Τα πάνω-κάτω σχεδιάζει να φέρει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση η κυβέρνηση, η οποία εμφανίζεται αποφασισμένη να «ξηλώσει» τον «Καλλικράτη».
Η σημαντικότερη από τις αλλαγές που επιχειρεί να επιφέρει είναι αυτή στο εκλογικό σύστημα, με την καθιέρωση απλής αναλογικής για την εκλογή των δημοτικών συμβουλίων.
Δικαιολογητική βάση αποτελεί η αλλαγή του εκλογικού νόμου για τις βουλευτικές εκλογές και η καθιέρωση της απλής αναλογικής, η οποία υπαγορεύει τη λογική των συμμαχιών για να σχηματιστεί κυβέρνηση – παρότι, λόγω του Συντάγματος, θα ισχύσει από τη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση. Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ωστόσο, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική και άρα μη συγκρίσιμη. Με δεδομένο μάλιστα ότι με το σχεδιαζόμενο σύστημα δεν θα υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο εκλογής δημάρχων, οι τοπικοί «άρχοντες» αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να μην μπορούν να διοικήσουν τους δήμους τους!
Γιατί θα συμβαίνει αυτό; Εάν π.χ. στον πρώτο γύρο οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι δήμαρχοι συγκεντρώσουν 30% και 25% αντίστοιχα και στο δεύτερο γύρο ο πρώτος εκλεγεί με 60% έναντι 40% του δεύτερου, οι έδρες που θα καταλάβουν τα μέλη του συνδυασμού του στο δημοτικό συμβούλιο θα κατανέμονται με βάση το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου. Θα έχει, δηλαδή, τον έλεγχο μόνο στο 30% του δημοτικού συμβουλίου και όχι την πλειοψηφία, όπως συμβαίνει σήμερα. Οπότε, θα πρέπει να αναζητήσει συμμαχίες για να διοικήσει το δήμο. Η μοναδική περίπτωση να έχει «αυτοδυναμία» με το σύστημα που σχεδιάζει η κυβέρνηση, είναι να έχει κερδίσει την εκλογική μάχη από τον πρώτο γύρο με ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, οπότε ελέγχει αντίστοιχα και τους δημοτικούς συμβούλους.
Πολιτικοί παράγοντες, εξάλλου, επισημαίνουν πως η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν έχει μόνο πρακτικά προβλήματα, αλλά ενδεχομένως υποκρύπτει και πολιτικές σκοπιμότητες εκ μέρους της κυβέρνησης. Ποιες είναι αυτές; Στη λογική του μετεκλογικού παζαριού και των συμμαχιών για τη διοίκηση των ΟΤΑ, ενισχύει «αντάρτικες» και «παράλληλες» υποψηφιότητες.
Επιπλέον, λόγω της αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ να «απλωθεί» στο αυτοδιοικητικό πεδίο, όπως απέδειξαν οι τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά και της κυβερνητικής φθοράς που έχει υποστεί, το σχέδιο της απλής αναλογικής και ο κατακερματισμός των δυνάμεων που φέρνει σε τοπικό επίπεδο, μπορεί να απαλύνει τις εντυπώσεις για τις χαμένες μάχες της κυβερνητικής παράταξης. Αντίστοιχα, να μετριάσει τις εντυπώσεις από τις επιδόσεις της ΝΔ, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ή ακόμη και ανεξάρτητων και υπερκομματικών υποψηφίων και να καταστήσει τα στελέχη αυτά «ομήρους» συμμαχιών.
Την αντίθεσή της στο σχέδιο της κυβέρνησης έχει ήδη εκφράσει η ΚΕΔΕ, η οποία θεωρεί ότι αυτό θα διαλύσει τους δήμους και θα τους αφήσει ακέφαλους. Η κυβέρνηση πάντως έχει υποσχεθεί ότι με την παρουσίαση του σχεδίου θα υπάρξει διάλογος με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στη συνέχεια θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις.
Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι σενάρια κάνουν λόγο για «τριπλές» κάλπες την άνοιξη του 2019, δηλαδή ταυτόχρονα βουλευτικές, ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές.
Αιμίλιος Περδικάρης