Στην αρχή έδειχναν οργισμένοι. Η καταραμένη τρόικα είχε επιβάλει υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή τα έσοδα του κράτους μείον τις δαπάνες αλλά χωρίς πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους. Για να το πετύχουμε έπρεπε να επιβάλουμε περισσότερους φόρους και περικοπή δαπανών. Αυτό έπρεπε να αλλάξει, η χώρα να απελευθερωθεί από μια δέσμευση που περιόριζε την ανάπτυξη. Η πρώτη φορά Αριστερά ήταν αποφασισμένη να δώσει σκληρή μάχη, στα ευρωπαϊκά (μαρμαρένια) αλώνια.
Την επομένη της «επιτυχίας», δηλαδή της συμφωνίας με τους πιστωτές (15 Ιουλίου 2015), ο πρωθυπουργός Τσίπρας ήταν σαφής. Κάτι σημαντικό είχαμε κερδίσει, παρά τις απώλειες. «Μην ξεχνάτε, έλεγε σε συνέντευξή στην ΕΡΤ, ότι η χώρα ήταν υποχρεωμένη από το προηγούμενο πρόγραμμα να έχει πρωτογενές πλεόνασμα, μέσα στο 2015 3% και το 2016 και μετά 4,5%. Ενώ εμείς τώρα έχουμε την υποχρέωση να φτάσουμε το 2018 στο 3% και όχι, όπως αρχικά λέγαμε, 1% το 2015, 2% το 2016, 3% το 2017, αλλά μέχρι το 2018 ομαλά, όσο καταφέρουμε, να φτάσουμε το 3%. Συνεπώς, σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά είναι σαφώς ηπιότερη η προσαρμογή».
Οι αφελείς υπήκοοι κοιμήθηκαν εκείνο το βράδυ έχοντας την εντύπωση ότι αφού είναι μικρότερη η υποχρέωση για πρωτογενές πλεόνασμα, δεν θα χρειαζόταν νέα μεγάλη αύξηση φόρων ούτε (επιπλέον) δραστική περικοπή δαπανών.
Μετά; Καταλάβαμε ότι δεν ήθελαν να αξιοποιήσουν «αναπτυξιακά» το πλεονέκτημα που είχαν αποσπάσει! Αυτό που πραγματικά επιδίωκε η κυβέρνηση ήταν να πετύχει υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα απ’ ό,τι χρειάζεται, ώστε να κάνει παροχές με την έγκριση των δανειστών. Είχε εξασφαλίσει την ελευθερία να κάνει «δώρα» σε ομάδες ψηφοφόρων. Η τέλεια εφεύρεση. Να μοιράζουν χρήματα ενώ εφαρμόζουν πολιτική λιτότητας.
Το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα από κατάρα μεταμορφώθηκε σε ευλογία. Η κυβέρνηση πανηγύριζε ότι το 2015 πετύχαμε πλεόνασμα 0,7%, ενώ ήταν αποδεκτό να έχουμε έλλειμμα 0,2%, οπότε δεν θα μπορούσε να μοιράσει τίποτα.
Εφέτος, το 2017, είχαμε υποχρέωση για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ αλλά θα πετύχουμε 2,8%. Νέος θρίαμβος. Θα μοιράσουν περισσότερα!
Πώς πετυχαίνουμε πλεόνασμα; Εύκολα. Με αυξήσεις φόρων που εγκρίνουν οι δανειστές, μείωση δαπανών που επιβάλλουν, καθυστέρηση πληρωμών για χρωστούμενα του Δημοσίου προς ιδιώτες και επιχειρήσεις. Κάνοντας όλα όσα θέλαμε να αποφύγουμε επειδή έπλητταν την ανάπτυξη.
Με τον τρόπο αυτό, όμως, η κυβέρνηση αποκτά πλεονέκτημα. Μοιράζει χρήματα. Κάποιος θυμήθηκε και την παλιομοδίτικη μέθοδο ψηφοθηρίας. Να δοθούν (με σωστά κριτήρια…) 1.000 ευρώ σε ένα εκατομμύριο πολίτες, σημαντικό ποσοστό ψηφοφόρων. Καλή ιδέα που παραδόξως, απορρίφθηκε.
Δεν σκέφθηκαν να ελαφρύνουν κάποιο φόρο, ούτε να πληρώνει το Δημόσιο τις υποχρεώσεις του έγκαιρα, ούτε καν να αυξηθούν οι δημόσιες επενδύσεις μήπως και μειωθεί η ανεργία. Αυτό που τους απασχολεί είναι να πετύχουν υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα, ώστε να δείξουν «πιο αριστερό» κοινωνικό πρόσωπο. Γι’ αυτό εξαγγέλλουν επιδόματα, παρότι έχουν δεσμευθεί ότι το 2018 θα μειωθούν κατά 1,6 δισ. κοινωνικά επιδόματα για τρίτεκνους, το επίδομα θέρμανσης κ.ά. Αδιάφορο. Ξέρουν να διανέμουν με τυμπανοκρουσίες και να περικόπτουν αθόρυβα.
Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη – ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ