Ο ύπνος αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην καλή ποιότητα της υγείας. Είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη, την αποκατάσταση του σώματος καθώς και την ενίσχυση της μνήμης. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να κοιμηθούν, ωστόσο εκείνα με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού φαίνεται να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες με τον ύπνο.
Αυτισμός και ύπνος: Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα παιδιά με αυτισμό αγαπούν τη ρουτίνα του ύπνου, δηλαδή να πηγαίνουν στο κρεβάτι τους συνηθισμένη ώρα κάθε μέρα, καθώς και το μέρος όπου κοιμούνται. Διάφορες αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες μπορεί αυτομάτως να δυσκολέψουν το παιδί στον ύπνο.
Επίσης, μερικά παιδιά με αυτισμό έχουν προβλήματα στην επικοινωνία κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να ζητήσουν αυτό που χρειάζονται. Η έλλειψη αγαπημένων αντικειμένων από τα παιδιά είναι άλλος ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές ύπνου. Άλλοι λόγοι μπορεί να είναι ψυχολογικοί ή παθολογικοί.
«Πράγματι, ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών με διάγνωση στο αυτιστικό φάσμα αντιμετωπίζουν προβλήματα στον ύπνο. Τα αίτια δεν είναι σαφή, αλλά οι διαταραχές αυτές μπορεί να αποδοθούν σε άγχος ή σε αυξημένες αισθητηριακές ευαισθησίες. Πρόκειται για μια σκληρή πραγματικότητα που καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλές οικογένειες, καθώς τόσο τα αυτιστικά παιδιά τους όσο και οι ίδιοι οι γονείς στερούνται ή έχουν φτωχή ποιότητα ύπνου για μεγάλα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα» επιβεβαιώνει στο health4U.gr ο Ευάγγελος Καρατζάς, εκπρόσωπος της ΑΜΚΕ «Ανήκω».
Eμφανείς οι επιπτώσεις
Τα παιδιά υπολειτουργούν, έχουν αυξημένα επίπεδα στρες, δεν μπορούν να ανταποκριθούν καν στα θεραπευτικά τους προγράμματα. Οι γονείς υποφέρουν, καθώς η παρατεταμένη αϋπνία έρχεται να προστεθεί σε μια λίστα με εξοντωτικά και στρεσογόνα προγράμματα, προσπαθώντας να καλύψουν τις ανάγκες του παιδιού τους.
«Είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό που μου είπε μια μητέρα και πολύ καλή μου φίλη: “Δεν θα έπρεπε να είναι τόσο δύσκολα, σκεφτόμουν ξανά και ξανά μέσα στη νύχτα, όμως η αίσθηση του ότι δεν μπορείς να λύσεις το πρόβλημα, αν και προσπαθείς με χίλιους τρόπους, είναι ισοπεδωτική”» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Παρότι περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στο να κοιμόμαστε, γνωρίζουμε τόσο λίγα για τον ύπνο και τις διαταραχές του. «Οι διαταραχές ύπνου παρατηρούνται συχνότερα σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές, είτε λόγω διαταραχής του κιρκάδιου ρυθμού και της έκκρισης μελατονίνης είτε λόγω δυσκολιών στην επικοινωνία, άρα και στην εκπαίδευση σε σωστό πρόγραμμα ύπνου», σύμφωνα με τον πρόεδρο των Εργαζομένων ΑμεΑ Τρικάλων, Ευάγγελο Κολώνα.
Αυτισμός και ύπνος – Μέχρι και 80% των παιδιών δυσκολεύονται να κοιμηθούν
Τα παιδιά που πάσχουν από αυτισμό παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου, όπως να διακόπτεται ο ύπνος τους τη νύχτα ή να δυσκολεύονται να κοιμηθούν, σε ποσοστό 40% με 80%.
«Οι διαταραχές του ύπνου δημιουργούν ποικίλα προβλήματα τόσο στα ίδια τα παιδιά όσο και στις οικογένειές τους. Έρευνες επέδειξαν πως τα παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν μια εγκεφαλική δραστηριότητα συνδεδεμένη με αβαθή ύπνο, αδυνατώντας να εισέλθουν στη συχνότητα του βαθέος ύπνου, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ξεκουραστούν επαρκώς αναζωογονώντας τον οργανισμό τους» εξηγεί ο κ. Κολώνας.
Αυτισμός και ύπνος: Οι δυσκολίες των γονέων
Χωρίς ύπνο όλα είναι δυσκολότερα! «Το να κοντρολάρεις τα συναισθήματα, να μάθεις, να καταλάβεις, να συγκεντρωθείς και να ρυθμίσεις τη συμπεριφορά σου, όλα είναι δύο φορές πιο δύσκολα για τον γονιό αλλά και για το παιδί. Συχνά τα παιδιά στο φάσμα έχουν “άγρια” προγράμματα ύπνου, κοιμούνται αργά και έπειτα από κάνα δυο ώρες υπερκινητικότητας, που μπορεί να σε αφήσει πτώμα, ξυπνάνε νωρίς και με τον παραμικρό θόρυβο, έχουν νυχτερινούς τρόμους ή νυχτερινή ενούρηση. Μοιάζουν ικανά να βγάλουν τη μέρα με μόλις τρεις ώρες ύπνο, αλλά σύντομα αποδεικνύεται πως αυτό απλώς σημαίνει ακόμη περισσότερη δυσκολία προσαρμογής στις καθημερινές ρουτίνες» καταλήγει ο εκπρόσωπος της ΑΜΚΕ «Ανήκω».
Το παρήγορο, όπως αναφέρει, είναι ότι οι διαταραχές μοιάζουν να υποχωρούν καθώς περνούν τα χρόνια, και αυτό πιθανόν οφείλεται στη νευρολογική ωριμότητα, χωρίς να παραβλέπεται ότι πολλοί γονείς καταφεύγουν σε φαρμακευτικά σκευάσματα, φυτικά συμπληρώματα και άλλα μέσα ή τεχνάσματα.
Αυτισμός και ύπνος – Μέθοδοι αντιμετώπισης
Οι ποικίλες δραστηριότητες και η ενασχόληση με αθλήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, που έχουν ως συνέπεια τη σωματική κόπωση, οι ειδικές θεραπείες συμπεριφοράς καθώς και
η φαρμακευτική αγωγή, με την έγκριση πάντα του θεράποντος ιατρού, μπορεί να ωφελήσουν το παιδί και να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου του. Τα παιδιά με αυτή την ιδιαιτερότητα μπορεί να αισθάνονται ανήσυχα πριν κοιμηθούν, συμβουλεύει ο κ. Κολώνας.
- Χαλαρωτικό μασάζ
- Καθιέρωση ρουτίνας
- Χαλαρωτική μουσική
- Απαλός φωτισμός στο δωμάτιο
- Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες
Τέλος, πρέπει να γίνει κατανοητό πως μερικά παιδιά μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατανόηση της ανάγκης του ύπνου. Μια κοινωνική ιστορία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να εξηγηθεί αυτό. Θα ήταν καλό να συμβουλευτείτε τον λογοθεραπευτή του παιδιού σας για να σας κατευθύνει.