νέκρωση και ακρωτηριασμό.
Τι δεν κάνετε;
Δεν απομακρύνετε τυχόν ξένο σώμα που είναι σφηνωμένο.
Δεν βάζετε γάζες πάνω από το ξένο σώμα. Τοποθετείτε ένα δαχτυλίδι γύρω από αυτό και μετά εναποθέτετε τις γάζες.
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες σε ακρωτηριασμό;
Πρωταρχικός σκοπός είναι ο έλεγχος της αιμορραγίας με τοπική επίδεση και
εφαρμογή ίσχαιμης περίδεσης.
- Άμεση διακομιδή του τραυματία στο νοσοκομείο.
2.Μεταφορά του ακρωτηριασμένου μέλους μέσα σε σακούλα με πάγο.
Το ακρωτηριασμένο μέλος δεν πρέπει να έρθει σε άμεση επαφή με τον πάγο γι’ αυτό το βάζουμε πρώτα σε μια σακούλα και κατόπιν στη σακούλα που περιέχει τον πάγο.
Ποιες είναι οι γενικές οδηγίες για την αντιμετώπιση των εσωτερικών αιμορραγιών;
1.Τοποθετήστε το θύμα σε πλάγια θέση ασφαλείας.
2.Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα.
3.Διατηρήστε το θύμα ζεστό.
4.Τονώστε το ηθικό του.
5.Μην δίνετε τίποτα να φάει ή να πιει από το στόμα.
6.Ελέγχετε τα ζωτικά του σημεία κάθε 10’.
7.Φροντίστε για την γρήγορη μεταφορά του στο νοσοκομείο.
8.Αν σταματήσουν αναπνοή και σφυγμός, αρχίστε αμέσως ΚΑΡΠΑ.
Ρινορραγία
Σύμπτωμα: ροή αίματος από τη μύτη.
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες για την ρινορραγία;
1.Βάλτε το άτομο να καθίσει με το κεφάλι του ελαφρώς γερμένο μπροστά.
2.Πιέστε με τον αντίχειρα και τον δείκτη τα μαλακά μόρια της μύτης του για 5’-10’.
3.Η εφαρμογή πάγου στο οστέινο τμήμα της μύτης, στα μάγουλα και στο στόμα προκαλεί αντανακλαστική αγγειοσύσπαση στη γύρω περιοχή.
4.Αν η ρινορραγία δεν σταματήσει, εφαρμόστε πρόσθιο επιπωματισμό, με τη βοήθεια λαβίδας και γάζα εμποτισμένη σε οξυζενέ. Οι γάζες πρέπει να αφαιρεθούν μέσα σε 24 ώρες για αποφυγή μόλυνσης.
5.Αν η αιμορραγία συνεχίζεται, φροντίστε για τη μεταφορά στο νοσοκομείο.
Τι δεν κάνετε;
Δεν γέρνετε το κεφάλι προς τα πίσω, γιατί το αίμα θα κατευθυνθεί προς την τραχεία και υπάρχει κίνδυνος πνιγμού.
Μετά τον έλεγχο της επίσταξης, είναι καλό να αποφεύγονται η έντονη σωματική άσκηση, τροφές με καρυκεύματα και το κάπνισμα. (Όλα αυτά προκαλούν αγγειοδιαστολή που μπορεί να οδηγήσει σε νέα ρινορραγία).
Ωτορραγία
Σύμπτωμα: ροή αίματος από το αυτί.
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες για την ωτορραγία;
Πρέπει να πάτε στον γιατρό ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ αν η ωτορραγία προέρχεται από τραυματισμό ή πτώση. Στις άλλες περιπτώσεις ακολουθήστε τις πρώτες βοήθειες και καλέστε για βοήθεια.
1.Υποδείξτε στον ασθενή να γείρει το κεφάλι του προς την πλευρά του αυτιού που αιμορραγεί.
2.Ελέγξτε την αναπνοή και τον σφυγμό του.
3.Φροντίστε για τη μεταφορά του στο νοσοκομείο.
Τι δεν κάνετε;
Μην επιχειρήσετε να βουλώσετε το αυτί ή να το καθαρίσετε εσωτερικά.
Αιμορραγία στην εγκυμοσύνη
Συμπτώματα: Κολπική αιμορραγία, πιθανός πόνος, πιθανή κατάσταση σοκ.
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες στην αιμορραγία κατά την εγκυμοσύνη;
1.Βάλτε τη γυναίκα να ξαπλώσει.
2.Προσπαθήστε να τη βοηθήσετε να χαλαρώσει και να ηρεμήσει.
3.Αντιμετωπίστε την κατάσταση σοκ, αν υπάρχει.
4.Ενημερώστε τον γιατρό της και πάρτε οδηγίες για τις επόμενες κινήσεις σας.
5.Αν η αιμορραγία είναι μεγάλη, φροντίστε για την άμεση μεταφορά της εγκύου στο νοσοκομείο.
Τι δεν κάνετε;
Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσετε να σκουπίσετε ή να αφαιρέσετε θρόμβους αίματος ή ίνες που θα παρουσιαστούν στον κόλπο της εγκύου.
Πηγές:
Μοίρα, Α. (2000). Οι πρώτες βοήθειες για την οικογένειά σας. Ειδ. Έκδ. του
περιοδικού Vita.
Ξιάρχου, Χ. (2018). Ειδικότητα ΙΕΚ: Βοηθός Νοσηλευτικής Χειρουργείου.
Εκδ. Κυριακίδη.
ΕΝΕ, «πρώτες βοήθειες – αγωγή υγείας σε σχολεία».
Πατέστος, Δ. (2016). Πρώτες Βοήθειες «γιατροί του κόσμου».
https://www.ekab.gr/files/entypa/EKAB-protes-voithies.pdf
https://www.slideshare.net/fbiniari/2-15469946
https://blog.vrisko.gr/media/migration/3953.jpg
Γράφει η Άννα-Μαρία Παδιού, σπουδάστρια του Δ.ΙΕΚ του Γ.Ν. Τρικάλων στην ειδικότητα του Βοηθού Νοσηλευτικής Χειρουργείου, υπό την επίβλεψη της Ειρήνης Μπορμπότη, Προϊσταμένης ΤΕΠ M.Sc Δ.Μ.Υ και εκπαιδεύτριας του Δ.ΙΕΚ του Γ.Ν. Τρικάλων.
Μείνετε συντονισμένοι στο trikalaIN.gr, καθώς ακολουθούν νέα εβδομαδιαία άρθρα.